Wady wzroku u dzieci – jakie są rodzaje? Jak je rozpoznać i leczyć?
Udostępnij na:
Dobre widzenie jest niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Niestety, dzieci często cierpią na różnego rodzaju wady wzroku, które mogą pogarszać ich zdolność do edukacji, interakcji z rówieśnikami czy funkcjonowania w codziennym życiu. Sprawdź, jakie są najczęstsze wady wzroku u dzieci i niemowląt, jak powinna wyglądać ich diagnostyka i leczenie!
Spis treści
Rodzaje wad wzroku u dzieci
Wada wzroku u dziecka to sytuacja, w której światło wpadające do wnętrza oka nie zostaje prawidłowo skupione przez układ optyczny na siatkówce. Istnieje wiele zaburzeń widzenia, które mogą występować u dzieci. Do najczęstszych należą: krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm oraz zez.
Krótkowzroczność (miopia)
Krótkowzroczność, znana również jako miopia lub minusowa wada wzroku, polega na trudności w widzeniu przedmiotów znajdujących się w oddali. Dziecko z krótkowzrocznością dobrze widzi przedmioty, które znajdują się przed nim, jednak może mieć trudność w odczytaniu informacji ze szkolnej tablicy lub w rozpoznawaniu obiektów na odległość. Wyróżnia się krótkowzroczność małą (do -3 dioptrii), średnią (od -3 do -6 dioptrii) oraz dużą (więcej niż -6 dioptrii).
Nadwzroczność (hipermetropia)
Nadwzroczność, znana również jako hipermetropia lub plusowa wada wzroku, powoduje trudności w widzeniu przedmiotów znajdujących się blisko. A więc dzieci z łatwością rozpoznają obiekty z oddali, ale mają trudności z przeczytaniem książki, która jest przed ich oczami. Szacuje się, że nadwzroczność może mieć nawet 90% małych dzieci, a normą w przypadku pierwszoklasistów jest nadwzroczność na poziomie 0,5–1,5 dioptrii.
Astygmatyzm
Astygmatyzm – zwany także niezbornością – charakteryzuje się zaburzeniami w symetrii rogówki oka – powoduje niewłaściwe skupienie światła na siatkówce. Dzieci, które zmagają się z tą przypadłością, widzą zamazany lub zniekształcony obraz i mogą mieć trudności w widzeniu zarówno bliskich, jak i odległych obiektów. Jest to wada anatomiczna oka, która wynika z nieprawidłowego ukształtowania przedniej części rogówki.
Różnowzroczność
O tej wadzie można mówić wtedy, gdy występuje duża różnica wady wzroku między okiem prawym i lewym. Najpoważniejszą konsekwencją tego rodzaju przypadłości może być pogorszenie widzenia w oku, które jest obarczone większą wadą.
Zez
Zez, znany również jako strabismus, to choroba, która powoduje niewłaściwe ustawienie oczu. Może to prowadzić do problemów z widzeniem stereoskopowym (przestrzennym), które zdrowemu człowiekowi umożliwia ocenę odległości od oglądanych przedmiotów. U kilkumiesięcznych dzieci często obserwuje się zez fizjologiczny, który polega na tym, że niemowlak „zezuje”, gdy jakiś przedmiot znajdzie się zbyt blisko jego twarzy. Przypadłość ta powinna zanikać po skończeniu 6 miesięcy, a jeśli tak się nie dzieje, warto skonsultować się z lekarzem.
Zobacz także: Kiedy należy udać się do okulisty, a kiedy do optometrysty?
Wczesne wady wzroku u niemowląt
Wady wzroku mogą występować już u niemowląt. Na tym etapie trudno jednoznacznie stwierdzić, że maluch ma kłopoty z widzeniem. Rodzice zauważają jednak, że jego źrenica jest biała lub oko zbyt często zezuje. Objawy te mogą świadczyć o nieprawidłowościach anatomicznych, jednak bywają również objawami poważnych chorób, do których zaliczają się m.in:
- zaćma wrodzona;
- jaskra;
- czerniak;
- nowotwór siatkówki, czyli siatkówczak lub retinoblastoma.
Jeśli w rodzinie niemowlęcia występowały wady wzroku, ryzyko odziedziczenia wady jest bardzo duże. U niemowląt obarczonych tym ryzykiem trzeba często robić badania specjalistyczne: w 2. tygodniu życia, co 3 miesiące do ukończenia 1. roku życia, co 4 miesiące w 2. roku życia i co pół roku do ukończenia 6. roku życia. Wczesne wykrycie i leczenie wad wzroku u niemowląt ma kluczowe znaczenie dla ich rozwoju i zdolności do widzenia w przyszłości.
Diagnoza wad wzroku u dzieci
Diagnostyka wad wzroku u dzieci zaczyna się od uważnej obserwacji. Rodzic nie tylko reaguje na informacje przekazywane przez dziecko, ale także sam dostrzega niepokojące symptomy. Należą do nich:
- częste łzawienie oczu;
- tarcie i uciskanie gałek ocznych;
- mrużenie oczu;
- zbyt częste mruganie;
- bóle głowy;
- nawracające zapalenie spojówek;
- problemy z czytaniem, pisaniem, a u młodszych dzieci z zabawą;
- problemy z poruszaniem się;
- zachowawcze ruchy;
- ostrożność w kontakcie z innymi dziećmi i unikanie zabaw kontaktowych.
Diagnoza wad wzroku u dzieci bazuje na badaniu wzroku przez okulistę dziecięcego. W zależności od rodzaju wady wzroku mogą być przeprowadzone różne testy, takie jak: badanie ostrości wzroku – tu lekarze wciąż korzystają z tradycyjnej metody odczytywania coraz mniejszych obrazków lub liter z tablicy – badanie dna oka i pomiar refrakcji. W niektórych przypadkach przeprowadza się również badanie pola widzenia czy badanie siatkówki.
Konsultacja z okulistą dziecięcym
Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma wadę wzroku, ważne jest szybkie skonsultowanie tych przypuszczeń ze specjalistą. W tym przypadku będzie to okulista dziecięcy, który diagnozuje i leczy wady wzroku u dzieci. Podczas konsultacji – której forma jest dostosowana do najmłodszych – przeprowadzane są różne badania, aby określić rodzaj i stopień wady wzroku.
Jeśli u dziecka zostanie zdiagnozowana konkretna wada, można udać się do optometrysty lub optyka – specjalisty, który na podstawie stwierdzonej wady dobiera okulary korekcyjne lub szkła kontaktowe. Jeszcze innym specjalistą jest ortoptysta, który prowadzi terapię w zakresie leczenia zaburzeń funkcjonalnych, czyli pokazuje, jakie ćwiczenia należy wykonywać, aby pobudzić gorzej widzące oko do pracy lub stymulować widzenie obuoczne.
Leczenie wad wzroku u dzieci
Leczenie wad wzroku u dzieci zależy od rodzaju i stopnia wady. W niektórych przypadkach wystarczy noszenie okularów lub soczewek kontaktowych, aby poprawić ostrość widzenia. W przypadku cięższych wad wzroku, takich jak zaćma czy zez, może być konieczne przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Jeśli problemy z widzeniem wynikają z poważnych chorób, trzeba wdrożyć leczenie przyczynowe.
Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju wad wzroku u dziecka, zalecane są:
- przerwy w pracy wzrokowej (czytaniu, pisaniu);
- odpowiednie oświetlenie przy biurku;
- utrzymanie prawidłowej odległości od ekranu komputera czy książki (zaleca się, aby wynosiła ona około 40–75 cm).
Udostępnij na:
Zobacz także
Nowoczesny laser mikropulsowy w LUX MED Szpital MAVIT w Warszawie
W LUX MED Szpital MAVIT na warszawskich bielanach przy ul. Podleśnej 61 pojawił się nowoczesny laser mikropulsowy służący do fotokoagulacji siatkówki.
Leczenie wysiękowej postaci AMD
Najlepsze wyniki leczenia uzyskuje się, stosując dogałkowe iniekcje leków hamujących rozwój AMD.
Na czym polega usuwanie mętów z oka?
Usuwanie mętów z ciała szklistego oka to zabieg znacznie poprawiający komfort życia pacjentów z tym problemem okulistycznym. Są to zwykle osoby, które uskarżają się na trwałe, ruchome cienie obecne w polu ich widzenia. Nieinwazyjne i bezbolesne leczenie witreolizą laserową przynosi trwałe efekty i jest realizowane w pełni profesjonalnie w specjalistycznych placówkach.
