Choroba de Quervaina – objawy, przyczyny, sposoby leczenia

01.02.2023

Choroba de Quervaina to zapalenie pochewek ścięgien nadgarstka. Schorzenie charakteryzuje się silnym, rwącym bólem pierwszego palca. Do jego powstania dochodzi przeważnie w wyniku przeciążeń i mikrourazów ścięgien mięśni kciuka. Może występować zarówno w prawej, jak i lewej ręce.

Choroba De Quervaina.jpg

Spis treści

Choroba de Quervaina – co to za przypadłość?
Choroba de Quervaina – przyczyny powstania
Choroba de Quervaina – objawy
Do jakiego lekarza należy się zgłosić?
Choroba de Quervaina – rozpoznanie
Choroba de Quervaina – leczenie

Choroba de Quervaina po raz pierwszy opisana została w 1895 roku. Prowadzi do stopniowego ograniczenia ruchów w kciuku i pogorszenia sprawności dłoni. Sprawdź, jakie są przyczyny powstania zespołu de Quervaina, jak lekarz stawia diagnozę i na czym polega leczenie.

Choroba de Quervaina – co to za przypadłość?

Choroba de Quervaina inaczej nazywana jest zapaleniem pochewek ścięgien nadgarstka lub zwyczajowo kciukiem matki. Schorzenie to zaliczane jest do grupy entezopatii. Określa się w ten sposób zmiany chorobowe przyczepów ścięgnistych mięśni do kośćca, które są następstwem działania nadmiernych naprężeń i obciążeń. Należy podkreślić, że pod nazwą choroby de Quervaina znane jest także inne schorzenie – podostre zapalenie tarczycy.

Choroba de Quervaina definiowana jest jako stan zapalny przebiegający ze zwężeniem lub zapaleniem błony maziowej we wspólnej pochewce dla ścięgna odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej (widocznego podczas zginania nadgarstka przyśrodkowo, od strony kciuka).

Choroba de Quervaina – przyczyny powstania

Zespół de Quervaina powstaje najczęściej na skutek mikrourazów, do których dochodzi w przebiegu powtarzalnych czynności mechanicznych. Chodzi tu o sumujące się urazy oraz przeciążenia podczas wykonywania zajęć sportowych i czynności zawodowych, w których powtarza się mocny chwyt połączony z odwodzeniem ręki.

Do rozwoju tej przypadłości dojść może również w przebiegu chorób układowych tkanki łącznej, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, a także zaburzeń przemiany materii. Oprócz tego przyczyną mogą być anomalie rozwojowe ścięgien. Zespół de Quervaina częściej występuje u tenisistów, kajakarzy, muzyków, fryzjerów, opiekunów (podnoszenie dziecka). Schorzenie często współistnieje z zespołem cieśni nadgarstka. 

Choroba de Quervaina – objawy

Objawy choroby de Quervaina to przede wszystkim pogrubienie i ból zarysu przedramienia na wysokości wyrostka rylcowatego kości promieniowej. Dolegliwości bólowe nasilają się podczas prostowania kciuka. Często promieniują do okolic przedramienia. Inne objawy mogące świadczyć o zespole de Quervaina to:

  • tkliwość przy dotyku w obszarze wyrostka rylcowatego kości promieniowej;
  • palpacyjnie wyczuwalne napięcie struktur ścięgnistych;
  • problemy z wyprostowaniem palca ustawionego w zgięciu z towarzyszącym uczuciem przeskakiwania (tzw. palec trzaskający).

Na późniejszym etapie zaawansowania występują trzeszczenia w pochewce (słyszalne trzaski podczas ruchów, czyli tzw. objaw mokrej skóry) i dochodzi do ograniczenia ruchów kciuka (prostowania i odwodzenia). Ma to związek ze stopniowym włóknieniem pochewki i zwężeniem jej światła.

Do jakiego lekarza należy się zgłosić?

Z dolegliwościami ze strony nadgarstka pacjent powinien się udać do ortopedy, czyli specjalisty z zakresu układu ruchu. Rozpoznanie lekarz rozpocznie od dokładnie przeprowadzonego wywiadu i badania przedmiotowego – testów oceniających siłę mięśniową, zakres ruchu w stawie, badania palpacyjnego. Następnie, w zależności od wskazań, pacjent skierowany zostaje na badania obrazowe. Najczęściej są to ultrasonografia (badanie USG) lub badanie RTG.

Choroba de Quervaina – rozpoznanie

Rozpoznanie choroby de Quervaina rozpoczyna się od szczegółowego badania podmiotowego (wywiadu z pacjentem) oraz badania przedmiotowego. W badaniu fizykalnym obserwowany jest obrzęk i bolesność palpacyjna pochewki oraz dodatni objaw Finkelsteina. Test Finkelsteina polega na zgięciu kciuka, a następnie pozostałych palców i wykonaniu biernego ruchu odchylenia łokciowego. Pojawienie się bólu po stronie promieniowej nadgarstka świadczy o dodatnim objawie Finkelsteina.

Zastosowanie mają też inne testy funkcjonalne, m.in. test Muckarda, „autostopowicza” oraz Brunelli. W rozpoznaniu choroby de Quervaina dużą rolę odgrywają badania obrazowe. W pierwszej kolejności przeprowadzane jest badanie USG.

Na początkowym etapie choroby obserwuje się wysięk w pochewce ścięgnistej, a w bardziej zaawansowanych postaciach – przerost błony maziowej, zmiany włókniste i zwapnienia w jej obrębie. Aby wykluczyć inne możliwe przyczyny dolegliwości, lekarz zlecić może badanie RTG (np. przy podejrzeniu zmiany zwyrodnieniowo-wytwórczej lub złamania kości łódeczkowatej). W diagnostyce różnicowej wykonane mogą być badania laboratoryjne, ewentualnie rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa w celu wykluczenia zmian patologicznych w obrębie struktur kostnych.

Skonsultuj swoje problemy z ortopedą

Choroba de Quervaina – leczenie

Leczenie choroby de Quervaina rozpoczyna się od postępowania zachowawczego. Polega ono na farmakoterapii z wykorzystaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) w celu łagodzenia bólu i stanu zapalnego. Kolejnym krokiem jest odciążenie chorej ręki. Stosuje się ortezy do usztywnienia kończyny. Zazwyczaj wykorzystywana jest orteza nadgarstkowa, która obejmuje i usztywnia kciuk z zachowaniem wolnego stawu międzypaliczkowego.

Przy braku skuteczności ww. metod choremu podaje się miejscowo glikokortykosteroidy (GKS) ze środkiem znieczulającym (lignokaina) bezpośrednio do pochewki ścięgnistej, najlepiej pod kontrolą USG. W zaawansowanych i opornych na leczenie zachowawcze postaciach choroby de Quervaina konieczne może się okazać postępowanie operacyjne. Zabieg chirurgiczny polega na przecięciu troczka oraz uwolnieniu i częściowym wycięciu zmienionych zapalnie pochewek ścięgnistych z usunięciem pozapalnych zrostów.

Uzupełnieniem postępowania leczniczego jest fizjoterapia. Zastosowanie mają przede wszystkim jonoforeza, ultradźwięki, laseroterapia, fonoforeza, fala uderzeniowa, krioterapia (zimnolecznictwo) oraz elektrostymulacja. Cel rehabilitacji to łagodzenie stanu zapalnego i dolegliwości bólowych, jak również przywrócenie zakresu ruchu, wzrost siły mięśniowej. Stosowany jest masaż i techniki miękkotkankowe oraz kinezyterapia. Ćwiczenia mają zapobiegać powstawaniu przykurczy, ograniczeń ruchomości i nawrotom choroby oraz umożliwić szybszy powrót do sprawności. Przy zespole de Quervaina najlepiej sprawdzają się ćwiczenia rozciągające, a na późniejszym etapie także czynne i oporowe.

Podobne usługi:

kinezyterapia.jpg
Kinezyterapia
nadgarstek.jpg
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka
artroskopia.jpg
Zabieg usunięcia ganglionu
rehabilitacja_small.jpg
Rehabilitacja
dziecko-lekarz.jpg
Zapalenie wyrostka robaczkowego
fizjoterapeuta-fizjoterapia.jpg
Elektrostymulacja
reumatolog.png
Reumatolog
Ortopeda rozmawia z pacjentką w gabinecie
Ortopeda
osocze.png
Osocze bogatopłytkowe w ortopedii
Internista
Internista
kinezyterapia.jpg
Kinezyterapia
Źródła
  1. E. Bednarczyk, Rehabilitacja w zespole de Quervaina, „Fizjoterapia i Rehabilitacja” 2020, nr 118. Online: https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/rehabilitacja-w-zespole-de-quervaina [dostęp: 16.12.2022].
  2. S. Jeka, M. Dura, Reumatyzm tkanek miękkich, „Reumatologia” 2016, nr 1, s. 114–123.
  3. S. Jeka, M. Dura, M. Waszczak-Jeka, Ultrasonografia najczęstszych zespołów bólowych kończyny górnej w ambulatoryjnej praktyce reumatologicznej, „Forum Reumatologii” 2016, t. 2, nr 3, s. 111–117.
  4. W. Marciniak, A. Szulc, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, t. 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
  5. M. Wiśniewska, P. Czarnecki, Choroba de Quervaina, „Praktyczna Ortopedia i Traumatologia” 2018, nr 1. Online: https://www.praktyczna-ortopedia.pl/artykul/choroba-de-quervaina [dostęp: 16.12.2022].

Zobacz także

Czym może być spowodowane drętwienie nóg i jakie są opcje leczenia?
Zdrowie na co dzieńNeurologiaOrtopedia

Czym może być spowodowane drętwienie nóg i jakie są opcje leczenia?

Uczucie drętwienia nóg jest dość powszechnym doświadczeniem, które może wynikać z różnych przyczyn – od tych prostych, jak długie siedzenie w jednej pozycji, po poważne, np. schorzenia neurologiczne lub dotyczące układu krążenia. Choć w wielu przypadkach jest to objaw przejściowy, powtarzające się lub długotrwałe drętwienie nóg może świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Sprawdź, jakie są możliwe przyczyny drętwienia nóg, na czym polegają diagnostyka i leczenie.

O czym świadczy ból okolicy lędźwiowej? Jak przebiega leczenie?
OrtopediaNeurologia

O czym świadczy ból okolicy lędźwiowej? Jak przebiega leczenie?

Ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa to problem, który może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Choć zwykle ma łagodny charakter i ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni, bywa, że dolegliwości stają się przewlekłe i uciążliwe, prowadząc do poważnych ograniczeń ruchowych. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny tego rodzaju bólu, jakie są najważniejsze metody diagnostyczne i jak wygląda leczenie.

Zespół Marfana – czym jest i jakie daje objawy? Diagnostyka i leczenie
KardiologiaOrtopediaRehabilitacja

Zespół Marfana – czym jest i jakie daje objawy? Diagnostyka i leczenie

Zespół Marfana to rzadka, niezwykle złożona choroba genetyczna, która dotyczy tkanki łącznej w organizmie człowieka. Charakteryzuje się różnorodnością objawów – od nieproporcjonalnej budowy ciała po poważne problemy z układem sercowo-naczyniowym i narządem wzroku. Ponieważ jest schorzeniem dziedzicznym, jego wczesne zdiagnozowanie oraz kompleksowe podejście do leczenia odgrywają kluczową rolę w poprawie jakości i długości życia pacjentów. Sprawdź, jak przebiega diagnostyka i na czym polega leczenie zespołu Marfana.