Infekcje dróg oddechowych zdarzają się głównie w okresie jesienno-zimowym. Grypa, COVID i RSV to wirusy, których objawy są do siebie bardzo zbliżone. Aby ułatwić rozpoznanie, można wykonać szybki test pozwalający na zdiagnozowanie rodzaju wirusa, który zaatakował organizm. Test polega na pobraniu wymazu z nosogardła i umieszczeniu pobranego materiału w specjalnie przygotowanej kasetce. Wynik można otrzymać już po 15 minutach. Dowiedz się, jak wykonać taki test.
Czym jest COVID-19?
COVID-19 to choroba zakaźna wywołana przez koronawirusa. Atakuje ona drogi oddechowe. Objawy są bardzo podobne do przeziębienia, jednak w cięższych przypadkach może pojawić się niewydolność oddechowa lub zapalenie płuc. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, w szczególności gdy chory kicha lub kaszle. Wdychany z powietrzem wirus osadza się na śluzówce nosa lub gardła, powodując szereg objawów, jak gorączka, kaszel, a czasem duszność. W zależności od odmiany koronawirusa objawy mogą być różne. Niektórzy chorobę mogą również przechodzić bezobjawowo, ale pomimo to nadal są nosicielami i mogą zarażać innych.
Każda nieleczona w odpowiedni sposób choroba może prowadzić do wystąpienia powikłań. W przypadku COVID-19 może to być zapalenie płuc i ich trwałe uszkodzenie, utrata zmysłu węchu i smaku, zaburzenia pamięci nazywane „mgłą mózgową”, wypadanie włosów czy przewlekłe zmęczenie, a także wiele innych.
Przeczytaj również: COVID – 19 u dzieci – objawy i leczenie
Co to jest grypa?
Grypa występuje w trzech podtypach: A, B i C. U ludzi najczęściej diagnozowana są grypa A lub B, które mogą mieć ciężki przebieg. Do zarażenia dochodzi drogą kropelkową. W Polsce za sezon grypowy uznaje się okres pomiędzy październikiem a kwietniem. Do objawów należą wysoka gorączka, dreszcze, bóle mięśni, osłabienie, ból gardła i suchy kaszel. Często grypie towarzyszy zapalenie górnego układu oddechowego. Wirus ma zdolność do mutowania.
Nieleczona grypa może prowadzić do rozwoju zapalenia płuc, zapalenia ucha środkowego, anginy, zaostrzenia astmy, zaostrzenia chorób współistniejących, np. cukrzycy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Mogą się one pojawić po 2-3 tygodniach od zachorowania. Na powikłania po grypie najbardziej są narażeni seniorzy oraz dzieci.
Na czym polega RSV?
Wirus RSV najczęściej atakuje drogi oddechowe. Zazwyczaj pojawia się sezonowo w okresie jesienno-zimowym oraz na wiosnę. Objawy przypominają przeziębienie, a przebieg choroby u dorosłych z reguły jest łagodny. U dzieci do 5. roku życia wirus RSV może być niebezpieczny, a ciężki przebieg choroby może być wskazaniem do hospitalizacji. Jest on również niebezpieczny dla osób starszych, a także z obniżoną odpornością.
Wirus RSV jest groźny dla dzieci, jednak u każdego mogą pojawić się powikłania, do których należą: ostre zapalenie krtani, zapalenie ucha środkowego, zapalenie oskrzeli, a w poważniejszych przypadkach zapalenie mięśnia sercowego. Może również rozwinąć się zapalenie płuc lub ich uszkodzenie.
Sprawdź też: Jak bezpiecznie powrócić do aktywności fizycznej po COVID-19?
Wskazania do wykonania testu
Szybki test na COVID, grypę i RSV pomaga w diagnostyce tych chorób. W sezonie infekcyjnym zakażenia dróg oddechowych są jedną z najczęściej występujących chorób. Objawy COVID-19, grypy i RSV są do siebie podobne, dlatego szybka i trafna diagnoza może pomóc w dobraniu skuteczniejszej i lepiej ukierunkowanej terapii, co często przekłada się na krótszy czas trwania choroby.
Testowi na koronawirusa powinny poddać się osoby, które zaobserwowały u siebie objawy, takie jak gorączka, kaszel i ból gardła, i podejrzewają, że mieli kontakt z osobą zarażoną. Zarówno COVID-19, grypa, jak i RSV to wirusy, które bardzo szybko się rozprzestrzeniają. Jedna osoba może zostać jednocześnie zainfekowana kilkoma w jednym czasie. Ryzyko powikłań jest wtedy większe, dlatego włączenie odpowiedniego leczenia może zmniejszyć objawy i ryzyko zachorowania na zapalenie płuc czy niewydolność oddechową.
Na czym polega szybki test COVID, grypa i RSV?
Test antygenowy polega na pobraniu wymazówką z noogardła wymazu. Wykrywa on obecność białek, które powstają w trakcie replikacji wirusa. W wymazie oznaczane są antygeny typowe dla zakażenia COVID-19, wirusem grypy A i B lub RSV. Pobrany materiał umieszczany jest w specjalnym pojemniku z dodatkiem roztworu ekstrakcyjnego, następnie należy wstrząsnąć pojemnik, aby składowe roztworu się połączyły. Potem na specjalną płytkę testową nanoszona jest odpowiednia ilość materiału.
Samo pobranie materiału trwa kilka minut. Czas oczekiwania na wynik to 10–15 minut. Dzięki krótkiemu czasowi oczekiwania można szybciej poznać wynik i włączyć leczenie. Test pozwala na wykrycie, który z wirusów jest odpowiedzialny za infekcję. Wynik negatywny niekoniecznie oznacza brak zakażenia, szczególną czujność należy zachować, jeśli pacjentowi towarzyszą niepokojące objawy. W takiej sytuacji warto powtórzyć test za kilka dni.
Jak przygotować się do wymazu?
Odpowiednie przygotowanie do wymazu jest bardzo ważne dla prawidłowości otrzymanych wyników. Na badanie zgłoś się w umówionym terminie. Jeśli masz możliwość, wykonaj test na czczo lub przynajmniej 3 godziny po ostatnim posiłku bądź napoju. Jeśli nie masz takiej możliwości, przepłucz usta wodą.
Przed wymazem nie myj zębów, nie stosuj płynu do płukania jamy ustnej, nie żuj również gumy. Nie stosuj także żadnych leków na ból gardła, ponieważ mogą one wpływać na wynik. Na minimum 2 godziny przed badaniem nie używaj kropli do nosa, wody morskiej ani żadnych maści ułatwiających oddychanie.
Bezpośrednio przed pobraniem wymazu nie oczyszczaj nosa, nie przepłukuj gardła. Podczas badania słuchaj poleceń wydawanych przez osobę wykonującą wymaz. Staraj się oddychać spokojnie, najlepiej ustami. Jeśli nosisz protezę zębową, wyjmij ją przed badaniem.
Aby zwiększyć bezpieczeństwo, Pacjenci są umawiani na konkretną godzinę. Wymazy są pobierane z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, tak aby ograniczyć ryzyko rozprzestrzeniania się wirusów. W dniu realizacji usługi, przed przystąpieniem do badania, należy odesłać SMS-a zatwierdzającego, który potwierdza obecność w punkcie pobrań i gotowość do pobrania badania.