Bielactwo – co to za choroba? Przyczyny powstawania, objawy, sposoby leczenia
Udostępnij na:
Bielactwo jest jedną z częstszych chorób przebiegających z zaburzeniami pigmentacji skóry. Może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Nie określono dokładnie przyczyn powstania nabytego bielactwa, choć najczęściej wymieniane jest podłoże autoimmunologiczne.
Spis treści
Z uwagi na defekt kosmetyczny i związane z tym problemy psychospołeczne chorych bielactwo stanowi istotny problem medyczny. Sprawdź, jakie objawy towarzyszą temu schorzeniu i jaki może mieć ono przebieg. Dowiedz się, na czym polega leczenie bielactwa.
Bielactwo – co to za choroba?
Bielactwo to choroba polegająca na depigmentacji skóry, czyli utracie naturalnego barwnika występującego w ludzkim organizmie – melaniny. Może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Bielactwo wrodzone mające charakter uogólniony to inaczej albinizm. Najczęściej dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny. W przypadku gdy oboje rodziców jest heterozygotami (ma różne allele, czyli wersje tego samego genu, który odpowiada za aktywność enzymu o nazwie tyrozynaza), to w 25% przypadków u ich dzieci rozwinie się albinizm. Najogólniej określić go można jako uwarunkowany genetycznie brak lub niedobór melaniny w organizmie. Schorzenie to występuje z taką samą częstotliwością u obu płci. Widoczne jest już w momencie urodzenia.
Bielactwo nabyte to przewlekła choroba, której podłoże powstania nie zostało w pełni określone. Najczęściej przywoływana jest teoria autoimmunologiczna. Choroba ma być wynikiem zniszczenia lub nieprawidłowej pracy melanocytów, czyli komórek produkujących melaninę. Nierzadko współwystępuje z innymi schorzeniami o podłożu autoimmunologicznym, takimi jak m.in. łysienie plackowate, toczeń rumieniowaty układowy, niedokrwistość złośliwa. Bielactwo nabyte wykazuje tendencję do rozszerzania się. Choroba ta dotyka 1–2% ludności świata. Może wystąpić u pacjentów w różnym wieku, choć przeważnie rozwija się przed 20. rokiem życia. Z taką samą częstością stwierdza się je u kobiet i mężczyzn. Nie wykazuje również predylekcji etnicznej.
Postacie bielactwa
Specjaliści wyróżnili takie formy bielactwa wrodzonego jak:
- uogólnione (zwane też właściwym) – zmiany chorobowe obejmują ponad 80% powierzchni skóry, chorzy nierzadko zmagają się dodatkowo z zaburzeniami psychicznymi, światłowstrętem i zmianami w obrębie siatkówki oka;
- częściowe (nazywane też lokalnym) – objawy są ograniczone, zdarzają się przypadki umiejscowienia zmian wyłącznie na błonach śluzowych.
W przypadku bielactwa nabytego również wyodrębniono różne postacie choroby:
- ograniczona – wyróżnia się ogniskową (występuje jedno lub więcej ognisk chorobowych i nie ma układu segmentowego) lub segmentową (zmiany skórne przebiegają zgodnie z układem dermatomów);
- uogólniona – może być akralno-twarzowa (liczne zmiany umiejscowione na skórze stóp, rak, twarzy) lub pospolita (zmiany są rozsiane i nieregularne);
- całkowita – odbarwienie prawie całego ciała;
- mieszana – stanowi połączenie zmian ogniskowych z jeszcze inną postacią.
Bielactwo – objawy choroby
Objawem bielactwa wrodzonego jest biały lub bladoróżowy kolor skóry. Albinosi mają białe owłosienie (włosy, rzęsy i brwi). Zmiany chorobowe obserwuje się w obrębie oczu. Oko ma zazwyczaj wystarczającą ilość pigmentu, by się zabarwić (głównie na bladoniebieski kolor), chociaż są też przypadki, gdy tęczówka jest bezbarwna, a znajdujące się pod nią naczynia krwionośne sprawiają, że nabiera czerwonego koloru. Osoby z bielactwem wrodzonym wykazują bardzo dużą wrażliwość na promieniowanie słoneczne. Na skutek ekspozycji na nie dochodzi do powstania stanu zapalnego, nadmiernego rogowacenia skóry i pęcherzy.
W bielactwie nabytym obserwowane są symetryczne, jedno- lub obustronne plamy depigmentacyjne. Mlecznobiałe plamki mają przeważnie kilkucentymetrową średnicę i okrągły lub owalny kształt. Są mocno odgraniczone od skóry niezmienionej. Zmianom umiejscowionym w obszarze owłosionej skóry głowy towarzyszyć może odbarwienie włosów. W przebiegu choroby nie obserwuje się miejscowego stanu zapalnego. W miesiącach letnich, na skutek wzmożonego działania promieni słonecznych, dochodzi do nasilenia zabarwienia obwódki plamy, a jej środek może częściowo ulec pigmentacji.
Zarówno bielactwo nabyte, jak i wrodzone wiąże się z konsekwencjami psychospołecznymi, takimi jak m.in.:
- zaburzenia samooceny;
- silny stres;
- poczucie dyskryminacji;
- marginalizacja społeczna;
- depresja (dotyka około 55% osób z bielactwem).
Do jakiego lekarza należy się zgłosić?
Z podejrzeniem bielactwa pacjent powinien się zgłosić do dermatologa. To specjalista zajmujący się diagnostyką i leczeniem chorób skóry. Lekarz przeprowadzi z pacjentem wywiad lekarski i obejrzy zmiany skórne. W razie wątpliwości diagnostycznych zleci dodatkowe badania.
Bielactwo – jak wyleczyć?
Nie ma możliwości wyleczenia bielactwa wrodzonego. Jeśli zaś chodzi o bielactwo nabyte, to najczęstszą metodą jest fototerapia. W leczeniu stosowane są leki hamujące odpowiedź układu odpornościowego, takie jak kortykosteroidy lub inhibitory kalcyneuryny. Laseroterapia, m.in. użycie lasera excimerowego, emitującego falę o długości 308 nm, wykazuje skuteczność w terapii zmian depigmentacyjnych.
W razie nieskuteczności powyższych rozwiązań może zostać zastosowane leczenie chirurgiczne. Podejmuje się wówczas próby przeszczepiania melanocytów. Dostępne jest kilka metod chirurgicznych (miniprzeszczep autologiczny, przeszczep naskórkowy, transplantacja hodowanych melanocytów).
Rozwiązaniem są również metody kamuflujące – popularne jest stosowanie produktów na bazie kwasu dokozaheksaenowym (skrót DHA). Inną możliwość maskowania zmian stanowi pigmentacja medyczna, która polega na wprowadzaniu w tkankę podskórną specjalnie dobranego pigmentu.
W obu rodzajach choroby konieczna jest edukacja pacjenta skupiająca się na ochronie przed słońcem. Jeśli pacjent odczuwa dyskomfort psychiczny związany ze zmianami skórnymi, zalecana jest również psychoterapia. Z uwagi na szkodliwy wpływ promieni słonecznych chory powinien ich unikać, stosując preparaty przeciwsłoneczne z wysokim filtrem UV oraz osłaniając ciało strojem w jasnym kolorze, który w większym stopniu odbija promienie. Wskazane jest niewychodzenie na dwór w porach najsilniejszego działania słońca. W przypadku problemów ze wzrokiem konieczne jest używanie okularów lub szkieł.
Udostępnij na:
Zobacz także
Sucha skóra
Sucha skóra może występować u osób zdrowych oraz w przebiegu rozmaitych chorób skóry. Pojawia się też na skutek starzenia się skóry.
Co oznaczają plamy wątrobowe? Kiedy udać się do lekarza?
Skóra pełni funkcje ochronne, a oprócz tego stanowi ważne źródło informacji na temat stanu zdrowia. Źródłem niepokoju bywają plamy pigmentacyjne, zwane potocznie plamami wątrobowymi. Choć sama nazwa może sugerować powiązanie z chorobami wątroby, w rzeczywistości nie ma z nimi nic wspólnego. Sprawdź, jakie są przyczyny takich zmian, jak je rozpoznać i poznaj sposoby zmniejszenia ryzyka ich powstania..
Ostuda – niespodziewany gość na skórze
Ostuda, inaczej zwana melasmą, to niezwykle powszechne, nieestetyczne przebarwienie skóry, które dotyczy milionów ludzi na całym świecie. Jego charakterystyczną cechą są ciemne, nierównomierne plamy pojawiające się najczęściej na skórze twarzy, szyi, dekolcie i ramionach. Ostuda sama w sobie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, jednak może wpływać na komfort psychiczny osób, które się z nią zmagają.
