Kiedy należy zgłosić się do lekarza pediatry, a kiedy rodzice mogą podjąć się samodzielnego leczenia w domu?

Jeżeli objawy infekcji występujące u dziecka są mało nasilone lub krótkotrwałe można je łagodzić zgodnie z opisanymi poniżej standardowymi zaleceniami pediatrów. O dostosowane do wieku dziecka preparaty zmniejszające objawy można zapytać farmaceutę w aptece.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza pediatry?

Spis treści

Katar
Kaszel
Ból gardła
Ból ucha
Gorączka lub stan podgorączkowy
Infekcja przewodu pokarmowego z wymiotami i biegunką

Katar

Katar jest najczęstszym objawem infekcji wirusowej i ustępuje samoistnie wraz z powrotem do zdrowia. Domowe leczenie kataru obejmuje nawilżanie powietrza w domu i zachęcanie dziecka do picia, oczyszczanie nosa kilka razy dziennie, korzystanie z preparatów wody morskiej, a w razie zatkania nosa podawanie kropli obkurczających błonę śluzową nosa przeznaczonych dla dzieci. Niemowlętom można odciągać wydzielinę aspiratorem, a dziecku, które samo potrafi wydmuchiwać nos, często o tym przypominać.

Kaszel

Kaszel jest ważnym odruchem obronnym. Często jest wynikiem spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, ale też może być związany z zaleganiem wydzieliny w drogach oddechowych. W łagodzeniu kaszlu pomaga wietrzenie i nawilżanie powietrza, inhalacje z soli fizjologicznej, które ułatwią odksztuszanie wydzieliny, podawanie dziecku ciepłych płynów, a przy mokrym kaszlu oklepywanie pleców ręką ułożoną w kształcie „łódeczki", po ułożeniu dziecka na brzuchu z tułowiem ułożonym wyżej, a głową niżej. Oklepywać dziecko należy przed jedzeniem, aby uniknąć ryzyka zakrztuszenia. Syropy przeciwkaszlowe na kaszel suchy nie są zalecane do rutynowego stosowania. W mokrym kaszlu stosujemy syropy wykrztuśne, można je podawać powyżej 2. roku życia, kiedy dziecko potrafi lepiej odkrztuszać. Trzeba pamiętać, aby podawać je nie później niż do godz. 17.00. Przy dużej ilości wydzieliny spływającej po tylnej ścianie gardła warto dziecko układać wyżej do snu.

Kaszel szczekający jest typowy dla zapalenie krtani, często występuje i nasila się w nocy. Jeżeli pojawi się u dziecka konieczna jest niezwłoczna konsultacja lekarska, a w przypadku nasilonych objawów i duszności wezwanie karetki pogotowia. Pomocne może być oddychanie zimnym powietrzem np. z lodówki, czy wyjście zimą na balkon lub inhalacje z zimnej soli fizjologicznej.

Ból gardła

Ból gardła u dzieci najczęściej towarzyszy infekcjom wirusowym, ale może być także objawem anginy, czyli ostrego zapalenia migdałków spowodowanego zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym. Do lekarza należy się zgłosić, jeżeli ból znacznie utrudnia połykanie lub mówienie, na migdałkach są białe naloty lub inne nasilone zmiany w jamie ustnej, bólowi towarzyszy wysoka gorączka, znaczne powiększenie węzłów chłonnych, trudności w poruszaniu szyją lub szczękościsk.

W domowym leczeniu można podawać dostępne w aptece leki dla dzieci do ssania lub w sprayu, zachęcać do picia ciepłych płynów i podawać dietę płynną lub półpłynną, która nie drażni gardła.

Ból ucha

Ból ucha może być jednym z pierwszych objawów infekcji wirusowej, ale może także świadczyć o ostrym zapaleniu ucha środkowego lub innych problemach, takich jak uraz lub ciało obce w uchu. Dzieci w wieku przedszkolnym zwykle są w stanie określić, że boli je ucho, ale młodsze dzieci nie potrafią wskazać, co im dokucza. Dziecko może stać się drażliwe i płaczliwe i nie pozwalać dotknąć bolącego ucha. U niemowląt często dolegliwości bólowe nasilają się podczas ssania - odsuwają pierś lub butelkę po kilku łykach. Jeżeli ból ucha nie ustępuje lub nasila się, towarzyszy mu gorączka, występuje obustronnie lub u niemowlęcia poniżej 6 miesiąca życia zawsze należy skonsultować się z pediatrą.

Konsultacja z pediatrą

W celu złagodzenia bólu ucha można podać dziecku lek przeciwbólowy i przeciwzapalny np. ibuprofen w dawce 10 mg/kg masy ciała na dawkę co 8 godzin, nie dłużej niż 3 dni. Jeżeli ból nie ustępuje można podawać dodatkowo paracetamol 15mg/kg masy ciała na dawkę, z zachowaniem minimalnej przerwy ok. 6-8 godzin między dawkami tego samego leku. W przypadku towarzyszącego kataru dobrze jest oczyszczać nos wodą morską 3-4 razy dziennie i zastosować krople obkurczające dla dzieci (nie dłużej niż 5 dni), aby odblokować trąbki słuchowe, oraz zachęcać dziecko do picia płynów.

Gorączka lub stan podgorączkowy

Gorączka to podstawowy mechanizm obronny organizmu, dlatego jeżeli ciepłota ciała nie przekracza 38,0 stopni i ogólne samopoczucie dziecka jest dobre, nie zaleca się obniżania temperatury. O ile dziecko dobrze toleruje stan podgorączkowy - bawi się, chętnie pije i je, można wstrzymać się z podaniem leków przeciwgorączkowych, podawać dodatkowe płyny i obserwować.

Jeżeli przy temperaturze niższej niż 38,0 stopnia dziecko jest marudne, apatyczne, odmawia jedzenia i picia lub temperatura przekracza 38,0 stopni należy podać lek przeciwgorączkowy. W celu obniżenia gorączki podaje się paracetamol 15mg/kg masy ciała na dawkę 4 razy dziennie lub ibuprofen 10 mg/kg masy ciała na dawkę 3 razy dziennie, nie częściej niż co 6-8 godz.

W przypadkach wysokiej gorączki, słabo reagującej na jeden lek, można podawać oba leki naprzemiennie, z zachowaniem minimalnej przerwy ok. 6-8 godzin między dawkami tego samego leku. Stosuje się także okłady z ręcznika zmoczonego w chłodnej wodzie lub kąpiel schładzającą - temperatura wody powinna mieć temperaturę ciała dziecka lub nie więcej niż 1 stopień mniej, czyli np. 38°C przy gorączce 39°C.

Zawsze trzeba skonsultować się z lekarzem, jeżeli gorączkuje noworodek lub niemowlę poniżej 6 miesiąca życia, gorączka jest przekracza 39,5 stopnia C, lub nie obniża się w ciągu 1-2 godzin po podaniu leków przeciwgorączkowych lub trwa powyżej 3-5 dni. Pilnej wizyty wymaga dziecko, u którego poza gorączką obserwujemy inne niepokojące objawy, takie jak pogorszenie kontaktu, podsypianie, niechęć do picia i jedzenia, wysypkę, oddawanie małych ilości moczu, występują zaburzenia oddychania, silny ból głowy lub w klatce piersiowej, ból brzucha, ból przy oddawaniu moczu, drgawki.

Infekcja przewodu pokarmowego z wymiotami i biegunką

Najczęstszą przyczyną wymiotów u dzieci i niemowląt jest infekcja wirusowa. Objawy są nieprzyjemne dla dziecka, ale zwykle samoistnie ustępują po kilku dniach. Infekcja może zacząć się od kilkukrotnych wymiotów, do których dołącza biegunka, ból brzucha, czasem także stan podgorączkowy lub gorączka. Wymioty towarzyszące biegunce utrzymują się zazwyczaj 1-2 dni, biegunka ustępuje w ciągu 5-7 dni. Jeżeli wymioty są uporczywe, mogą spowodować poważne odwodnienie dziecka, lub być objawem innej choroby, i wymagają konsultacji z lekarzem.

Aby zapobiegać odwodnieniu w przypadku wymiotów konieczne jest częste pojenie dziecka, nawet co 1-2 minuty, małymi porcjami po 1-2 łyżeczki. Płyny powinny mieć temperaturę pokojową lub niższą.

Ostrą biegunkę rozpoznajemy, gdy dziecko oddaje znacznie większą niż zwykle liczbę stolców dziennie, zazwyczaj więcej niż 3 w ciągu 24 godzin, a charakter stolców zmienia się na wodniste, półpłynne, czasem z zawartością śluzu. Nie dotyczy to niemowląt karmionych piersią, które mogą oddawać nawet kilkanaście luźnych stolców na dobę. U dzieci karmionych piersią biegunkę rozpoznajemy wtedy, gdy nagle zwiększa się częstość stolców lub ich charakter.

Przy biegunce najważniejsze jest zapobieganie odwodnieniu. Dziecko poniżej 2 roku życia powinno po oddaniu każdego wolnego stolca otrzymać dodatkowo 50-100 ml płynów (jedną czwartą-pół szklanki), a dziecko w wieku 2-10 lat 100-200 ml płynów (pół do jednej szklanki). Można stosować doustne płyny nawadniające i probiotyk, polecone dla dziecka przez farmaceutę w aptece. Przy gorączce można podawać paracetamol w dawce 15 mg/kg masy ciała na dawkę cztery razy w ciągu doby, przez 3 dni. Dietę można stosować typową, lekkostrawną - ryż, marchew gotowana, jabłko, banan, makaron, czerstwe pieczywo, gotowane mięso, bez świeżych soków i słodyczy.

Należy pilnie zgłosić się z dzieckiem do lekarza, jeżeli pojawią się nasilone bóle brzucha lub odbytu, stolce z krwią lub cechy odwodnienia: suchy język, wybitnie wzmożone pragnienie, płacz bez łez, chrypa aż do bezgłosu, rzadkie i skąpe oddawanie moczu lub niezmoczenie pieluszki przez 3 lub więcej godzin. Rodzice, którzy podejmują się domowego leczenia infekcji u dziecka powinni zwracać baczną uwagę na zachowanie dziecka. Jeśli przyczyną jest wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych (przeziębienie) lub wirusowa infekcja jelitowa dziecko po obniżeniu gorączki powinno czuć się na tyle dobrze, aby bawić się i zachowywać tak jak zwykle. Zawsze należy skonsultować się z pediatrą, jeżeli objawy lub zachowanie dziecka zaniepokoją rodzica.

Zobacz także

Dziecko leży z przykurczonymi nogami
OrtopediaPediatriaOpieka nad dzieckiem

Krzywica. Przyczyny i leczenie

Krzywica to choroba metaboliczna związana z zaburzeniami procesu mineralizacji kości. Niepodjęcie jej leczenia lub terapia prowadzona w nieprawidłowy sposób wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Poznaj objawy krzywicy i sprawdź, co może doprowadzić do tej choroby.

Rehabilitacja dzieci_small.jpeg
RehabilitacjaPierwsze objawyOpieka nad dzieckiem

Wady postawy – samoopieka

Wady postawy to wszelkie odstępstwa od prawidłowej postawy ciała. Mogą prowadzić do zmian przeciążeniowych, bólu czy dolegliwości o charakterze neurologicznym

Kobieta w ciąży siedzi na kanapie i podpiera głowę reką
Opieka nad dzieckiemPediatriaCiąża

Czym jest zespół Edwardsa? Jaki ma wpływ na dziecko?

Trisomia 18 chromosomu jest drugim pod względem częstości (po zespole Downa) zespołem wad genetycznych uwarunkowanym obecnością dodatkowego chromosomu. Sprawdź, jakie objawy towarzyszą zespołowi Edwardsa i na podstawie jakich badań lekarz stawia rozpoznanie.