Łojotokowe zapalenie skóry głowy – jak sobie z nim radzić?

Co to jest i jak wygląda łojotokowe zapalenie skóry głowy?

Łojotokowe zapalenie skóry głowy (ŁZS) to przewlekła, zapalna choroba dotycząca skóry głowy. Jest jedną z najczęstszych dermatoz, co prawda nie zagraża życiu, ale jej nawracający charakter sprawia, że bywa uciążliwa. Zapalenie łojotokowe skóry głowy charakteryzuje się nadmiernym łuszczeniem naskórka, świądem i zaczerwienieniem. Związane jest z nadmierną produkcją łoju i rozwojem drożdżaków z rodzaju Malassezia.

Czy łojotokowe zapalenie skóry głowy jest zaraźliwe? Nie, ŁZS nie jest chorobą zakaźną. Nie da się nim zarazić, bo ŁZS jest zależne od czynników wewnętrznych organizmu, jakimi są nadmierna aktywność gruczołów łojowych, obecność drożdżaków Malassezia, predyspozycje genetyczne, stres czy zaburzenia hormonalne.

Zobacz także: Łojotokowe zapalenie skóry – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Łojotokowe zapalenie skóry głowy a łuszczyca – czym się od siebie różnią?

ŁZS skóry głowy i łuszczyca mają pewne zbliżone cechy, ale to inne jednostki chorobowe. Objawy, pomimo że na pierwszy rzut oka podobne, różnią się od siebie. Łuski (czyli fragmenty naskórka oddzielające się od skóry głowy) w ŁZS są tłuste, żółtawe i łatwo odchodzą od podłoża, w łuszczycy są one suche, srebrzyste i mocno przytwierdzone. W ŁZS nadmiernie przetłuszcza się skóry głowy, co w przypadku łuszczycy nie występuje. Świąd przy łuszczycy jest bardzo nasilony, a podczas ŁZS lżejszy. W patogenezie ŁZS szczególną rolę odgrywają drożdżaki z rodzaju Malessezia, natomiast łuszczyca skóry głowy nie jest w żadnym stopniu z nimi powiązana. Obie jednostki to choroby przewlekłe, ale często zdarza się, że po wyleczeniu ŁZS ustępuje i nie nawraca.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy u dziecka

Łojotokowe zapalenie skóry u dzieci najczęściej dotyczy niemowląt i objawia się jako ciemieniucha. Są to tłuste, żółtawe łuski na skórze głowy, przeważnie w okolicy ciemiączka. Ta łagodna, przejściowa dolegliwość pojawia się w pierwszych miesiącach życia i ustępuje samoistnie. Przyczyny nie są do końca jasne, ale zalicza się do nich nadmierną produkcję łoju stymulowaną hormonami matki i jego gromadzenie się wraz z martwym naskórkiem. Co może pomóc na łojotokowe zapalenie skóry głowy u niemowlaka? Odpowiednia pielęgnacja – myj głowę dziecka delikatnym szamponem, a łuski delikatnie wyczesuj miękką szczotką. Dodatkowo możesz natłuszczać głowę oliwką lub specjalnym preparatem na ciemieniuchę.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – objawy

Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą pomóc w kontrolowaniu ŁZS i łagodzeniu jego symptomów. Poniżej znajdziesz listę najczęstszych objawów łojotokowego zapalenia skóry głowy:

• łuszczenie się skóry głowy – tłuste, żółtawe łuski, rzadziej białe, przypominające łupież,
• świąd skóry głowy,
• podrażnienie i zaczerwienienie – może występować w postaci miejscowych plam lub bardziej rozlanych obszarów,
• nadmierne przetłuszczanie się skóry głowy – nadmierna ilość sebum sprzyja namnażaniu się drożdżaków Malassezia,
• tworzenie się strupów i sączących się zmian skórnych – w cięższych przypadkach wyniku intensywnego łuszczenia i drapania mogą tworzyć się nadżerki, a w skrajnych przypadkach dochodzi do sączenia się płynu surowiczego,
• przerzedzenie włosów – w przewlekłych i zaawansowanych przypadkach może dochodzić do osłabienia cebulek włosowych i nadmiernego wypadania włosów. Po odpowiednim leczeniu włosy zazwyczaj odrastają.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – przyczyny

Przyczyny łojotokowego zapalenia skóry głowy nie zostały w pełni poznane. Istnieje natomiast kilka czynników, które mogą przyczyniać się do jego wystąpienia:

• nadmierna aktywność gruczołów łojowych – nadprodukcja sebum sprzyja rozwojowi drożdżaków i stanowi podłoże dla stanów zapalnych,
• grzyby z rodzaju Malassezia – naturalnie występują na skórze, ale ich nadmierny rozwój może powodować podrażnienia i stan zapalny,
• predyspozycje genetyczne,
• osłabiona odporność – np. chorzy na HIV, pacjenci onkologiczni, osoby przewlekle chore są bardziej podatne na ŁZS,
• stres,
• zmiany hormonalne – np. okres dojrzewania lub nadmiar androgenów,
• nieodpowiednia dieta – tzn. bogata w cukry proste, produkty wysoko przetworzone lub zawierające tłuszcze trans,
• niska temperatura otoczenia i suche powietrze,
• nieodpowiednia pielęgnacja skóry głowy – agresywne szampony, częste mycie lub przeciwnie – zaniedbywanie higieny,
• alergie i nadwrażliwości skórne.

Jak leczyć łojotokowe zapalenie skóry głowy?

ŁZS jest schorzeniem wyleczalnym, ale czasami może nawracać. Czy istnieje skuteczny lek na łojotokowe zapalenie skóry głowy? Niestety nie ma jednego specyfiku, który rozwiąże problem raz na zawsze. Leczenie ŁZS zależy od nasilenia objawów, a do sposobów leczenia zaliczamy:

• szampon na łojotokowe zapalenie skóry głowy – z substancją przeciwgrzybiczą, która ograniczy rozwój drożdżaków Malassezia, ze sterydem, który uśmierzy świąd i załagodzi stan zapalny lub z siarką i dziegciem, które również działają przeciwzapalnie, a także zmniejszają wydzielanie łoju. Szampon ze sterydem jest dostępny tylko na receptę i nie może być stosowany długotrwale. Alternatywą dla sterydów są inhibitory kalcyneuryny – też działają przeciwzapalnie,
• zabiegi na łojotokowe zapalenie skóry głowy – fototerapia (terapia światłem UVB) ma działanie przeciwzapalne, zmniejsza namnażanie drożdżaków. Mezoterapia natomiast polega na mikroiniekcjach substancji odżywczych takich jak witaminy, peptydy, kwas hialuronowy, a te poprawiają kondycję skóry i regulują wydzielanie sebum,
• odpowiednią pielęgnację – środki z emolientami nawilżają skórę i zmniejszają łuszczenie, a płyny keratolityczne (np. z kwasem salicylowym lub mocznikiem) usuwają martwy naskórek.

Warto pamiętać, że właściwe leczenie powinno odbywać się wyłącznie pod kontrolą lekarza. Jeśli cierpisz na łojotokowe zapalenie skóry – umów się na konsultację dermatologiczną.

Konsultacja dermatologa

Dowiedz się więcej

Domowe sposoby na łojotokowe zapalenie skóry głowy

Aby wspomóc leczenie łojotokowego zapalenia skóry głowy, możesz wykorzystać domowe sposoby, które będą pomocne w łagodzeniu objawów:

• ocet jabłkowy na łojotokowe zapalenie skóry głowy – działa przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie, reguluje pH skóry głowy, zmniejszając przetłuszczanie, redukuje świąd i łuszczenie. Ocet jabłkowy rozcieńcz z wodą w proporcji 1:3 i wcieraj w skórę głowy, pozostaw na 10–15 minut, a następnie spłucz letnią wodą,
• zioła – napary z ziół pomagają w regulacji pracy gruczołów łojowych i zmniejszają stan zapalny. Jakie zioła na łojotokowe zapalenie skóry głowy sprawdzą się najlepiej? Rumianek – działa przeciwzapalnie i łagodzi podrażnienia, pokrzywa – zmniejsza przetłuszczanie skóry i działa antybakteryjnie, skrzyp polny – wzmacnia skórę i włosy, szałwia – ma działanie antyseptyczne i redukuje wydzielanie sebum. Wybrany napar wcieraj w umytą skórę głowy,
• wcierka na łojotokowe zapalenie skóry głowy – łagodzi objawy ŁZS, poprawia ukrwienie skóry, reguluje pracę gruczołów łojowych. Olejek herbaciany działa antyseptycznie, aloes nawilża i łagodzi podrażnienia, olej kokosowy działa przeciwgrzybiczo, ale stosowany w nadmiarze może obciążyć włosy. Wybrany preparat wcieraj w skórę głowy na 20–30 minut przed myciem,
• peeling – pomaga usunąć nadmiar sebum i martwy naskórek, co zmniejsza łuszczenie. Aby samodzielnie wykonać peeling na łojotokowe zapalenie skóry głowy, 2 łyżki cukru połącz z 1 łyżką oleju kokosowego lub oliwy i kilkoma kroplami olejku herbacianego. Delikatnie masuj skórę głowy przez 2–3 minuty, następnie spłucz i umyj szamponem.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy a dieta

Kwasy omega-3 zawarte w łososiu czy orzechach włoskich działają przeciwzapalnie, warzywa i owoce dostarczają antyoksydantów wspomagających skórę, produkty fermentowane (kefir, jogurt i kiszonki) wspierają mikroflorę jelitową, a cynk i witamina B6 zawarte w pestkach dyni, jajach, drobiu regulują wydzielanie sebum. Unikaj tłustych, przetworzonych produktów, które nasilają stan zapalny, a także cukru i białej mąki – te sprzyjają namnażaniu drożdżaków Malassezia. Z kolei alkohol i kawa mogą nasilać przetłuszczanie się skóry. Zdrowa i zbilansowana dieta może znacznie przyczynić się do poprawy stanu skóry, dlatego tak ważne jest jej przestrzeganie.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – co warto zapamiętać?

Łojotokowe zapalenie skóry głowy może być skutecznie kontrolowane. Ważna jest odpowiednia higiena i delikatna pielęgnacja skóry głowy oraz unikanie czynników nasilających objawy, takich jak stres czy nieodpowiednia dieta. Gdy objawy nie ustępują, nasilają się lub są mocno dokuczliwe – konieczna jest wizyta u dermatologa, który zaleci odpowiednią farmakoterapię. Domowe sposoby, takie jak wcierki ziołowe, ocet jabłkowy czy peeling skóry głowy, mogą wspomagać terapię i poprawiać kondycję skóry. Choć ŁZS może nawracać, właściwe działania profilaktyczne pozwalają utrzymać skórę głowy w dobrej kondycji i zmniejszyć ryzyko zaostrzeń.

Konsultacja trychologa

Dowiedz się więcej