Mimo że pojęcia chirurgia stomatologiczna i chirurgia szczękowa są często używane zamiennie, odnoszą się do innych specjalizacji. Chirurgia stomatologiczna zajmuje się diagnozowaniem i wykonywaniem zabiegów wyłącznie w obrębie jamy ustnej (np. Ekstrakcja zęba, resekcja wierzchołka korzenia, zabiegi regeneracyjne tkanki kostnej). Natomiast chirurgia szczękowa obejmuje leczenie operacyjne chorób twarzy, jamy ustnej oraz układu kostnego w zakresie twarzowej części czaszki. Co ciekawe, tytuł specjalisty chirurgii szczękowo-twarzowej może uzyskać zarówno lekarz medycyny jak i lekarz dentysta.
Czym zajmuje się chirurg szczękowo-twarzowy?
Chirurg szczękowo-twarzowy to specjalista, który w razie potrzeby przygotowuje pacjenta do leczenia protetycznego lub implantologicznego. Pomoże on również w przypadku złamania lub zwichnięcia żuchwy, bądź uszkodzenia tkanek miękkich, do którego doszło w wyniku urazu. Oprócz tego może wykonać zabieg ortognatyczny, wspierający leczenie ortodontyczne. Przeprowadza się go u osób z deformacjami i zaburzeniami morfologicznymi szkieletu twarzy. Lekarz może zaplanować przesunięcia kości, co pozwala na korektę rysów twarzy i przywrócenie prawidłowych kontaktów zębowych.
Chirurgia szczękowa łączy w sobie elementy stomatologii, onkologii, traumatologii, medycyny ogólnej, chirurgii stomatologicznej i plastycznej. Wspomniana specjalizacja wymaga interdyscyplinarnego podejścia.
Jak przebiega konsultacja z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej?
Konsultacja z chirurgiem szczękowo-twarzowym opiera się przede wszystkim na badaniu pacjenta, wywiadzie lekarskim, omówieniu badań, zwłaszcza obrazowych, które określają dokładną skalę i charakter problemu oraz na zaplanowaniu dalszego leczenia. Konsultacja może mieć też charakter doradczy, tzn. nie musi wiązać się od razu z planowaniem operacji, a z uzyskaniem porad i informacji co do diagnostyki, leczenia oraz rokowania w sprawie zgłoszonej dolegliwości.
Do typowych operacji w ramach chirurgii szczękowo-twarzowej zalicza się:
- usuwanie zębów z zębodołów;
- resekcję wierzchołków korzeni;
- usuwanie korzeni;
- stabilizację kości;
- transpozycję zębów;
- leczenie wad wrodzonych twarzoczaszki;
- leczenie deformacji w przebiegu różnych stanów chorobowych w obrębie twarzy i jamy ustnej, np. nowotworów;
- zabiegi rekonstrukcyjne po urazach takich jak złamania szczęki, żuchwy lub oczodołu;
- zabiegi korygujące wady zgryzu.
Zabiegi wymagające poważniejszej ingerencji ze strony lekarza należą raczej do rzadkości, jednak ich poprawne przeprowadzenie ma ogromne znaczenie – zwłaszcza w przypadku pacjentów ze zniekształceniami czaszki, np. w wyniku wypadku. Jeśli stomatolog lub chirurg plastyczny nie są w stanie pomóc poszkodowanemu, zwykle zajmuje się tym chirurg szczękowy.
Sprawdź też: Protetyka – czym się zajmuje?
Kiedy zgłosić się do chirurga szczękowo-twarzowego?
Do chirurga szczękowo-twarzowego należy zgłosić się w następujących przypadkach:
- urazy w obrębie twarzoczaszki – zwichnięcie żuchwy, złamanie oczodołów, szczęki lub żuchwy;
- szkieletowych wad zgryzu, takich jak np. progenia (nadmiernie wysunięta żuchwa);
- torbiele zatok szczękowych, żuchwy lub szczęki;
- choroby zatok szczękowych;
- zapalenia kości i tkanek miękkich części twarzowej czaszki.
Konsultacja z chirurgiem szczękowo-twarzowym jest konieczna w przypadku nowotworów łagodnych i złośliwych umiejscowionych w obrębie głowy i szyi. Zazwyczaj kieruje do niego stomatolog, gdy stwierdzi problemy wymagające interwencji chirurgicznej. O konieczności wizyty u tego specjalisty może również zdecydować neurolog lub laryngolog.
Przeczytaj także: Implantoprotetyka – wskazania.
Operacje w ramach chirurgii szczękowo-twarzowej
Poza standardowymi konsultacjami z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej w LUX MED Szpital MAVIT wykonujemy:
- rekonstrukcje kości twarzoczaszki;
- chirurgiczne korekcje kostnych wad zgryzu;
- remodeling kości;
- operacyjne leczenie złamań kości w obrębie twarzoczaszki;
- operacyjne leczenie urazów zębów i wyrostków zębodołowych;
- wyłuszczanie dużych torbieli;
- chirurgiczne leczenie nowotworów;
- przeszczepy kości twarzoczaszki;
- leczenie stanów zapalnych kości;
- operacje zatok szczękowych;
- operacje na nerwach czaszkowych;
- inne operacje kości twarzoczaszki.
System śródoperacyjnego monitorowania nerwów
W LUX MED Szpital MAVIT w Katowicach podczas przeprowadzania wybranych zabiegów z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej stosowany jest nowoczesny system śródoperacyjnego monitorowania nerwów (neuromonitoring).
Urządzenie składa się z monitora oraz elektrod. Podczas operacji za pomocą elektrody tworzone są mapy struktur nerwowych danego pacjenta. Dzięki czemu system umożliwia precyzyjną lokalizację nerwów i kontrolowanie czynności w trakcie procedury, informując operatora za pomocą sygnałów dźwiękowych o zbliżaniu się narzędziami do miejsca występowania nerwów. Neuromonitoring wspomaga procedurę wycięcia zmian chorobowych, przy minimalnym narażeniu zdrowych tkanek. System śródoperacyjnego monitorowania nerwów weryfikuje integralności nerwu jeszcze przed zakończeniem zabiegu.
Pełna kontrola nad przebiegiem operacji, jaką zyskuje operator podczas stosowania neuromonitoringu, zwiększa skuteczność procedury oraz przewidywalność zabiegu, co w konsekwencji pozwala uniknąć ryzyka powikłań związanych z uszkodzeniem nerwów, m.in.: chrypki oraz przejściowego lub stałego bezgłosu.
Leczenie wad zgryzu lub urazów powypadkowych
Niektóre wady zgryzu bezwzględnie wymagają chirurgicznej interwencji. Chirurgia szczękowo-twarzowa przychodzi z pomocą szczególnie przy wysunięciu żuchwy, zgryzie otwartym czy zwężeniu szczęki. Tego typu nieprawidłowości mogą wynikać z niewłaściwej budowy brody, którą można skorygować jedynie w ramach zabiegu.
Pacjenci, którzy doznali urazów w wyniku wypadków, bardzo często poddawani są operacjom w ramach chirurgii szczękowej. Nierzadko jest to dla nich jedyna nadzieja na powrót do normalnego wyglądu lub zdrowia. Tego typu zabiegi wykonujemy w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Nasi specjaliści wykorzystują odpowiednio dopasowane protezy, szyny oraz mikropłytki. Dzięki nim możliwe jest jak najwierniejsze odtworzenie pierwotnego kształtu kości pacjenta.
Chirurgia twarzowo-szczękowa – bardziej skomplikowane zabiegi
Chirurgia szczękowa może być rozwiązaniem problemu torbieli czy guzów w miejscach, do których dostęp zwykłymi metodami stomatologicznymi nie jest możliwy. Chirurg szczękowy będzie też w stanie wyleczyć stany zapalne kości, które wynikają z uszkodzeń uzębienia. Występowanie nowotworów w obrębie twarzoczaszki także angażuje zespół chirurgii twarzowo-szczękowej. Są to najczęściej guzy kości szczęk, nowotwory zębopochodne lub zaburzenia kostne czaszki.