Przezroczysty mocz – o czym świadczy?

12.04.2023

Mocz zdrowej osoby powinien mieć kolor jasnożółty, określany również jako słomkowy. Inne zabarwienie może być sygnałem, że w organizmie dzieje się coś złego. Przykładowo, przezroczysty mocz poza przypadkiem przewodnienia organizmu pojawia się w cukrzycy czy moczówce prostej.

Przezroczysty mocz.jpg

Spis treści

Przezroczysty mocz – nadmierne nawodnienie
Co oznacza przezroczysty mocz?
Dlaczego mocz jest przezroczysty?
Przezroczysty mocz a uszkodzenie nerek
Przezroczysty mocz – inne przyczyny
Do jakiego lekarza się zgłosić?
Jakie badania wykonać?

Wygląd i skład moczu dostarczają ważnych informacji o stanie zdrowia. Dlatego też wskazane jest profilaktyczne wykonywanie badania moczu, aby zweryfikować kondycję organizmu i wcześnie rozpocząć leczenie w razie ewentualnych nieprawidłowości. Jedną z nich jest przezroczysty mocz. Sprawdź, o czym może świadczyć przezroczysty mocz. Czy jest to objaw wyłącznie chorobowy?

Przezroczysty mocz – nadmierne nawodnienie

Najczęstszą przyczyną przezroczystego koloru moczu jest jego rozcieńczenie. Dochodzi do tego podczas spożywania dużych ilości płynów. Zarówno zbyt duża podaż płynów, jak i odwodnienie stanowi zagrożenie dla organizmu, które może doprowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Przewodnienie zdarza się jednak znacznie rzadziej niż odwodnienie. Warto wspomnieć, że do oszacowania dobowego zapotrzebowania na płyny powinno się korzystać z przelicznika 30 ml wody na każdy kilogram masy ciała, lub 1 ml płynów na każdą 1 kilokalorię spożywanej diety. Dorosły człowiek powinien dziennie przyjmować ok. 2–2,5 litrów płynów. U dzieci dobowe zapotrzebowanie na wodę wygląda nieco inaczej:

  • 1–3 lata – 1250 ml;
  • 4–6 lat – 1600 ml;
  • 7–9 lat – 1750 ml;
  • dzieci starsze i nastolatkowie – 1900–2300 ml.

Co oznacza przezroczysty mocz?

Przezroczysty mocz i częste oddawanie go to objawy typowe dla cukrzycy, która jest przewlekłą chorobą charakteryzującą się zbyt wysokim poziomem cukru we krwi. W cukrzycy na podstawie badania ogólnego moczu można stwierdzić obecność glukozy oraz ciał ketonowych (produktów przemiany tłuszczów), co daje podejrzenie cukrzycy.

Chorzy zaobserwować mogą u siebie dodatkowo:

  • zwiększone oddawanie moczu (tzw. poliuria),
  • zwiększone pragnienie (tzw. polidypsja),
  • uczucie suchości w ustach,
  • ogólne zmęczenie,
  • niezamierzoną utratę wagi,
  • nawracające infekcje.

Konieczne jest zbadanie poziomu glukozy we krwi na czczo lub glikemii przygodnej, a w dalszej diagnostyce wykonanie testu OGTT (tzw. doustny test obciążenia glukozą).

Dlaczego mocz jest przezroczysty?

Oddawanie dużych ilości przejrzystego, niezagęszczonego moczu to objaw charakterystyczny dla moczówki prostej. W zależności od ciężkości zaburzenia pacjent oddawać może 3 do nawet 20 l moczu na dobę (zdrowy człowiek oddaje około 1,5–2,5 l moczu na dobę). Choroba ta spowodowana jest bezwzględnym lub względnym niedoborem wazopresyny (hormonu odpowiedzialnego za gospodarkę płynową organizmu) albo też niewrażliwością tkanek na działanie tego hormonu.

Inne objawy moczówki prostej to:

  • wzmożone pragnienie,
  • konieczność oddawania moczu kilkakrotnie w ciągu nocy,
  • odwodnienie i związane z tym ryzyko zaburzeń elektrolitowych, które mogą powodować m.in. ogólne osłabienie, bóle głowy, skurcze i bóle mięśniowe, zaburzenia rytmu serca.

Przezroczysty mocz a uszkodzenie nerek

Ostre uszkodzenie nerek (ang. AKI – acute kidney injury) to kolejna przyczyna wytwarzania dużych ilości przezroczystego, rozcieńczonego moczu. Jest to tzw. faza wielomoczu, która występuje po fazie bezmoczu i najczęściej zwiastuje zdrowienie chorego. AKI to stan nagłego pogorszenia funkcji nerek, który określany był wcześniej jako ostra niewydolność nerek. Może mieć podłoże:

Konsultacja internisty

  • zanerkowe (np. niedrożność moczowodów, schorzenia pęcherza moczowego, choroby prostaty),
  • przednerkowe (np. niedrożność naczyń nerek, stany hipowolemii, stany wzmożonej lepkości krwi, zaburzenia napięcia naczyń),
  • nerkowe (np. uszkodzenie nerek przez toksyny, kłębuszkowe zapalenie nerek, zespół hemolityczno-mocznicowy, zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, rzucawka).

Poza przezroczystym moczem ostre uszkodzenie nerek objawiać może się m.in. osłabieniem, nudnościami, wymiotami, utratą łaknienia, zmniejszeniem objętości wydalanego moczu, bólem brzucha.

Przezroczysty mocz – inne przyczyny

Inne możliwe przyczyny występowania przezroczystego moczu to:

  • zażywanie leków pobudzających diurezę, czyli wydalanie moczu;
  • nefropatie, czyli procesy chorobotwórcze w nerkach w przebiegu innych schorzeń – najbardziej rozpowszechniona jest nefropatia cukrzycowa, zwana również cukrzycową chorobą nerek.

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Przezroczysty mocz to objaw, który w pierwszej kolejności powinien zostać skonsultowany z lekarzem pierwszego kontaktu – internistą lub lekarzem rodzinnym. Na podstawie wstępnych badań lekarz ten może skierować pacjenta do innego specjalisty. Przykładowo przy podejrzeniu cukrzycy do diabetologa, a chorób nerek do nefrologa.

Jakie badania wykonać?

Podstawowym badaniem pozwalającym na ocenę moczu jest badanie ogólne moczu. W zależności od podejrzewanej przyczyny na podstawie wyników tego badania, badania podmiotowego i przedmiotowego, lekarz zlecić może wykonanie dodatkowych badań. Przykładowo przy podejrzeniu: przewodnienia – ocenę poziomu elektrolitów, cukrzycy – badanie stężenia glukozy, moczówki prostej – test odwodnieniowy, test wazopresynowy, badania obrazowe.

Źródła
  1. T. Hryszko, M. Myśliwiec, Ostre uszkodzenie nerek. Online: https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/1151,ostre-uszkodzenie-nerek [dostęp: 08.03.2023].
  2. M. Jarosz, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020.
  3. S. Konturek, Fizjologia człowieka, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.

Zobacz także

Zespół Ehlersa-Danlosa – jak go rozpoznać, diagnozować i leczyć?
Zdrowie na co dzień

Zespół Ehlersa-Danlosa – jak go rozpoznać, diagnozować i leczyć?

Zespół Ehlersa-Danlosa (EDS) to złożona grupa dziedzicznych zaburzeń tkanki łącznej, które wynikają z defektów w strukturze i funkcjonowaniu kolagenu. Ta rzadka choroba – po raz pierwszy opisana w XIX wieku – charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, od nadmiernej elastyczności skóry po komplikacje naczyniowe zagrażające życiu. Sprawdź, jak ją rozpoznać, diagnozować i leczyć!

Jakie są przyczyny suchości w nosie? Jak jej przeciwdziałać?
LaryngologiaZdrowie na co dzień

Jakie są przyczyny suchości w nosie? Jak jej przeciwdziałać?

Niezależnie od pory roku uczucie suchości w nosie to uciążliwy problem, który nie tylko powoduje dyskomfort, lecz także może prowadzić do poważniejszych komplikacji zdrowotnych. Choć zazwyczaj sucha śluzówka nosa nie jest powodem do niepokoju, w niektórych przypadkach może być oznaką poważniejszej choroby. Sprawdź, jakie są potencjalne przyczyny „suchego nosa” i dowiedz się, jak przeciwdziałać temu kłopotliwemu symptomowi.

Co oznaczają przebarwienia na paznokciach?
Zdrowie na co dzieńDermatologia

Co oznaczają przebarwienia na paznokciach?

Zadbane paznokcie to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim cenna informacja o stanie zdrowia. Jednak wraz z wiekiem – a także pod wpływem różnorodnych czynników – ich wygląd może ulec niekorzystnym zmianom. Jednym z najczęstszych problemów są przebarwienia płytki paznokciowej. Sprawdź, o czym może świadczyć ten objaw i kiedy należy udać się do specjalisty.