Infekcja górnych dróg oddechowych – wszystko, co musisz wiedzieć
Udostępnij na:
Najczęściej, nawet w 96% przypadków, za rozwój infekcji górnych dróg oddechowych odpowiadają wirusy, znacznie rzadziej bakterie. Dowiedz się, jakie są objawy infekcji górnych dróg oddechowych i w jaki sposób się je leczy.
Spis treści
Kaszel to bardzo częsty objaw infekcji górnych dróg oddechowych. U osób dorosłych wywołany jest najczęściej przez wirusy, a w niektórych przypadkach również przez bakterie. Można wyróżnić kaszel ostry (trwa poniżej 3 tygodni), podostry (od 3-8 tygodni) oraz przewlekły (powyżej 8 tygodni). Pilnie skonsultuj się z lekarzem, jeżeli odkrztuszasz pienistą lub krwistą wydzielinę, kaszel jest przewlekły lub towarzyszy mu bólem w klatce piersiowej. Leki na kaszel należy odpowiednio dobrać, w zależności od tego, czy podczas kaszlu odkrztuszasz wydzielinę, która zalega w drogach oddechowych (to tzw. kaszel produktywny, potocznie nazywany „mokrym”) lub gdy wydzielina się nie pojawia i nie masz uczucia jej zalegania (to kaszel nieproduktywny, nazywany „suchym”). Na kaszel z wydzieliną stosuj leki ułatwiające jego odkrztuszanie, np. leki rozrzedzające wydzielinę (zawierające chlorowodorek ambroksolu lub acetylocysteinę). Pamiętaj, że tego typu leków nie wolno stosować na noc. Ostatnia dawka powinna być przyjęta przed godziną 18.00. Na kaszel bez wydzieliny możesz stosować leki nawilżające drogi oddechowe, takie jak syropy z sosny lub syrop prawoślazowy. Dostępne bez recepty są również syropy hamujące suchy kaszel, które zawierają lewodropropizynę.
Do infekcji górnych dróg oddechowych zaliczamy: przeziębienie, ostre zapalenie gardła i migdałków i ostre zapalenie zatok. Najczęściej są one wywoływane przez wirusy, rzadziej przez bakterie. Większość dorosłych w ciągu roku ma objawy infekcji średnio 2–3 razy, a dzieci nawet 6 do 8 razy. W przypadku infekcji wirusowych podstawą leczenia jest zmniejszenie dolegliwości, takich jak gorączka, katar i kaszel, natomiast jeżeli przyczyną są bakterie, konieczne może być leczenie antybiotykiem.
Dowiedź się więcej:
Najczęstsze choroby płuc – poznaj ich objawy i sposoby leczenia
Choroby układu oddechowego – w jaki sposób im zapobiegać i jak je leczyć?
Przeziębienie
Przeziębienie jest bardzo częstą przyczyną wizyty u lekarza zarówno dzieci, jak i dorosłych, w szczególności w sezonie jesienno-zimowym. Jest spowodowane przez wirusy, zwykle rhinowirusy. Najczęstsze objawy to: wodnisty katar, ból gardła, kaszel, uczucie zmęczenia i niekiedy bóle mięśniowo-stawowe. Przeziębienie jest chorobą samoograniczającą się, to znaczy ustępuje samoistnie w ciągu mniej więcej 7 dni, a leczenie ma charakter objawowy. Zaleca się leżenie w łóżku, odpoczynek i przyjmowanie dużych ilości płynów. Większość objawów przeziębienia można łagodzić dostępnymi bez recepty środkami działającymi przeciwbólowo i przeciwzapalnie takimi jak ibuprofen. Na ból gardła najlepiej stosować preparaty działające odkażająco (np. z chlorheksydyną) oraz leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, takie jak płukanki z diklofenakiem, spraye z lidokainą. Jeżeli wystąpi gorączka, czyli temperatura powyżej 39 stopni Celsjusza, można zastosować paracetamol. Gdy temperatura nie obniża się po podaniu leków lub gdy gorączka trwa dłużej niż 2 dni, należy zgłosić się do internisty lub lekarza rodzinnego.
Ostre zapalenie gardła i migdałków
Kolejnym typem infekcji dróg oddechowych jest ostre zapalenie gardła i migdałków. W 90–95% wywołują je wirusy. Pozostałe 5–10% spowodowanych jest bakterią – najczęstszą przyczyną jest paciorkowiec Streptococcus pyogenes. Zakażenie jest zwykle przenoszone podczas kontaktu bezpośredniego z osobą chorą lub drogą kropelkową.
Objawy
Objawy ostrego zapalenia gardła i migdałków są różne w zależności od tego, czy zostało ono wywołane przez wirusy czy bakterie. W przypadku zapalenia bakteryjnego objawy rozpoczynają się nagle, ból gardła jest bardzo silny, niekiedy utrudnia połykanie. Zwykle występuje wysoka gorączka powyżej 38 stopni Celsjusza, a okoliczne węzły chłonne są bolesne i powiększone. Błona śluzowa gardła jest silnie zaczerwieniona i obrzęknięta, natomiast na migdałkach obecny jest ropny wysięk. Wszystkim tym objawom często towarzyszy ból głowy, czasami również obecne są nudności i wymioty.
W przypadku zapalenia wirusowego ból gardła jest zwykle mniej nasilony. Temperatura ciała jest prawidłowa lub nieznacznie podwyższona. Bólowi gardła często towarzyszą katar, kaszel i chrypka. Węzły chłonne w zakażeniach wirusowych mogą być powiększone, jednak zazwyczaj się tego nie obserwuje. Mogą też występować bóle mięśni i stawów oraz uogólnione złe samopoczucie.
Leczenie
Przed przepisaniem leków konieczne jest ustalenie czy infekcja gardła i migdałków ma charakter wirusowy, czy bakteryjny. W tym celu lekarz może zlecić tzw. szybkie testy, wykrywające antygen bakterii Streptococcus pyogenes w wymazie z gardła. Jego ujemny wynik sugeruje zakażenie wirusowe, ale nie wyklucza obecności infekcji bakteryjnej. Dodatni wynik testu antygenowego jest potwierdzeniem zapalenia bakteryjnego i jest wskazaniem do wdrożenia antybiotyku. Innym testem, który można wykorzystać w celu oceny, czy należy włączyć antybiotyk, jest szybki test na poziom CRP (białko ostrego stanu zapalnego, inaczej białko ostrej fazy). Antybiotyk należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza i nie przerywać zaleconego leczenia mimo ustąpienia objawów. W przypadku zapalenia spowodowanego przez wirusy stosuje się leczenie objawowe, polegające na przyjmowaniu leków o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym o działaniu ogólnym np. tabletek z ibuprofenem. Zalecany jest także odpoczynek w cieple i przyjmowanie dużych ilości płynów. Na silny ból gardła najlepiej stosować preparaty działające odkażająco (np. dostępne bez recepty spraye z chlorowodorkiem benzydaminy) oraz leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, takie jak płukanki z diklofenakiem lub tabletki do ssania z lidokainą.
Ostre zapalenie ucha środkowego
Ostre zapalenie ucha środkowego może się rozwinąć jako powikłanie infekcji górnych dróg oddechowych, na przykład zapalenia migdałków. Dzieje się tak, ponieważ trąbki słuchowe mają swoje ujście w pobliżu migdałka gardłowego. Powikłanie to ma zwykle pochodzenie bakteryjne, jednak może być wywoływane również przez wirusy. Występuje najczęściej u dzieci między 6. a 18. miesiącem życia. Ostre zapalenie ucha środkowego objawia się silnym bólem ucha o pulsującym charakterze, któremu nierzadko towarzyszą szumy uszne i problemy ze słuchem, gorączka i uogólnione złe samopoczucie. Niemowlęta są zwykle rozdrażnione i płaczliwe, występuje również bardzo wysoka gorączka w okolicach 39–40 stopni Celsjusza i biegunka.
Leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego zależy od jego przyczyny. W przypadku infekcji bakteryjnej stosuje się antybiotyki, natomiast w zapaleniu wirusowym podaje się leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i obniżającym gorączkę. Standardowym postępowaniem jest tzw. czujne wyczekiwanie – polega na stosowaniu leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (takich jak ibuprofen) przez 48h. W przypadku braku poprawy lub występowania dodatkowych objawów, takich jak zaburzenia słuchu, wyciek z ucha lub silny ból, należy zgłosić się do internisty lub lekarza rodzinnego.
Zapalenie zatok
Zapalenie błony śluzowej zatok przynosowych najczęściej wywoływane jest przez wirusy lub bakterie. Przyczyną dolegliwości może też być alergia. Zapalenie zatok trwające mniej niż 12 tygodni nazywane jest zapaleniem ostrym, natomiast jeżeli trwa 12 tygodni lub dłużej, uznaje się, że ma charakter przewlekły. Najczęściej występujące objawy to wyciek z nosa wodnistej lub ropnej wydzieliny, która może spływać po tylnej ścianie gardła oraz uczucie zatkania nosa. Często zapaleniu zatok przynosowych towarzyszą bóle głowy, złe samopoczucie, a także zaburzenia smaku i węchu.
W leczeniu zapalenia zatok podstawą leczenia jest płukanie jamy nosowej i zatok izotonicznym lub hipertonicznym roztworem soli, stosowanie leków o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym (np. ibuprofen) oraz sprayów obkurczających błonę śluzową nosa (z ksylo- lub oksymetazoliną). W przypadku zakażenia bakteryjnego, wdraża się antybiotyk. Leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa nie powinny być stosowane dłużej niż 7 dni. W przypadku braku poprawy lub pogorszenia objawów należy zgłosić się do internisty lub lekarza rodzinnego.
Udostępnij na:
Zobacz także
Zespół Ehlersa-Danlosa – jak go rozpoznać, diagnozować i leczyć?
Zespół Ehlersa-Danlosa (EDS) to złożona grupa dziedzicznych zaburzeń tkanki łącznej, które wynikają z defektów w strukturze i funkcjonowaniu kolagenu. Ta rzadka choroba – po raz pierwszy opisana w XIX wieku – charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, od nadmiernej elastyczności skóry po komplikacje naczyniowe zagrażające życiu. Sprawdź, jak ją rozpoznać, diagnozować i leczyć!
Jakie są przyczyny suchości w nosie? Jak jej przeciwdziałać?
Niezależnie od pory roku uczucie suchości w nosie to uciążliwy problem, który nie tylko powoduje dyskomfort, lecz także może prowadzić do poważniejszych komplikacji zdrowotnych. Choć zazwyczaj sucha śluzówka nosa nie jest powodem do niepokoju, w niektórych przypadkach może być oznaką poważniejszej choroby. Sprawdź, jakie są potencjalne przyczyny „suchego nosa” i dowiedz się, jak przeciwdziałać temu kłopotliwemu symptomowi.
Co oznaczają przebarwienia na paznokciach?
Zadbane paznokcie to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim cenna informacja o stanie zdrowia. Jednak wraz z wiekiem – a także pod wpływem różnorodnych czynników – ich wygląd może ulec niekorzystnym zmianom. Jednym z najczęstszych problemów są przebarwienia płytki paznokciowej. Sprawdź, o czym może świadczyć ten objaw i kiedy należy udać się do specjalisty.
