Testy alergiczne skórne i panele alergiczne

Czym są testy alergiczne?

Testy alergiczne skórne to kluczowe badanie w diagnostyce alergologicznej. Są one pomocne w ustaleniu, jaki czynnik odpowiada za nieprawidłową reakcję układu odpornościowego i pojawienie się uciążliwych dolegliwości.

Wyróżnia się testy śródskórne, punktowe i płatkowe. W ramach testów alergicznych badany jest panel, czyli zbiór rozmaitych alergenów jednocześnie. Alergolog zalecić może panel obejmujący alergeny mieszane, pokarmowe, na jad owadów czy wziewne.

Dowiedz się więcej na temat testów alergicznych z krwi.

Wskazania do wykonania testów alergicznych

Wskazaniem do wykonania testów alergicznych jest występowanie objawów takich jak:

• ze strony układu oddechowego – wodnista wydzielina z nosa, świąd nosa, napadowe kichanie, uczucie zatkania nosa, kaszel, napadowa duszność, chrypka, świszczący oddech;
• ze strony układu pokarmowego – biegunka, wzdęcia, kolkowe bóle brzucha, uczucie przelewania w żołądku;
• ze strony oczu – świąd, pieczenie, przekrwienie oczu, łzawienie;
• zmiany skórne – pokrzywka, świąd, zaczerwienienie, pieczenie i rogowacenie skóry, plamy na twarzy, pęcherze, nadżerki i strupy;
• ogólne – osłabienie, zmęczenie, senność.

Sprawdź też: Testy na alergię – jakie są rodzaje? Kiedy się je wykonuje?

Przebieg badania

Jak wyglądają testy skórne na alergię? Przebieg badań nieco różni się w zależności od wykonywanego testu. W punktowych testach alergicznych na skórę przedramienia lub pleców nakładane są krople roztworu z alergenem. Skórę w tym miejscu delikatnie nacina się lancetem, aby roztwór wniknął do wewnątrz. Jednocześnie przeprowadzana jest próba kontrolna ujemna z roztworem soli fizjologicznej, dodatnia z roztworem histaminy. Punktowe testy skórne wykazują skuteczność w przypadku diagnostyki alergii związanych z przeciwciałami IgE (tzw. natychmiastowych). Najczęściej wykonuje się je przy podejrzeniu atopowego zapalenia skóry, można też z alergenami pokarmowymi i wziewnymi.

W przypadku testów płatkowych zazwyczaj na skórze pleców umieszcza się na 48 godzin bibułowe krążki z roztworem z alergenem. Po tym czasie krążki są zdejmowane i następuje pierwszy odczyt zmian. Kolejny odczyt przeprowadza się po upływie 72 godzin od nałożenia bibułek na ciele. Testy płatkowe z kolei oceniają reakcje opóźnione. Najczęściej wykonuje się je przy podejrzeniu alergii kontaktowej i wziewnej.

Trzeci rodzaj, czyli testy śródskórne, polega na śródskórnym wprowadzeniu alergenu. Są przeważnie wykonywane przy niepewności diagnostycznej, jako sposób weryfikacji wcześniejszych badań. Stosowane są dodatkowo w diagnostyce alergii na leki i jad owadów. Lekarz ocenia wyniki badania na podstawie powstałych zmian skórnych – mierzy średnicę bąbla i nacieku.

Jak przygotować się do testów alergicznych?

Testy alergiczne skórne wymagają od Pacjenta specjalnego przygotowania. Bez tego wyniki mogą okazać się niemiarodajne i postawienie trafnej diagnozy nie będzie możliwe. Testy skórne przeprowadza się u osób zdrowych (bez ciężkich lub ostrych chorób). Po uprzedniej konsultacji z alergologiem Pacjent powinien odstawić:

• 7–14 dni przed testami doustne leki przeciwhistaminowe, które stosowane są w leczeniu alergii;
• 7–14 dni przed testami leki miejscowe aplikowane w okolicy przedramion i pleców, w tym leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy (o działaniu przeciwalergicznym i immunosupresyjnym, czyli osłabiającym odpowiedź układu immunologicznego), inhibitory kalcyneuryny (o działaniu immunomodulującym i przeciwzapalnym);
• 7–10 dni przed testem glikokortykosteroidy doustne;
• 2 dni przed badaniem doustne leki antyleukotrienowe, które stosowane są w leczeniu astmy.

Nie ma konieczności rezygnowania z preparatów stosowanych dospojówkowo, donosowo i wziewnie. Środki te nie rzutują na wynik testów alergicznych skórnych. Badania nie wymagają pozostawania na czczo. Ważne jednak, aby unikać spożywania produktów, w przypadku których podejrzewa się, że wywołują alergię. Podobnie z innymi czynnikami potencjalnie alergizującymi – należy się ich wystrzegać. Pacjent powinien chronić przed działaniem promieniowania UV skórę, na której wykonywane będą testy alergiczne. Nie można przeprowadzić testu w ciągu 6 tygodni od reakcji anafilaksji.

Jakie choroby wykrywają testy alergiczne?

Celem badania alergicznego jest ustalenie, który alergen jest przyczyną reakcji alergicznej. Konsekwencją działania czynnika alergicznego mogą być następujące choroby:

• alergiczny nieżyt nosa;
• astma oskrzelowa;
• kontaktowe zapalenie skóry;
• pokrzywka;
• atopowe zapalenie skóry;
• obrzęk naczynioruchowy;
• alergia pokarmowa.

W niezwykle rzadkich przypadkach rozwinąć się może wstrząs anafilaktyczny. To szybko rozpoczynająca się i zagrażająca życiu reakcja nadwrażliwości organizmu na alergen.

Zobacz także: Odczulanie alergologiczne