Co to są tłuszczaki? Przyczyny powstawania i sposoby leczenia tłuszczaków
Tłuszczaki zbudowane są z komórek tłuszczowych, otoczonych torebką zbudowaną z tkanki łącznej (łączącej inne tkanki). Rosną zazwyczaj bezobjawowo i bezboleśnie. Rzadkie są przypadki ich zezłośliwienia. Duże zmiany, które mogą utrudniać ruch, są usuwane. Najczęstszą metodą jest zabieg chirurgiczny.
Spis treści
Tłuszczak to najczęściej występująca niezłośliwa zmiana nowotworowa. Zazwyczaj jest pojedyncza, zdecydowanie rzadziej ma formę mnogą. Sprawdź, gdzie najczęściej się umiejscawiają tłuszczaki i co sprzyja ich powstawaniu. Dowiedz się, do jakiego lekarza udać się z podejrzeniem tłuszczaka i na czym polega leczenie tych zmian.
Co to są tłuszczaki? Jak wyglądają te zmiany?
Tłuszczak to łagodny nowotwór zbudowany z tkanki tłuszczowej, która jest rodzajem tkanki łącznej. Najczęściej spotyka się go u osób w wieku 40–60 lat, zwłaszcza z nadmierną masą ciała. Przypadki tłuszczaków u dzieci są rzadkie. Zmiany rozwijają się powoli. W większości przypadków są niewielkich rozmiarów, choć można spotkać się z doniesieniami na temat tłuszczaków, których średnica wynosiła po kilka, a nawet po kilkanaście centymetrów. Tłuszczaki są wyraźnie odgraniczone od otaczających je tkanek. Pokrywa je niezmieniona skóra. Mają twardawą strukturę i łatwo przesuwa się je pod palcami. Nie sprawiają zazwyczaj dolegliwości bólowych.
Gdzie najczęściej lokalizują się tłuszczaki?
Tłuszczaki mogą rozwinąć się w każdej części ciała. Najczęściej spotyka się je:
- na tułowiu, np. w gruczole piersiowym, na plecach, w okolicy nadżebrowej,
- w obrębie głowy i szyi,
- w obrębie kończyn, np. na ramionach, przedramionach po stronie prostowników.
Zazwyczaj stwierdza się tłuszczaki pojedyncze. W około 5% przypadków mają one formę mnogą – występują w skupiskach.
Skąd się biorą tłuszczaki?
Za wystąpienie tłuszczaków odpowiadać mogą predyspozycje genetyczne – często rozpoznaje się je u osób z obciążonym wywiadem rodzinnym (częstym występowaniem tłuszczaków u członków rodziny). Wśród przyczyn powstania tych zmian ważną rolę ogrywają zaburzenia ze strony układu immunologicznego, którym sprzyjają stany zapalne toczące się w organizmie. W ich wyniku dochodzi do wzmożonego rozrostu komórek tłuszczowych, nazywanych adipocytami. Grupą, u której częściej występują tłuszczaki, są kobiety o nadmiernej masie ciała.
Do jakiego lekarza należy się zgłosić?
W przypadku podejrzenia tłuszczaka konieczna jest konsultacja z lekarzem rodzinnym. Lekarz na podstawie przeprowadzonego wywiadu lekarskiego i obejrzenia zmiany może skierować pacjenta do odpowiedniego specjalisty – dermatologa bądź chirurga. Bardzo ważne jest, aby nawet niewielki guzek pod skórą został sprawdzony przez specjalistę w celu wykluczenia złośliwej choroby nowotworowej.
Na czym polega rozpoznanie tłuszczaków?
Rozpoznanie tłuszczaków w pierwszej kolejności wymaga dokładnie przeprowadzonego badania podmiotowego, czyli wywiadu z pacjentem. Następnie wykonywane jest badanie przedmiotowe, w którym lekarz ocenia zmianę. Pacjent, w zależności od wskazań medycznych, może otrzymać skierowanie na podstawowe testy laboratoryjne i badania obrazowe. Najczęściej w diagnostyce obrazowej takiej zmiany wykonuje się badanie ultrasonograficzne (USG). W USG łuszczaki widoczne są jako guzy o regularnej strukturze z cienką torebką otaczającą guz.
W przypadku niepewności diagnostycznej przeprowadza się bardziej szczegółowe badania obrazowe (np. rezonans magnetyczny) oraz biopsję zmiany i histopatologiczną analizę materiału. Są one zalecane w razie podejrzenia tłuszczakomięsaka (złośliwego nowotworu tkanek miękkich), aby precyzyjnie odróżnić go od tłuszczaka. W obrazie mikroskopowym komórki tłuszczaka przypominają dojrzałe adipocyty podzielone tkanką łączną. Niejednokrotnie ich komórki zawierają włókna, naczynia lub substancję śluzowatą.
Metody leczenia tłuszczaków
Tłuszczaki nie stanowią niebezpieczeństwa onkologicznego i rzadkie są przypadki ich transformacji w zmiany złośliwe. Usunięcie zmiany staje się szczególnie wskazane, gdy powoduje ona ból, wywołuje ucisk na przylegające nerwy i narządy, lub gdy ogranicza ruchy. Tłuszczaki nie znikają samoistnie. Usuwa się je także z powodów estetycznych. W leczeniu wykorzystywane są metody chirurgiczne. Zabieg wykonywany jest przeważnie w znieczuleniu miejscowym. Chirurg nacina skórę, wypreparowuje tłuszczaka i usuwa go razem z torebką, co jest kluczowe, by uniknąć nawrotu. Możliwe jest usunięcie zmian z użyciem lasera czy za pomocą krioterapii.
Technika liposukcji powinna być stosowana w przypadku małych guzów zlokalizowanych w miejscach, gdzie blizna może powodować defekt kosmetyczny (np. na szyi, na twarzy). Przez niewielkie nacięcie na ciele odsysa się tkankę tłuszczową z wnętrza guza, a następnie kleszczykami usuwa się torebkę łącznotkankową. W przypadku dużych tłuszczaków zastosowanie liposukcji nie pozwala na usunięcie zmiany w całości. W związku z tym zabieg ten wiąże się z większym ryzykiem nawrotu guza niż w przypadku zastosowania chirurgii.
Niestety nie istnieją działania prewencyjne, które mogłyby zapobiec tworzeniu się tłuszczaków.