Rehabilitacja po udarze – ile trwa i jakie działania obejmuje?
Udostępnij na:
Rehabilitacja po udarze mózgu to podstawowy i konieczny element procesu leczenia. Rozpoczęta zostaje jeszcze podczas pobytu pacjenta w szpitalu, a następnie jest kontynuowana po wypisie do domu. Czas rehabilitacji po udarze mózgu w lżejszych przypadkach trwa od kilku tygodni do pół roku, w cięższych kilka lat, a nawet do końca życia.
Spis treści
Udar mózgu może być krwotoczny – wywołany wylewem krwi do mózgu – bądź niedokrwienny – wywołany zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu. Bez względu na charakter jest stanem zaburzającym w znacznym stopniu funkcjonowanie. Konsekwencją udaru mogą być: dysfunkcje czuciowo-ruchowe, niepełnosprawność motoryczna, zaburzenia mowy i pamięci. Dlatego też w powrocie pacjenta do zdrowia bardzo ważne miejsce odgrywa rehabilitacja.
Dlaczego ważna jest rehabilitacja po udarze mózgu?
Kluczowym aspektem leczenia chorych po udarze mózgu jest rehabilitacja. Udar to nagłe wystąpienie objawów neurologicznych, do których dochodzi w wyniku zaburzeń krążenia mózgowego, utrzymujących się ponad 24 godziny. Udar mózgu to jedna z najczęstszych przyczyn niesprawności osób po 45. roku życia. Choroba pogarsza, a niekiedy nawet uniemożliwia codzienne funkcjonowanie.
W zależności od stopnia uszkodzenia mózgu w wyniku udaru pacjenci doświadczają różnej skali problemów zdrowotnych. Istnieje ryzyko m.in.: niedowładów (ograniczenia możliwości wykonywania ruchów), porażeń (całkowitej niemożności wykonywania ruchu), trudności w kontrolowaniu ruchów ciała, zaburzeń równowagi, zaburzeń czucia, trudności w połykaniu pokarmów, problemów z mówieniem i rozumieniem wypowiedzi, zaburzeń pamięci i uwagi. Wszystko to obniża jakość życia chorego i sprawia, że wymaga on pomocy.
Rehabilitacja po udarze mózgu w znaczący sposób może poprawić stan pacjenta i przywrócić zdolność do samodzielnego funkcjonowania. Jednak nie zawsze jest możliwy powrót do zdrowia. Wówczas celem rehabilitacji po udarze staje się nauka kompensacji braków, tego, jak sobie z nimi radzić w życiu codziennym.
Rehabilitacja po udarze – kto ją prowadzi?
Pacjent po udarze mózgu powinien zostać objęty opieką interdyscyplinarnego zespołu specjalistów. Jego skład zależy od charakteru dolegliwości. Poza neurologiem, który prowadzi leczenie po udarze mózgu, w oddziaływania rehabilitacyjne zaangażowani mogą być m.in.:
- logopeda,
- neuropsycholog,
- terapeuta zajęciowy,
- fizjoterapeuta,
- kardiolog,
- psychiatra, psycholog,
- dietetyk,
- pielęgniarka,
- opiekun medyczny.
Zadania poszczególnych członków zespołu uzupełniają się, dlatego niezbędna jest ścisła współpraca między nimi.
Ile trwa rehabilitacja po udarze?
Rehabilitacja po udarze ma charakter długofalowy. Zostaje rozpoczęta tak szybko, jak pozwala na to stan kliniczny pacjenta. Wprowadza się ją nawet w pierwszej dobie od przyjęcia chorego na oddział szpitalny. Nie sposób jednoznacznie określić, jak długo będzie trwała. Każdy pacjent powinien być rehabilitowany indywidualnie i w zależności od jego potrzeb ustalany jest odpowiedni plan rehabilitacji. W niektórych przypadkach wystarczające okaże się kilkutygodniowe oddziaływanie, a w innych konieczne będzie prowadzenie rehabilitacji do końca życia.
Na długość rehabilitacji po udarze zarówno niedokrwiennym, jak i krwotocznym wpływa wiele czynników, w tym m.in.:
- wiek pacjenta,
- czas rozpoczęcia rehabilitacji,
- chęć współpracy ze strony chorego,
- liczba i rodzaj chorób towarzyszących,
- zastosowane metody terapeutyczne,
- poziom komunikacji między terapeutą a pacjentem,
- częstotliwość zabiegów terapeutycznych,
- rozległość zmian w mózgu,
- wsparcie społeczne uzyskiwane przez chorego.
Zakres oddziaływań rehabilitacyjnych
Jako pierwsza prowadzona jest rehabilitacja po udarze w szpitalu. Podejmowana jest ona na oddziałach wczesnego leczenia udarów, a później na oddziałach wczesnej rehabilitacji neurologicznej. Oddziaływania rehabilitacyjne na typ etapie są bardzo złożone, a ich głównym celem jest uruchomienie pacjenta i zapobieganie następstwom unieruchomienia. Rehabilitacja po udarze obejmuje przede wszystkim:
- pozycje ułożeniowe,
- ćwiczenia bierne, wspomagane, czynne i oporowe,
- pionizację,
- reedukację chodu,
- naukę czynności dnia codziennego,
- rehabilitację ręki.
Wykonywane są zabiegi fizykoterapeutyczne (np. pole magnetyczne, elektroterapia, ciepłolecznictwo), masaże (np. klasyczne, odprowadzające, pneumatyczne), stosowane są techniki relaksacyjne, systemy ćwiczeń oparte o specyficzne koncepcje teoretyczne (np. Bobath, Jacobsona), techniki z wykorzystaniem przyrządów i urządzeń (np. elektrostymulujących aparatów do nauki chodzenia), kuracja środkami leczniczymi zawierającymi składniki wspierające przywrócenie funkcji neurologicznych. Na szpitalną rehabilitację po udarze składa się dodatkowo rehabilitacja psychologiczna i logopedyczna, która skupia się na poprawie procesu połykania i wydolności oddechowej, terapii mowy i języka. Szpitalna rehabilitacja po udarze trwa zazwyczaj 2–3 tygodnie.
Przykładowe ćwiczenia w rehabilitacji po udarze mózgu:
- ćwiczenia w pozycji leżącej, takie jak: nauka siadu płaskiego (zazwyczaj w 5. dobie pobytu w szpitalu), siadania ze spuszczonymi nogami na dwie strony (zazwyczaj w 6. dobie pobytu w szpitalu), rozciąganie, wydłużanie tułowia po uszkodzonej stronie, unoszenie miednicy,
- ćwiczenia w pozycji siedzącej, takie jak: przemieszczanie ciężaru ciała na chorą stronę, mobilizacja barku, pochylanie tułowia ku przodowi, nauka wstawania, siadania i przesiadania się,
- ćwiczenia przywracające precyzję ruchów ręki, takie jak: zginanie i prostowanie łokcia, zaciskanie pięści, krążenia nadgarstkiem, przyciskanie do siebie opuszek palców,
- ćwiczenia w pozycji stojącej, takie jak: przenoszenie ciężaru ciała z jednej nogi na drugą, nauka utrzymania prawidłowej postawy, wychylenie tułowia na boki i zapoczątkowanie chodu, nauka chodzenia, nauka samodzielnego ubierania się, dbania o higienę i korzystania z toalety.
Rehabilitacja po udarze kontynuowana jest po wypisie pacjenta ze szpitala. Prowadzona jest w specjalistycznych ośrodkach rehabilitacyjnych, na stacjonarnych oddziałach rehabilitacji przewlekłej (późnej), na oddziałach rehabilitacji dziennej lub w przychodniach rehabilitacyjnych i w warunkach domowych. Terapia poszpitalna zostaje ukierunkowana na maksymalne usprawnienie wszystkich zaburzonych funkcji poszczególnych narządów. Jej celem jest doskonalenie funkcji chodu, sprawności funkcjonalnej kończyn górnych oraz uzyskanie maksymalnej samowystarczalności i sprawności ruchowej.
Udostępnij na:
Zobacz także
Zespół Marfana – czym jest i jakie daje objawy? Diagnostyka i leczenie
Zespół Marfana to rzadka, niezwykle złożona choroba genetyczna, która dotyczy tkanki łącznej w organizmie człowieka. Charakteryzuje się różnorodnością objawów – od nieproporcjonalnej budowy ciała po poważne problemy z układem sercowo-naczyniowym i narządem wzroku. Ponieważ jest schorzeniem dziedzicznym, jego wczesne zdiagnozowanie oraz kompleksowe podejście do leczenia odgrywają kluczową rolę w poprawie jakości i długości życia pacjentów. Sprawdź, jak przebiega diagnostyka i na czym polega leczenie zespołu Marfana.
Wady postawy – samoopieka
Wady postawy to wszelkie odstępstwa od prawidłowej postawy ciała. Mogą prowadzić do zmian przeciążeniowych, bólu czy dolegliwości o charakterze neurologicznym
Skolioza – objawy, przyczyny i profilaktyka
Problemy z kręgosłupem są bardzo częste. Jedną z bardziej rozpowszechnionych nieprawidłowości jest skolioza. To trójpłaszczyznowe zniekształcenie kręgosłupa. Sprawdź, jakie objawy mu towarzyszą. W jaki sposób można zapobiec tej wadzie postawy?
