Test ROMA

Na czym polega test ROMA?

Test ROMA (ang. Risk of Ovarian Malignancy Algorithm) służy do oceny ryzyka raka jajnika. Składają się na niego dwa parametry: CA 125 (ang. carcinoma antigen 125) i HE 4 (ang. human epididymis protein 4). Oba są markerami nowotworowymi, a test ROMA polega na jednoczesnym oznaczaniu ich stężenia. Skojarzone badanie CA 125 i HE 4 jest bardziej wartościowe diagnostycznie niż pojedyncze badanie i interpretowanie tych wskaźników.

Specjaliści zwracają uwagę, że test ROMA cechuje się wyższą dokładnością niż Indeks Ryzyka Raka Jajnika (ang. Risk of Malignancy Index). RMI opiera się na wynikach badania USG, w którym stwierdzono występowanie zmiany oraz na oddzielnym interpretowaniu stężeń CA 125 i HE 4. Izolowany marker nowotworowy HE 4 wykorzystywany jest poza diagnostyką, do kontrolowania postępów choroby, efektów prowadzonego leczenia i oceny nawrotów choroby. Test ROMA wylicza ryzyko raka jajnika na podstawie oznaczonych stężeń ww. markerów nowotworowych, przy jednoczesnym uwzględnieniu statusu menopauzalnego kobiety.

Wskazania do wykonania testu ROMA

Wskazaniem do wykonania testu ROMA jest oszacowanie ryzyka występowania raka nabłonkowego jajnika i prawdopodobieństwa, że obecna w miednicy małej zmiana o niejasnym statusie ma złośliwy charakter. Rak jajnika należy do jednych z bardziej rozpowszechnionych i charakteryzujących się wysoką śmiertelnością chorób nowotworowych wśród kobiet. Niestety rozpoznanie go nastręcza sporo trudności, gdyż zazwyczaj jego pierwsze objawy dają o sobie znać, gdy jest już w zaawansowanym stadium. Na test ROMA kieruje lekarz na podstawie niepokojących wyników innych badań lub po stwierdzeniu objawów, które mogłyby wskazywać na proces nowotworowy toczący się w jajniku.

Wskazaniem do wykonania testu ROMA są następujące objawy:

• ból podbrzusza;
• ból przy oddawaniu moczu;
• bolesne parcie na pęcherz;
• niestrawność, wzdęcia, nudności, wymioty;
• brak apetytu, spadek masy ciała niezwiązany z dietą;
• utrzymujące się zmęczenie i osłabienie;
• powiększenie obwodu brzucha;
• uczucie ucisku w podbrzuszu;
• uczucie pełności w brzuchu;
• krwawienia z pochwy niezwiązane z cyklem menstruacyjnym.

Podsumowując, jeśli chodzi o wskazania do testu ROMA, powinno się go wykonać w celu:

• diagnostyki różnicowej nowotworów złośliwych i łagodnych jajnika;
• doboru odpowiedniej metody leczenia i szybszego rozpoczęcia terapii;
• oceny prawdopodobieństwa ryzyka raka jajnika u kobiet ze zmianami guzowatymi w obrębie miednicy mniejszej.

Przebieg badania

Test ROMA przeprowadza się z krwi. Materiał do analizy uzyskuje się przeważnie z naczynia położonego w dole łokciowym. Samo pobranie krwi do testu ROMA nie różni się w żaden sposób od procedury stosowanej przy innych badaniach z krwi. Materiał przekazuje się do analizy laboratoryjnej.

Test ROMA polega przede wszystkim na ustaleniu poziomu markerów nowotworowych CA 125 i HE 4. Następnie przeprowadzana jest analiza statystyczna uwzględniająca stan hormonalny kobiety. Pamiętaj, aby samodzielnie nie interpretować wyników. Zgłoś się z nimi do lekarza, który skierował cię na badanie.

Co oznacza wynik testu Roma? Wynik testu ROMA zależy od fazy dojrzewania płciowego. Interpretując go, specjalista klasyfikuje pacjentkę do jednej z dwóch grup: przedmenopauzalnej i pomenopauzalnej. Test ROMA przed menopauzą wynoszący < 11,4% oznacza niskie ryzyko raka jajnika, a wartości ≥ 11,4% – wysokie ryzyko choroby. Test ROMA po menopauzie wynoszący < 29,9% oznacza niskie ryzyko wystąpienia raka jajnika, a wartości ≥ 29,9% oznaczają wysokie ryzyko choroby.

Przeczytaj również: Nowoczesna diagnostyka raka prostaty – rezonans prostaty MRI, płynna biopsja, badania 4K

Jak przygotować się do testu ROMA?

Nie ma potrzeby bycia na czczo do testu ROMA. W dniu poprzedzającym badanie należy unikać tłustych i obfitych posiłków oraz alkoholu. Na test stawić się możesz o dowolnej porze dnia – poziom oznaczanych markerów nie ulega zmianie w ciągu doby.

Test ROMA wykonuje się w dowolnym momencie cyklu miesiączkowego z pominięciem miesiączki. Bezpośrednio przed pobraniem krwi zadbaj o kilkunastominutowy odpoczynek. Poinformuj kierującego cię na badanie lekarza o stosowanych lekach i stanie zdrowia (historii chorobowej). Na wyniki testu ROMA wpływ może mieć prowadzona chemioterapia, uprzednia terapia choroby nowotworowej lub wiek (nieukończony 18. rok życia).

Sprawdź też: Rak prącia – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie choroby wykrywa test ROMA?

Wynik testu ROMA pozwalają zaklasyfikować badaną do wysokiej lub niskiej grupy ryzyka rozwoju raka jajnika. Choroba ta plasuje się na 6. miejscu, jeśli chodzi o częstość występowania raka u kobiet. Pod względem śmiertelności zajęła 4. pozycję, co związane jest zazwyczaj z wysokim stopniem zaawansowania w momencie wykrycia. Specjaliści zwracają uwagę na czynniki podnoszące ryzyko zachorowania na raka jajnika, wśród których wymienili zwłaszcza:

• wiek okołomenopauzalny i pomenopauzalny;
• brak potomstwa;
• niekarmienie piersią;
• dietę wysokotłuszczową;
• obciążony wywiad rodzinny (przypadki nowotworów u najbliższych krewnych);
• stosowanie leków stymulujących owulację.

Dowiedz się więcej na temat raka jądra. Poznaj przyczyny powstania i sposoby leczenia tej choroby.