Nieregularna miesiączka – przyczyny i sposoby leczenia
Udostępnij na:
Nieregularna miesiączka stanowi dość częsty problem zdrowotny. Za jej powstanie odpowiadać może wiele czynników, w tym m.in. intensywny wysiłek, narażenie na silny stres, intensywne odchudzanie. Podłożem nieregularnych miesiączek mogą być też problemy zdrowotne, a szczególnie zaburzenia hormonalne.
Spis treści
Nieregularna miesiączka może mieć charakter fizjologiczny (wynikać z okresu dojrzewania lub zbliżającej się menopauzy czy ciąży) lub patologiczny. Dowiedz się, kiedy okres jest uznawany za nieregularny i jakie są sposoby leczenia.
Fizjologiczne przyczyny nieregularnej miesiączki
Średni czas trwania cyklu miesiączkowego (menstruacyjnego) wynosi 28 dni. Za prawidłowe uznaje się cykle wynoszące od 21 do 35 dni. O nieregularnej miesiączce mówi się wówczas, gdy trwa krócej niż 21 dni bądź dłużej niż 35 dni.
Nieregularne miesiączkowanie to zjawisko naturalne w przypadku dziewcząt dojrzewających płciowo, które miesiączkują od 2-3 lat. Po tym czasie powinno nastąpić ustabilizowanie miesiączkowania. Układ hormonalny młodej kobiety może kształtować się nawet do 17. roku życia.
Innymi fizjologicznymi przyczynami nieregularnych miesiączek jest ciąża i menopauza (inaczej klimakterium). W przypadku tej pierwszej miesiączki ustają na 9 miesięcy trwania ciąży i czas połogu. Pierwsza miesiączka po porodzie nie powinna pojawić się wcześniej niż 6 tygodni od dnia narodzin dziecka, ale często brak miesiączki utrzymuje się wiele miesięcy po porodzie u kobiet karmiących piersią.
Menopauza to ostatnia miesiączka, po której w ciągu kolejnych 12 miesięcy nie występuje krwawienie miesięczne. W przypadku okresu menopauzalnego (poprzedzającego wystąpienie menopauzy) miesiączki stają się skąpe i nieregularne, aż zanikają całkowicie, co związane jest z wygaszaniem funkcji jajników. Menopauza pojawia się u kobiet w różnym wieku. Wyróżnia się wczesne klimakterium (40-45 lat) i późne klimakterium (55-60 lat).
Przyczyny nieregularnej miesiączki
Kilkudniowe różnice w długości cykli mogą być spowodowane wieloma sytuacjami dnia codziennego. Odpowiadać za nie może:
- narażenie na silny stres,
- szybkie tempo życia,
- podejmowanie intensywnego wysiłku fizycznego – wyczynowo uprawiany sport lub ciężka praca,
- stosowanie restrykcyjnej diety i znaczny spadek masy ciała,
- znaczna otyłość.
Do rozregulowania miesiączki przyczynić się może braki snu, podróż ze zmianą strefy czasowej czy częsta zmiana klimatu.
Nieregularne krwawienia mogą pojawić się przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej – preparatów dwuskładnikowych (połączenie dwóch hormonów: estrogenu i progestagenu). Zazwyczaj występują w pierwszych trzech miesiącach antykoncepcji. Są też konsekwencją błędu w stosowaniu antykoncepcji – najczęściej jest to przeoczenie terminu naklejenia plastra czy przyjęcia tabletki lub nieodpowiednia dla danej kobiety dawka hormonów zawartych w preparacie. Nieregularne miesiączki mogą pojawić się również u kobiet z wkładką wewnątrzmaciczną. Macica reaguje na nią zwiększoną gotowością do skurczów i złuszczania błony śluzowej jamy macicy tzw. endometrium, powodując krwawienie.
Nieregularna miesiączka – podłoże chorobowe
Nieregularne miesiączki spowodowane mogą być rozmaitymi schorzeniami. Stanowią jeden z objawów chorób nowotworowych, a zwłaszcza nowotworu endometrium (raka trzonu macicy). Nieregularne miesiączki towarzyszyć mogą w przebiegu zespołu policystycznych jajników (PCOS), które jest częstym zaburzeniem endokrynologicznym u młodych kobiet. Do rozregulowania cyklu miesiączkowego doprowadzić mogą również infekcje układu rozrodczego takie jak zakażenie bakteriami np. chlamydią lub grzybami.
Nieregularne miesiączki mogą być jednym z wielu objawów depresji, zaburzeń odżywiania (anoreksji lub bulimii) czy osłabienia układu odpornościowego. Brak regularności w występowaniu okresu często związany jest z zaburzeniami hormonalnymi. Nieprawidłowy cykl miesięczny spowodowany może być m.in. zaburzeniami funkcji tarczycy, dysfunkcją podwzgórzowo-przysadkową (osią regulującą produkcję hormonów w jajniku), nadmiarem prolaktyny w organizmie, niewydolnością lutealną (charakteryzującą się spadkiem progesteronu).
Objawy, na które trzeba uważać
Fizjologicznie w środku cyklu, czyli podczas owulacji, mogą występować niewielkie, skąpe plamienia. Mogą one występować także u pacjentek zażywających doustne środki antykoncepcyjne. Zdarza się jednak, że czasami pomiędzy miesiączkami występują intensywne i trwające kilka dni krwawienia, przez co mogą zostać mylnie rozpoznane przez pacjentkę jako krwawienie miesiączkowe. Przyczyny krwawienia międzymiesiączkowego mogą być różne: zaburzenia hormonalne, choroby przenoszone drogą płciową, np. chlamydioza, ale także poronienie, ciąża pozamaciczna, mięśniaki macicy, endometrioza [link] oraz nowotwory – rak szyjki macicy, endometrium lub pochwy. Dlatego też nie wolno lekceważyć objawów i należy pilnie zgłosić się do ginekologa.
Kolejnym objawem, którego nie wolno bagatelizować jest krwawienie po menopauzie (po długotrwałym ustaniu miesiączki). Jest to objaw wymagający pilnej konsultacji ginekologicznej. Oprócz standardowego badania ginekologicznego lekarz może zalecić wykonanie biopsji endometrium, wyłyżeczkowania jamy macicy lub histeroskopii (endoskopowego wziernikowania jamy macicy przez pochwę). Badania te mają na celu wykluczenie przyczyn nowotworowych krwawienia.
Do jakiego lekarza się zgłosić?
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek zaburzeń miesiączkowania, w tym nieregularnych okresów, pacjentka powinna się udać na konsultację do ginekologa. Specjalista po przeprowadzeniu odpowiednich badań ustali przyczynę zaburzeń, a w razie potrzeby skieruje pacjentkę również do endokrynologa.
Rozpoznanie nieregularnych miesiączek
Ginekolog ustala rozpoznanie nieregularnych miesiączek na podstawie szeregu badań. Jako pierwsze przeprowadza wywiad ogólny i ginekologiczny, badanie ginekologiczne palpacyjne, czyli oburęczne, a także badanie z użyciem wziernika dopochwowego. Pozwalają one na wstępną ocenę narządu rodnego. Jako kolejne może zostać wykonane badanie ultrasonograficzne transwaginalne (poprzez włożenie specjalnej sondy USG do pochwy), które obrazuje macicę wraz z przydatkami i otaczające je struktury. W razie potrzeby lekarz zleca badania laboratoryjne, w tym m.in. test ciążowy, morfologię, stężenie hormonów. Jeżeli wymaga tego sytuacja, rozszerza diagnostykę o inne badania.
Nieregularne miesiączki – leczenie
Leczenie nieregularnych miesiączek zależy od ich przyczyny. Brak regularności powodowany przez czynniki związane z codzienną aktywnością wymagają zmiany stylu życia. Liczne choroby układu rozrodczego i zaburzenia hormonalne odpowiadające za rozregulowanie okresu będą wymagały hormonoterapii, czyli doustnego podania odpowiednich hormonów w celu uregulowania zaburzeń hormonalnych. W ciężkich przypadkach, spowodowanych np. obecnością guza, podejmuje się leczenie operacyjne. Nieregularny okres wynikający z zaburzeń psychicznych i stresu wymaga współpracy ginekologa z psychiatrą.
Profilaktyka nieregularnych miesiączek
Niektórych przypadków zaburzeń miesiączkowania można zapobiec poprzez odpowiednią profilaktykę, która obejmuje m.in.:
- dbanie o ogólny stan zdrowia,
- odpowiednie leczenie chorób przewlekłych,
- unikanie stresujących sytuacji,
- stosowanie zbilansowanej diety,
- dopasowanie do potrzeb kobiety antykoncepcji i przestrzeganie jej zasad,
- regularne wizyty u ginekologa i wykonywanie badań kontrolnych,
- dbanie o higienę intymną,
- nienadwyrężanie organizmu wysiłkiem fizycznym,
- regeneracyjny sen.
Udostępnij na:
Zobacz także
Mięśniaki macicy – objawy, diagnostyka i leczenie
Mięśniaki macicy mogą dotyczyć kobiet w każdym wieku. Chociaż początkowo mogą nie dawać żadnych objawów i nie wymagać leczenia, to wymagają one systematycznego monitorowania, aby stale mieć pewność, że nie dzieje się nic niepokojącego.
Ból w podbrzuszu – co go może powodować i do jakiego lekarza się zgłosić?
Podbrzusze” to termin używany przez specjalistów dla określenia dolnej części brzucha, pod linią pępka. Znajdują się tutaj różne narządy – jelita, część układu moczowego i rozrodczego. W związku z tym za ból w podbrzuszu odpowiadać może wiele przyczyn. Sprawdź jakie!
Czym są BRCA 1 i BRCA 2? Badanie genetyczne
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór wśród kobiet. Eksperci wymieniają wiele czynników przyczyniających się do jego rozwoju, w tym m.in. palenie papierosów, wczesną miesiączkę czy późną menopauzę. Jednak szczególną rolę odgrywają obciążenia genetyczne – mutacje w genach BRCA1 i BRCA2.
