Szczepienia przeciwko śwince

Czym jest świnka? Najważniejsze informacje o chorobie

Choroba świnka, znana również jako nagminne zapalenie ślinianek przyusznych, to wirusowa infekcja, która dotyczy głównie gruczołów odpowiedzialnych za produkcję śliny. Jest wywoływana przez wirusa RNA (RNA-paramyksovirus) świnki, znanego też jako wirus świnki przyusznej (ang. mumps virus).

Objawy świnki to:

• powiększenie i bolesność jednej lub obu ślinianek przyusznych znajdujących się w okolicach żuchwy pod płatkami uszu, co wywołuje charakterystyczny wygląd „chomika” (opuchnięte i bolesne policzki);
• ból głowy;
• gorączka;
• dreszcze;
• brak apetytu;
• bóle brzucha;
• nudności;
• wymioty;
• ogólne złe samopoczucie i osłabienie;
• ból gardła i trudności w przełykaniu;
• występujące dosyć rzadko zapalenie jąder u mężczyzn i zapalenie jajników u kobiet.

Świnka jest zwykle przenoszona drogą kropelkową, poprzez kontakt z kropelkami wydzieliny z nosa lub gardła zakażonej osoby, wydostającymi się podczas kaszlu, kichania, mówienia lub poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi przedmiotami, np. sztućcami.

Największy wzrost zachorowań na świnkę notuje się późną jesienią i zimą. Dotyczy to głównie dzieci i młodzieży od 4. do 15. roku życia. Czas trwania choroby wynosi około 2–3 tygodni, ale najczęściej jest to mniej więcej 18 dni. Chorego na świnkę trzeba izolować, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji.

Szczepienia przeciwko śwince są skutecznym sposobem zapobiegania tej chorobie. Znacząco zmniejszają ryzyko zachorowania oraz wystąpienia powikłań.

Powikłania po śwince

Większość przypadków świnki u dzieci i dorosłych jest łagodna i ustępuje samoistnie (nie wymaga specjalnego leczenia farmakologicznego). Bardzo groźne dla zdrowia, a nawet życia są jednak powikłania po śwince, takie jak:

• zapalenie nerwu słuchowego, które może doprowadzić do ubytku słuchu, a nawet głuchoty;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• zapalenie mózgu;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• zapalenie wątroby;
• zapalenie nerek;
• zapalenie trzustki;
• zapalenie gruczołów piersiowych;
• zapalenie jąder lub zapalenie jajników mogące spowodować bezpłodność lub problemy z płodnością (szczególnie w przypadku zachorowania na świnkę młodzieży i młodych dorosłych);
• poronienie, gdy do zakażenia wirusem świnki dojdzie w pierwszym trymestrze ciąży;
• wady wrodzone płodu, gdy świnką zarazi się kobieta ciężarna.

Szczepienia dla dorosłych – sprawdź naszą ofertę!

Dlaczego warto się zaszczepić przeciwko śwince?

Przede wszystkim z powodu groźnych dla zdrowia, a nawet życia powikłań, do jakich może prowadzić zakażenie wirusem świnki. Osoby zaszczepione nie chorują na świnkę, pomimo kontaktu z zakażonymi lub przechodzą infekcję w łagodny sposób przy znacznie mniejszym ryzyku wystąpienia powikłań.

Nagminne zapalenie ślinianek przyusznych jest wysoce zaraźliwe i przenosi się drogą kropelkową poprzez kontakt z osobą zarażoną. Szczepionka przeciwko śwince pozwala ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa, chroniąc zarówno zaszczepionego, jak i innych ludzi przed zakażeniem.

W niektórych krajach szczepienie przeciwko śwince jest wymagane przed podróżą lub przyjęciem do szkoły, przedszkola bądź innych placówek edukacyjnych. Przyjęcie szczepionki przeciw nagminnemu zapaleniu ślinianek przyusznych ułatwia spełnienie tych wymagań.

Wysoki odsetek zaszczepionych osób przyczynia się do zjawiska tzw. odporności zbiorowej (tzw. herd immunity). Oznacza to, że gdy większość populacji jest odporna na wirusa, to także osoby, które nie mogą być zaszczepione (np. z powodu osłabionego układu immunologicznego), są chronione przed zakażeniem.

Szczepionki przeciwko śwince zostały dobrze przebadane i udowodniono, że są skuteczne w zapobieganiu zakażeniu i powikłaniom związanym z tą chorobą. Regularne szczepienia pomagają utrzymać wysoki poziom ochrony.

Dla kogo jest szczepienie przeciwko śwince? Zalecenia

Szczepienie dla niemowląt i dzieci przeciwko śwince w Polsce dostępne jest jedynie w formie szczepionki skojarzonej, w której znajdują się atenuowane wirusy świnki, odry i różyczki. Jej skuteczność oscyluje w granicach 96%, czyli jest bardzo wysoka. Szczepienia prowadzone są w celu uodpornienia dzieci na ww. choroby, ponieważ schorzenia te są szczególnie groźne, gdy dojdzie do zakażenia w wieku nastoletnim oraz wczesnodorosłym.

Ponadto szczepionka skojarzona przeciwko tym trzem chorobom jest szczególnie wskazana dla młodych kobiet (głównie tych, które nie zostały zaszczepione do 13. roku życia lub od szczepienia minęło więcej niż 10 lat), które planują zajść w ciążę, a obecnie pracują w miejscach, gdzie mają kontakt z dziećmi, przez co są narażone na zakażenie.

Przez minimum 3 miesiące po otrzymaniu ostatniej dawki szczepionki nie należy zachodzić w ciążę.

Schemat szczepienia przeciwko śwince

Czy dzieci szczepi się na świnkę? Szczepienia dzieci przeciwko śwince są refundowane (bezpłatne) i przeprowadzane zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych:

• w 13.–15. miesiącu życia – I dawka;
• w 6 roku życia – II dawka, przypominająca (chodzi o to, by dzieci były zabezpieczone przed pójściem do szkoły);
• jak najszybciej, do ukończenia 19. roku życia – II dawka, przypominająca, jeżeli nie została podana w 6. roku życia.

Szczepienie na świnkę dla dorosłych, którzy nie zostali zaszczepieni w wieku dziecięcym, polega na przyjęciu szczepionki w jednej lub dwóch dawkach w odstępie co najmniej 30 dni. Szczepienie dla dorosłych nie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Przeczytaj również: Szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce – wskazania, przeciwwskazania, kiedy się szczepić.