Nowoczesna diagnostyka raka prostaty - rezonans prostaty MRI, płynna biopsja, badania 4K

Dr Stefan W. Czarniecki

W Polsce co tydzień ponad 300 mężczyzn dowiaduje się, że ma raka prostaty. Najczęściej rozpoznaje się go u mężczyzn po 60. roku życia, ale wciąż diagnozuje się go za późno. Tymczasem nowoczesna diagnostyka sprawia, że raka można rozpoznać o wiele szybciej i skutecznie z nim walczyć.

rak-prostaty.jpg

Spis treści

Kiedy wykonać pierwsze badanie PSA
Wysoka skuteczność nowoczesnej diagnostyki
Biopsja - kiedy jest konieczna
Badanie 4K

Rak prostaty nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Nie sposób więc wykryć go samodzielnie, bo nie daje żadnych zauważalnych symptomów. A to właśnie wczesne wykrycie nowotworu jest wciąż najskuteczniejszą metodą ratującą życie pacjentów. Profilaktyka więc jest niezbędnym elementem, a regularne (raz w roku) wizyty u urologa - minimalnym wysiłkiem, który ratuje życie.

Wczesne wykrywanie raka gruczołu krokowego umożliwia jego skuteczne wyleczenie, radykalnie zmniejsza śmiertelność z jego powodu i - co nie mniej ważne - zapewnia dobrą jakość życia. Europejskie Towarzystwo Urologiczne (European Association of Urology) wraz z Polskim Towarzystwem Urologicznym zalecają w diagnostyce przede wszystkim wykonywanie badań przesiewowych PSA (prostate-specific antigen, czyli antygen swoisty dla prostaty) wykonywanych z krwi u wybranych, świadomych mężczyzn po 40. roku życia.

Kiedy wykonać pierwsze badanie PSA

Najwcześniej badaniu PSA powinni się poddawać „bezobjawowi" mężczyźni, czyli nosiciele mutacji BRCA2, u których ryzyko rozpoznania raka prostaty w młodszym wieku jest najwyższe. Od 45. roku życia badani powinni być panowie zagrożeni rakiem prostaty uwarunkowanym dziedzicznie (rak prostaty w najbliższej rodzinie, szczególnie rozpoznawany przed 55. rokiem życia lub u dwóch-trzech bliskich krewnych).

W każdym z tych przypadków oznaczenie PSA powinno być poprzedzone konsultacją urologiczną. Zalecamy więc, żeby z urologiem zaprzyjaźnić się już po czterdziestce. Bo wykryty nowotwór wcale nie oznacza od razu inwazyjnego leczenia. Warto wiedzieć, że z rozpoznanym rakiem prostaty w Europie żyje obecnie 2, 5 miliona mężczyzn, a znaczna ich część nie umiera z powodu raka.

Wyzwaniem dla współczesnej profilaktyki i wczesnego wykrywania raka gruczołu krokowego jest zatem zidentyfikowanie tych mężczyzn, którzy są zagrożeni istotnym klinicznie rakiem prostaty.

Wysoka skuteczność nowoczesnej diagnostyki

Do nowoczesnych metod, które wspomagają dziś urologów w wykrywaniu raka prostaty, należą:

  • Rezonans magnetyczny prostaty
  • Biopsja fuzyjna prostaty
  • Biomarkery Select MDx oraz Badanie 4K

W diagnostyce i planowaniu leczenia raka prostaty rezonans prostaty MRI PI-RADS v2.1 odgrywa kluczową rolę. Bo dzięki niemu można precyzyjnie określić, gdzie znajdują się ogniska nowotworowe oraz sprawdzić pod tym kątem inne obszary w obrębie gruczołu krokowego. To rewolucja w diagnostyce. Dlaczego? Bo większość istotnych klinicznie zmian nowotworowych powstających w prostacie jest widoczna w tym badaniu.

Badanie rezonansem magnetycznym MRI w ogromnej mierze przesądza również, kiedy bezwzględnie konieczne jest wykonanie biopsji, a kiedy można jej uniknąć. W trakcie wieloparametrycznego rezonansu magnetycznego prostaty lekarz radiolog jednocześnie:

  • lokalizuje ogniska podejrzane pod kątem onkologicznym;
  • sprawdza, czy ewentualne zmiany nowotworowe nie obejmują innych struktur gruczołu krokowego oraz regionalne węzły chłonne.

Wieloparametryczność oznacza, że każde badanie MRI obejmuje minimum 3 sekwencje:

  • morfologię gruczołu (T2),
  • charakter dyfuzji cząsteczek wody przez tkankę (DWI)
  • cechy wzmocnienia ognisk po podaniu kontrastu.

Następnie wykryte ogniska punktuje się według międzynarodowej skali PI-RADS na podstawie uzyskanych w badaniu obrazów. Ocena PI-RADS wykorzystuje 5-punktową skalę, dzięki czemu odróżnia się zmiany podejrzane o istotnego klinicznie raka prostaty (PI-RADS 3-5) od zmian o niskim prawdopodobieństwie charakteru rozrostowego (PI-RADS 1-2).

Biopsja - kiedy jest konieczna

W specjalistycznym ośrodku HIFU CLINIC będącym częścią Grupy LUX MED rekomendujemy wykonanie biopsji płynnej SelectMDx prostaty najczęściej już po wykonaniu rezonansu MRI. Płynna biopsja fuzyjna w niczym nie przypomina tradycyjnej biopsji gruboigłowej.

Jakie są jej zalety? Jest bezbolesna i nieinwazyjna. Umożliwia precyzyjne określenie ryzyka wykrycia raka gruczołu krokowego w przypadku poddania się biopsji, zapewniając leczenie we wczesnym stadium umożliwiającym wyleczenie.

Biopsja gruboigłowa i cienkoigłowa

Płynna biopsja opiera się na pomiarze w moczu pacjenta ekspresji dwóch genetycznych biomarkerów silnie powiązanych z rakiem prostaty: mRNA DLX1 (gen progresji) oraz HOXC6 (gen proliferacji), ulegających szczególnie silnej ekspresji w komórkach agresywnego raka prostaty. Wynik badania przedstawiony jest procentowo, ukazując procentowe ryzyko wykrycia agresywnego raka prostaty u danego pacjenta.

W HIFU CLINIC widzimy na co dzień, jak wiele zależy od wczesnego wykrycia nowotworu i jak pomaga w tym płynna biopsja SelectMDx. Dlatego cieszymy się, że jesteśmy pierwszym ośrodkiem w Polsce, który zapewnia pacjentom kompleksową diagnostykę oraz dostęp do nowoczesnych metod leczenia raka gruczołu krokowego, nerki, pęcherza czy jądra. Stawiamy na leczenie celowane i personalizowane dla każdego pacjenta.

Badanie 4K

Jako jedyny ośrodek w Polsce i tej części Europy wykonujemy także nowoczesne badanie 4K, często nazywane płynną biopsją z krwi. Jest rekomendowane przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne (EAU), Amerykańskie Towarzystwo Urologiczne (AUA) oraz National Comprehensive Cancer Network (NCCN). Badanie 4K pomaga podjąć decyzję o konieczności rozszerzenia diagnostyki, w tym wykonania biopsji także u pacjentów z pozornie prawidłowym stężeniem PSA, które nie jest żadną gwarancją braku zagrożenia chorobą nowotworową.

Co więcej, nowotwory u młodszych mężczyzn (od ok. 40 roku życia) częściej występują przy prawidłowym stężeniu PSA i cechują się bardziej złośliwym przebiegiem. Badanie 4K jest w stanie te nowotwory wykryć. Pozwala przewidzieć prawdopodobieństwo wystąpienia raka z kilkunastoletnim wyprzedzeniem.


Zobacz także

Różowy październik – miesiąc świadomości raka piersi.
Zdrowie na co dzieńOnkologiaDiagnostyka

Różowy październik – miesiąc świadomości raka piersi.

Październik oznacza nie tylko kalendarzową jesień, lecz także miesiąc świadomości dotyczącej raka piersi – stąd często spotykana nazwa „Różowy Październik” lub „Pink October”. To czas licznych inicjatyw mających na celu zwiększenie wiedzy na temat profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia nowotworów piersi. Symbolem kampanii jest różowa wstążka, czyli wyraz solidarności z kobietami dotkniętymi tą chorobą. Sprawdź, jakie badania warto wykonać z tej okazji!

Przysadka mózgowa – funkcje i choroby związane z tym organem
Zdrowie na co dzieńDiagnostyka

Przysadka mózgowa – funkcje i choroby związane z tym organem

Przysadka mózgowa, nazywana również gruczołem nadrzędnym, odgrywa kluczową rolę w regulacji wielu podstawowych funkcji organizmu. Mimo swoich niewielkich rozmiarów – ma zaledwie 1 cm średnicy – jest odpowiedzialna za produkcję hormonów, które wpływają na wzrost, rozwój, metabolizm, rozrodczość oraz reakcje organizmu na stres. Zaburzenia w funkcjonowaniu tego organu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedz się, jak zbudowana jest przysadka mózgowa, jakie hormony wytwarza oraz jakie choroby mogą jej dotyczyć.

Badania w sedacji – przygotowanie i wskazania
Diagnostyka

Badania w sedacji – przygotowanie i wskazania

Badania w sedacji polegają na przeprowadzaniu procedur diagnostycznych lub terapeutycznych u Pacjenta, który jest w stanie obniżonej świadomości, ale nadal przytomny i zdolny do odpowiedzi na proste pytania i polecenia. Sedacja ma na celu złagodzenie lęku, zmniejszenie dyskomfortu i bólu oraz ułatwienie przeprowadzenia badania.