Zapalenie rozcięgna podeszwowego – objawy, sposoby leczenia
Udostępnij na:
Zapalenie rozcięgna podeszwowego to jedna z najczęstszych przyczyn występowania dolegliwości bólowych blisko pięty. Polega na przeciążeniu okolicy przyczepu rozcięgna podeszwowego do pięty. Jej rozpoznaniem i leczeniem zajmuje się ortopeda. Terapia opiera się głównie na farmakoterapii i rehabilitacji.
Spis treści
Szacuje się, że zapalenie rozcięgna podeszwowego dotyczy 10–15% populacji, jednak osobami szczególnie narażonymi na to schorzenie są biegacze, zwłaszcza długodystansowi. Dowiedz się, jakie są objawy i w jaki sposób leczyć zapalenie rozcięgna podeszwowego.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – co to za przypadłość?
Rozcięgno podeszwowe to mocne pasmo łącznotkankowe, które ciągnie się od guzowatości kości piętowej do podstawy dystalnych części paliczków palców stopy. Struktura ta składa się z trzech części – przyśrodkowej, centralnej i bocznej. Rozcięgno podeszwowe wchodzi w skład układu mięśniowo-powięziowego. Odpowiada za ruchomość i stabilizację stopy podczas chodu i biegu. Nieleczone zapalenie rozcięgna podeszwowego może doprowadzić do nasilenia dolegliwości bólowych, zaburzeń chodu oraz problemów z założeniem standardowego obuwia.
Jedną z częstszych przypadłości, jakie dotykają rozcięgno podeszwowe stanowi proces zwyrodnieniowy powstający w wyniku przeciążenia mechanicznego rozcięgna, tzw. tendinopatia. Mimo nazwy, zapalenie rozcięgna podeszwowego nie jest wywołane procesem zapalnym. Typowe jest występowanie dolegliwości bólowych zlokalizowanych w brzuszno-przyśrodkowej części pięty. Ból staje się silniejszy w czasie rozciągania rozcięgna podeszwowego. Jego zaostrzenie można zaobserwować podczas wspinania się na palcach czy wchodzenia po schodach. Ból w zapaleniu rozcięgna podeszwowego jest też mocniejszy z rana i po dłuższym odpoczynku. To tzw. ból pierwszego kroku, gdyż największe nasilenie występuje przy pierwszych krokach. Po 10–15 min rozruszania się łagodnieje. Jednak w przypadku silnego uszkodzenia dolegliwości bólowe odczuwane są stale i nasilają się w wyniku obciążania.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – przyczyny
Do rozwoju zapalenia rozcięgna podeszwowego stopy predysponuje wiele czynników, zwłaszcza takie jak:
- stopa wydrążona;
- nadmierna pronacja;
- praca stojąca;
- otyłość;
- przebyte urazy w obrębie kości piętowej;
- płaskostopie;
- wzmożone napięcie mięśnia brzuchatego łydki;
- słaba elastyczność ścięgna Achillesa;
- nierówna długość kończyn;
- błędy treningowe – przypadłość ta jest jedną z najczęściej spotykanych wśród biegaczy długodystansowych;
- źle dobrane obuwie.
Do jakiego lekarza należy się zgłosić?
Z dolegliwościami w obrębie stopy w pierwszej kolejności należy się zgłosić do ortopedy – specjalisty zajmującego się schorzeniami układu ruchu, m.in. diagnostyką i leczeniem zapalenia rozcięgna podeszwowego.
Jak rozpoznaje się zapalenie rozcięgna podeszwowego?
Po przeprowadzeniu badania podmiotowego (wywiadu) i badania przedmiotowego (oceny objawów zapalenia rozcięgna podeszwowego) w zależności od wskazań, lekarz zleca wykonanie badań obrazowych. Podstawowym badaniem diagnostycznym jest USG. Pacjent może też otrzymać skierowanie na RTG w celu wykluczenia złamania kości piętowej oraz dodatkowe badania laboratoryjne z krwi. W razie niepewności diagnostycznej wykorzystuje się rezonans magnetyczny (MR), ponieważ podobne dolegliwości bólowe w obrębie tylnej części kości piętowej mogą występować m.in. w zapaleniu kaletki okolicy ścięgna Achillesa, zapaleniu przyczepu ścięgna Achillesa, tzw. chorobie Haglunda (nieprawidłowy kształt kości piętowej powodujący proces zapalny dalszej części ścięgna Achillesa).
Jak wyleczyć zapalenie rozcięgna podeszwowego?
Leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego nie jest łatwe. W procesie terapeutycznym wykorzystywane są pomoce ortopedyczne (ortezy i wkładki do obuwia), których zadaniem jest odciążanie nacisku w obrębie pięty.
Lekarz przepisuje leki na zapalenie rozcięgna podeszwowego. Wykorzystuje się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Najczęściej zastosowanie mają niesteroidowe leki przeciwzapalne w postaci maści. W ciężkich przypadkach prowadzi się miejscowe obstrzykiwanie środkami przeciwzapalnymi. Tzw. blokada przy zapaleniu rozcięgna podeszwowego opiera się głównie na glikokortykosteroidach, w tym m.in. zawiesinie hydrokortyzonu w nowokainie.
Pacjent może też zostać skierowany na rehabilitację leczniczą. Pozytywne efekty w zapaleniu rozcięgna podeszwowego przynosi masaż (np. masaż głęboki tkanek, masaż kostkami lodu) i terapia ultradźwiękowa, laseroterapia niskoenergetyczna, jonoforeza, fonoforeza. Wykorzystuje się też falę uderzeniową (inaczej nazywaną falą akustyczną) – to fala gwałtownego wzrostu ciśnienia, kierowana na obszar, gdzie pacjent odczuwa przewlekły ból.
W leczeniu stosuje się elementy terapii manualnej połączonej z odpowiednim zestawem ćwiczeń na zapalenie rozcięgna podeszwowego, w tym m.in. ćwiczenia rozciągające rozcięgno i ścięgno Achillesa, ćwiczenia krótkich mięśni stopy, a także trening propriocepcji, czyli czucia głębokiego. Ponadto stosowany jest stretching (rozciąganie) powięzi podeszwowej, rolowanie stopy oraz kinesiotaping, czyli plastry zakładane przez specjalistę, które przyśpieszają gojenie.
W ciężkich przypadkach konieczne okazuje się leczenie operacyjne. Wykonuje się je, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych rezultatów przez okres 3–6 miesięcy.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – jak długo trwa leczenie?
Leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego może trwać od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy. To, ile będzie trwała terapia, determinowane jest rozległością uszkodzenia i natężeniem towarzyszących mu objawów. Ważne, aby na czas powrotu do zdrowia osoby uprawiające biegi i inne sporty obciążające stopy zrobiły sobie kilkutygodniową przerwę. Kiedy miną dolegliwości, razem z fizjoterapeutą warto przedyskutować ewentualną zmianę techniki biegu i ustalić program treningowy.
Czy istnieje profilaktyka zapalenia rozcięgna podeszwowego?
Wskazane jest utrzymywanie właściwej masy ciała, noszenie odpowiednich butów (unikanie obuwia z twardą podeszwą, noszenie wygodnych butów z amortyzacją) i kontrola prawidłowej osi kończyny dolnej – unikanie koślawienia stopy. Ważne, aby pamiętać o aktywności fizycznej z odpowiednią rozgrzewką przed każdym treningiem oraz unikaniu przeciążeń.
Udostępnij na:
Zobacz także
Zespół Ehlersa-Danlosa – jak go rozpoznać, diagnozować i leczyć?
Zespół Ehlersa-Danlosa (EDS) to złożona grupa dziedzicznych zaburzeń tkanki łącznej, które wynikają z defektów w strukturze i funkcjonowaniu kolagenu. Ta rzadka choroba – po raz pierwszy opisana w XIX wieku – charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, od nadmiernej elastyczności skóry po komplikacje naczyniowe zagrażające życiu. Sprawdź, jak ją rozpoznać, diagnozować i leczyć!
Jakie są przyczyny suchości w nosie? Jak jej przeciwdziałać?
Niezależnie od pory roku uczucie suchości w nosie to uciążliwy problem, który nie tylko powoduje dyskomfort, lecz także może prowadzić do poważniejszych komplikacji zdrowotnych. Choć zazwyczaj sucha śluzówka nosa nie jest powodem do niepokoju, w niektórych przypadkach może być oznaką poważniejszej choroby. Sprawdź, jakie są potencjalne przyczyny „suchego nosa” i dowiedz się, jak przeciwdziałać temu kłopotliwemu symptomowi.
Co oznaczają przebarwienia na paznokciach?
Zadbane paznokcie to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim cenna informacja o stanie zdrowia. Jednak wraz z wiekiem – a także pod wpływem różnorodnych czynników – ich wygląd może ulec niekorzystnym zmianom. Jednym z najczęstszych problemów są przebarwienia płytki paznokciowej. Sprawdź, o czym może świadczyć ten objaw i kiedy należy udać się do specjalisty.
