Tomografia optyczna siatkówki (badanie OCT)

Na czym polega badanie OCT?

Badanie OCT to jedno z badań diagnostycznych stosowanych w okulistyce. Jest to badanie obrazowe, tomograficzne. Wykonuje je okulista za pomocą specjalnego aparatu, który umożliwia obejrzenie zarówno przedniej, jak i tylnej części gałki oka oraz plamki żółtej.

Urządzenie wykorzystuje do badania wiązkę światła, która kierowana jest do oka. Światło przenika przez struktury oka bądź jest przez nie odbijane. W ten sposób na monitorze lekarza tworzy się obraz oka.

OCT oka umożliwia dokładną analizę stanu wzroku i pozwala wykryć takie choroby i nieprawidłowości, jak: jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej czy zmiany spowodowane nowotworem. U osób cierpiących na wady wzroku pozwala monitorować, czy wada nie uległa zwiększeniu.

Rozdzielczość uzyskiwana podczas OCT jest kilkakrotnie razy wyższa niż w przypadku USG oka. Jest to badanie bezbolesne i bezpieczne, dlatego może być wykonywane u każdego, niezależnie od wieku i stanu zdrowia. Można je przeprowadzać także w okresie ciąży i karmienia piersią.

Kiedy wykonać badanie OCT?

Do okulisty powinien się zwrócić każdy, kto zauważył u siebie:

• pogorszenie wzroku,
• bóle oczu,
• trudności z czytaniem,
• wszelkie inne niepokojące zmiany w obrębie narządu wzroku.

OCT oka przeprowadza się także w przypadku podejrzenia m.in. jaskry, przy obrzękach plamki żółtej, przy zmianach cukrzycowych w plamce żółtej i jej zwyrodnieniu spowodowanym wiekiem oraz w celu monitorowania stanu rogówki. Tomografia oka jest podstawowym i niezbędnym badaniem w diagnostyce chorób wzroku. Jest bardzo dokładna, dzięki czemu umożliwia wykrycie nawet niewielkich zmian na wczesnym etapie. Rozdzielczość uzyskanego obrazu jest bardzo wysoka. Pozwala to na szybszą diagnozę i wdrożenie leczenia.

OCT oka stosuje się także w celu monitorowania parametrów tarczy nerwu wzrokowego oraz analizy grubości włókien nerwowych czy zwojowych siatkówki. Nie ma przeciwwskazań do wielokrotnego wykonywania badania. Zazwyczaj jednak, jeśli są ku temu wskazania, przeprowadza się je co 6–8 miesięcy.

Czy badanie OCT wykryje jaskrę?

Badanie OCT jest jednym z badań diagnostycznych w przypadku jaskry. Jaskra to choroba, która nieleczona może doprowadzić do całkowitej utraty wzroku. W jej przebiegu może dojść do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Często rozwija się bardzo powoli i nie daje żadnych objawów. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i regularne wykonywanie badań okulistycznych.

Za przyczynę jaskry uznaje się wysokie ciśnienie w gałce ocznej, jednak jej powody mogą być różne. Jaskrą szczególnie zagrożone są osoby cierpiące z powodu cukrzycy, miażdżycy, hiperlipidemii, krótkowzroczności, migreny czy wysokiego ciśnienia. Na jaskrę są też narażone osoby, u których w rodzinie występowała ta choroba. Do najczęstszych objawów jaskry zalicza się: pogorszenie wzroku, widzenie tzw. aureoli, rozmytą tęczówkę, zaczerwienienie i ból oka oraz zawężenie pola widzenia.

Badanie OCT pozwala sprawdzić przednią część oka i określić mechanizm zamknięcia kąta w oku, co jest charakterystyczne dla jaskry. Dzięki temu lekarz może dopasować odpowiednią terapię i rozpocząć leczenie.

Jak przygotować się do badania OCT?

OCT jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym. Może być wykonane o każdej porze dnia. Nie trzeba się do niego przygotowywać. Czasami przed badaniem podaje się pacjentowi specjalne krople, które rozszerzają źrenicę. Może wówczas wystąpić rozmyte widzenie. Po podaniu kropli pacjent siada na specjalnym krześle i kładzie brodę na stabilizatorze. Lekarz za pomocą sprzętu przepuszcza wiązkę światła przez oko, światło odbija się lub jest pochłaniane przez tkanki, dając w ten sposób obraz oka.

Ważne, żeby w czasie badania powstrzymać się od mrugania i ruszania głową. Lekarz może poprosić o patrzenie w konkretną stronę. Po badaniu pacjent dostaje wyniki. Są to barwne wydruki, które lekarz porównuje z wynikami wzorcowymi. Obszar zielony oznacza wartości prawidłowe, a kolor żółty nieprawidłowości. Interpretacji wyników może dokonać jedynie okulista.

Jeśli wynik wyjdzie nieprawidłowy, należy rozpocząć dalszą diagnostykę i leczenie. Trzeba także regularnie powtarzać badanie, aby sprawdzić, czy choroba nie postępuje.

Pamiętaj, żeby zbierać wszystkie wyniki badań i pokazywać je podczas każdej wizyty u lekarza. Dzięki temu będzie mógł on na bieżąco śledzić postępy leczenia.

Na badanie OCT oka warto wybrać się z kimś, ponieważ po zakropleniu oka mogą pojawić się problemy ze wzrokiem utrudniające prowadzenie samochodu. Dolegliwości powinny przejść po mniej więcej 4 godzinach. Badanie trwa zazwyczaj kilkanaście minut.