USG jamy brzusznej

Co to jest USG jamy brzusznej?

Badanie USG jamy brzusznej umożliwia ocenę narządów zlokalizowanych w obrębie jamy brzusznej. Dzięki niemu możliwe jest zbadanie m.in. wątroby, dróg żółciowych, trzustki i nerek. Jest wykorzystywane na przykład do monitorowania niektórych nowotworów zlokalizowanych w tych narządach. Dzięki niemu możliwe jest także wykrywanie przerzutów.

USG jest wykonywane za pomocą urządzenia, które wykorzystuje fale akustyczne wysokiej częstotliwości do obrazowania wnętrza ciała człowieka. Nie ma tu żadnego promieniowania, więc badanie jest zupełnie bezpieczne i bezbolesne. USG jamy brzusznej  wykonywane jest za pomocą głowicy, która wysyła ultradźwięki, a te odbijają się od narządów i wracają do głowicy. Dzięki temu możliwe jest wygenerowanie obrazu narządów wewnętrznych, widocznych na monitorze.

Wskazania do wykonania USG jamy brzusznej

Zaleca się, by osoby, którym często doskwiera niespecyficzny ból brzucha, wykonały USG jako badanie pierwszego wyboru. Jeśli pod skórą wyczuwalne są guzki czy zgrubienia, to także i w tym przypadku powinno się wybrać ultrasonografię. Wskazaniem są również częste biegunki, wymioty, krew widoczna w kale lub w moczu, krwawienia z dróg rodnych. Skłonić do badania powinien powiększony, wzdęty brzuch. Wśród zaleceń wymienia się także: zażółcenie skóry, nagłą utratę masy, zatrzymanie moczu, stolca, urazy.

USG jamy brzusznej należy wykonać, gdy odczuwamy bóle w podbrzuszu i ze strony układu moczowego, a nawet gdy mamy trudności z zajściem w ciążę. U mężczyzn badanie powinno się przeprowadzić, kiedy pojawią się objawy przerostu prostaty. Wskazaniem do ultrasonografii jamy brzusznej są także niepokojące wyniki badań laboratoryjnych (moczu, krwi, stolca).

Jak przebiega USG jamy brzusznej?

USG jamy brzusznej wykonywane jest na leżąco – pacjent kładzie się na specjalnej kozetce, a następnie na jego brzuch nanoszony jest żel, który ułatwia przesuwanie głowicy po ciele. Lekarz porusza głowicą w poszczególne miejsca, by uchwycić konkretne narządy i zmiany. Na ekranie w czasie rzeczywistym pojawia się obraz narządów wewnętrznych. Lekarz je ocenia i dokonuje pomiarów. Po zakończeniu badania pacjent może oczyścić brzuch – od lekarza otrzyma papier, którym będzie mógł się wytrzeć. Zwykle w gabinetach są też specjalnie wydzielone łazienki, w których można w warunkach intymności wykonać wszystkie czynności, aby móc komfortowo opuścić gabinet. Badanie trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Lekarz od razu może przedstawić wyniki USG brzucha.

Wynik badania jest opisowy. W interpretacji badania mogą pojawić się takie informacje:

• obraz prawidłowy lub obraz nieprawidłowy,
• powiększone pewne struktury lub wszystkie w normie,
• złogi, polipy, torbiele, wolny płyn w jamie brzusznej, otrzewnej etc.

Jak przygotować się do badania USG? Czego nie robić przed badaniem?

Najlepiej, jeśli dzień przed badaniem nie będzie się jadło ciężkostrawnych potraw, smażonych na głębokich tłuszczu. Zalecana jest dieta lekkostrawna, jednak z wyłączeniem surowych jarzyn, owoców i ciemnego pieczywa. Jeśli to możliwe, to na badanie warto przyjść na czczo, a ostatni posiłek najlepiej zjeść dzień wcześniej do godz. 18.00. Jeśli badanie odbywa się późno, to zalecane jest, by nie jeść 6 godzin przed nim. Nie powinno się pić kawy, herbaty, słodzonych napojów. Dozwolona jest niegazowana woda. Nie wolno także żuć gumy, palić tytoniu.

Ważne jest, by w trakcie badania pęcherz był pełny, dlatego zaleca się wypić około 1 litr wody na godzinę przed badaniem i nie oddawać w tym czasie moczu. Jeśli dokuczają nam wzdęcia, można przyjąć lekarstwa pomagające pozbyć się pęcherzyków powietrza z przewodu pokarmowego.

Ultrasonografia jamy brzusznej nie wymaga całkowitego rozebrania się, ale konieczne będzie odsłonięcie brzucha, podbrzusza i okolicy lędźwiowej. Z pewnością będzie konieczne podwinięcie koszulki i rozpięcie (albo zsunięcie) spodni. Stąd też na badanie warto włożyć wygodne ubrania. Zaleca się także usunięcie kolczyka z pępka, jeśli pacjent taki posiada.

Co wykrywa USG jamy brzusznej?

Wśród schorzeń i nieprawidłowości, które wykrywa się za pomocą USG jamy brzusznej, należy wymienić:

• złogi w układzie moczowym,
• anomalie rozwojowe narządów,
• nieprawidłową budowę i wielkość narządów,
• torbiele, guzy, zmiany podejrzane nowotworowo,
• stany zapalne otrzewnej,
• uszkodzenia wątroby,
• złą kondycję narządów po urazach, wypadkach.

Podczas badania USG nie widać światła przewodu pokarmowego. Nie można zatem ocenić zmian błony śluzowej żołądka i jelit. USG nie wykryje choroby wrzodowej żołądka ani wrzodziejącego zapalenia jelita grubego czy raka jelita grubego. Niekiedy się zdarza, że na USG widoczne będą duże masy guzowate, będące zaawansowanym stadium raka. W przypadku diagnostyki jelit zaleca się wykonanie kolonoskopii.