Światowy Dzień Radiologii – znaczenie obrazowania radiologicznego w medycynie

07.11.2024

Radiologia dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii obrazowania stale poszerza swoje możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, co przekłada się na poprawę jakości opieki zdrowotnej i skuteczności leczenia pacjentów. Dla upamiętnienia Wilhelma Roentgena, który dokładnie 129 lat temu odkrył promieniowanie X, obchodzony jest Światowy Dzień Radiologii.

Rezonans magnetyczny głowy

Spis treści

Kiedy obchodzony jest Światowy Dzień Radiologii?
Znaczenie badań radiologicznych w ochronie zdrowia
Jak umówić wizytę
Bezpieczeństwo pacjenta w diagnostyce obrazowej

Kiedy obchodzony jest Światowy Dzień Radiologii?

Światowy Dzień Radiologii obchodzony jest 8 listopada każdego roku. Dzień ten upamiętnia odkrycie promieni X przez Wilhelma Conrada Roentgena w 1895 roku, które miało miejsce właśnie 8 listopada. Światowy Dzień Radiologii został ustanowiony w 2012 roku przez Europejskie Towarzystwo Radiologiczne (European Society of Radiology, ESR), Radiologiczną Radę Ameryki Północnej (Radiological Society of North America, RSNA) oraz Amerykańskie Towarzystwo Radiologiczne (American College of Radiology, ACR).

Zobacz także: Rezonans magnetyczny.

Celem obchodów Światowego Dnia Radiologii jest zwiększenie świadomości społecznej na temat roli radiologii w opiece zdrowotnej, promowanie znaczenia radiologii w diagnostyce i leczeniu chorób oraz docenienie pracy radiologów i innych specjalistów zajmujących się obrazowaniem medycznym.

Zobacz także: Tomografia komputerowa.

Każdego roku Światowy Dzień Radiologii ma inny temat przewodni, koncentrujący się na różnych aspektach radiologii, takich jak radiologia pediatryczna, onkologiczna, kardiologiczna czy neuroradiologia. W ramach obchodów organizowane są różnego rodzaju wydarzenia edukacyjne, konferencje, wykłady, wystawy oraz kampanie informacyjne, mające na celu szerzenie wiedzy o roli radiologii w medycynie i ochronie zdrowia.

Poznaj badania obrazowe w stomatologii.

Znaczenie badań radiologicznych w ochronie zdrowia

Badania radiologiczne odgrywają kluczową rolę w diagnostyce i w leczeniu wielu chorób. Ich znaczenie obejmuje takie główne obszary:

  1.  Diagnostyka obrazowa:
    • Wizualizacja struktur wewnętrznych – badania radiologiczne, takie jak badanie RTG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i ultrasonografia, pozwalają na szczegółowe zobrazowanie wnętrza ciała. Dzięki nim lekarze mogą zobaczyć struktury kostne, narządy wewnętrzne, naczynia krwionośne i tkanki miękkie.
    • Wykrywanie chorób – radiologia umożliwia wykrywanie różnorodnych chorób i stanów patologicznych, takich jak złamania kości, guzy, infekcje, choroby serca, urazy wewnętrzne i wiele innych.
  2. Planowanie leczenia:
    • Ocena zakresu choroby – szczegółowe badania radiologiczne pomagają określić stopień zaawansowania choroby, co jest kluczowe dla opracowania odpowiedniego planu leczenia.
    • Nawigacja podczas zabiegów – w trakcie zabiegów chirurgicznych, procedur interwencyjnych czy terapii radiologicznych obrazowanie na żywo (fluoroskopia) pozwala lekarzom precyzyjnie nawigować narzędzia i zminimalizować uszkodzenia zdrowych tkanek.
  3. Monitorowanie postępów leczenia:
    • Śledzenie odpowiedzi na terapię – regularne badania radiologiczne pozwalają ocenić skuteczność zastosowanego leczenia, np. w onkologii, gdzie można monitorować zmniejszanie się guza w odpowiedzi na chemioterapię czy radioterapię.
    • Wczesne wykrywanie nawrotów – dzięki regularnym badaniom kontrolnym można wcześnie wykryć nawroty choroby i podjąć szybkie działania.
  4. Prewencja – badania takie jak mammografia (w celu wykrywania raka piersi) czy densytometria kości (w celu oceny ryzyka osteoporozy) są stosowane profilaktycznie, aby wykrywać choroby we wczesnym stadium, zanim pojawią się objawy kliniczne.
  5. Bezpieczeństwo i minimalizacja inwazyjności – wiele procedur interwencyjnych, takich jak angioplastyka, biopsje, ablacje czy drenaże, jest wykonywanych pod kontrolą obrazowania radiologicznego, co pozwala na minimalizację ryzyka i inwazyjności zabiegu.

Zobacz także: Badanie USG.

Jak umówić wizytę

Zapytaj Lekarza.svg

Umów badanie w ramach abonamentu

wozek-zakupy-sklep.svg

Umów wizytę płatną

22 275 96 28

Bezpieczeństwo pacjenta w diagnostyce obrazowej

Bezpieczeństwo pacjenta w diagnostyce obrazowej jest priorytetem. Mając to na uwadze, personel medyczny stosuje się do następujących zasad:

  1. Minimalizacja narażenia na promieniowanie:
    • Zasada ALARA – As Low As Reasonably Achievable – zakłada, że dawki promieniowania powinny być utrzymywane na możliwie najniższym poziomie, który pozwala na uzyskanie diagnostycznie użytecznych obrazów.
    • Wybór odpowiednich metod obrazowania – tam, gdzie to możliwe, preferowane są techniki nieinwazyjne, wykorzystujące mniejsze dawki promieniowania lub nie powodujące narażenia na promieniowanie, takie jak ultrasonografia czy rezonans magnetyczny.
    • Technologia redukcji dawki – nowoczesne aparaty do tomografii komputerowej i innych technik obrazowania są wyposażone w funkcję redukcji dawki promieniowania bez utraty jakości obrazów.

Należy zaznaczyć, że w LUX MED Diagnostyka w ciągu roku ograniczyliśmy dawki promieniowania o 30% względem poziomów referencyjnych dla najpopularniejszych badań głowy, kręgosłupa szyjnego, piersiowego i klatki piersiowej.

  1. Edukacja i szkolenie personelu:
    • Wiedza i umiejętności – personel medyczny jest odpowiednio szkolony w zakresie obsługi aparatury i zasad bezpieczeństwa.
    • Ciągłe doskonalenie zawodowe – regularne szkolenia i kursy pomagają personelowi być na bieżąco z najnowszymi technikami i procedurami bezpieczeństwa.
  2. Ochrona przed promieniowaniem: stosowanie ekranów ochronnych, fartuchów ołowianych, osłon gonad i tarczycy oraz innych środków ochronnych w celu zminimalizowania narażenia na promieniowanie czy wprowadzenie odpowiednich stref ochronnych w pomieszczeniach diagnostycznych.
  3. Ocena ryzyka i korzyści:
    • Indywidualna ocena pacjenta – ocena, czy korzyści z badania przeważają potencjalne ryzyko związane z narażeniem na promieniowanie.
    • Alternatywne metody diagnostyczne – tam, gdzie to możliwe, należy rozważyć zastosowanie metod diagnostycznych, które nie wykorzystują promieniowania jonizującego.
  4. Specjalne uwzględnienie grup wrażliwych:
    • Dzieci i młodzież – młodsze osoby są bardziej wrażliwe na promieniowanie, dlatego dawki muszą być szczególnie starannie kontrolowane.
    • Kobiety w ciąży – badania radiologiczne u kobiet w ciąży powinny być ograniczone do absolutnie niezbędnych przypadków, z zachowaniem wszelkich środków ostrożności.
  5. Monitorowanie i dokumentacja:
    • Rejestracja dawek – prowadzenie dokładnej dokumentacji dotyczącej dawek promieniowania otrzymanych przez pacjentów podczas różnych badań diagnostycznych.
    • Systemy monitorowania dawek, które pozwalają na śledzenie całkowitej ekspozycji pacjenta na promieniowanie w ciągu życia.
  6. Informowanie pacjentów: o celach, korzyściach i potencjalnych ryzykach związanych z badaniem radiologicznym. Uzyskanie świadomej zgody pacjenta przed wykonaniem procedury.

Przestrzeganie powyższych zasad i praktyk maksymalizuje korzyści z diagnostyki obrazowej przy jednoczesnej minimalizacji ryzyka dla pacjenta.

Źródła
  1. A. Cieszanowski, M. Bekiesińska-Figatowska, Radiologia. Podręcznik dla studentów, PZWL, Warszawa 2022.
  2. R.A. Ehrlich, D.M. Coakes, Postępowanie z pacjentem w procedurach radiologicznych, Edra Urban & Partner, Wrocław 2022.
  3. W.E. Brant, C.A. Helms, J. Klein i wsp., Podstawy diagnostyki radiologicznej, t. 1–4, Medipage, Warszawa 2020.

Zobacz także

Złamanie kości śródstopia – objawy, badania, czas i sposób leczenia
Diagnostyka

Złamanie kości śródstopia – objawy, badania, czas i sposób leczenia

Kości śródstopia to pięć długich kości znajdujących się w środkowej części stopy, które łączą palce z kośćmi stępu. Złamanie ich to uraz, który często występuje w wyniku upadków, uderzeń, skręceń lub przeciążeń, zwłaszcza u sportowców. Sprawdź, jak lekarz rozpoznaje złamanie kości śródstopia i jak się je leczy.

Złamany nos – jak wygląda i ile się zrasta? Badania i leczenie
Diagnostyka

Złamany nos – jak wygląda i ile się zrasta? Badania i leczenie

Złamany nos jest jedną z najczęstszych kontuzji twarzy. Może wystąpić w wyniku urazu, takiego jak uderzenie, upadek lub wypadek. Objawy, badania diagnostyczne oraz proces leczenia zależą od stopnia złamania i towarzyszących uszkodzeń. Dowiedz się więcej na temat złamania nosa.

Jak interpretować wyniki mammografii? Co oznacza zagęszczenie piersi?
Diagnostyka

Jak interpretować wyniki mammografii? Co oznacza zagęszczenie piersi?

Mammografia jest uznawana za jedną z najskuteczniejszych metod wczesnego wykrywania raka piersi. Jednak interpretacja wyników tego badania nie zawsze jest prosta, szczególnie dla pacjentów. Jednym z pojęć, które często pojawiają się w opisach mammograficznych, jest „zagęszczenie” piersi. Co dokładnie oznacza to określenie i jak wpływa ono na proces diagnostyczny? Sprawdź, czym jest zagęszczenie w mammografii, jak się ono prezentuje oraz jakie ma znaczenie kliniczne.