Wady wzroku u dzieci – jakie są rodzaje? Jak je rozpoznać i leczyć?
Udostępnij na:
Dobre widzenie jest niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Niestety, dzieci często cierpią na różnego rodzaju wady wzroku, które mogą pogarszać ich zdolność do edukacji, interakcji z rówieśnikami czy funkcjonowania w codziennym życiu. Sprawdź, jakie są najczęstsze wady wzroku u dzieci i niemowląt, jak powinna wyglądać ich diagnostyka i leczenie!
Spis treści
Rodzaje wad wzroku u dzieci
Wada wzroku u dziecka to sytuacja, w której światło wpadające do wnętrza oka nie zostaje prawidłowo skupione przez układ optyczny na siatkówce. Istnieje wiele zaburzeń widzenia, które mogą występować u dzieci. Do najczęstszych należą: krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm oraz zez.
Krótkowzroczność (miopia)
Krótkowzroczność, znana również jako miopia lub minusowa wada wzroku, polega na trudności w widzeniu przedmiotów znajdujących się w oddali. Dziecko z krótkowzrocznością dobrze widzi przedmioty, które znajdują się przed nim, jednak może mieć trudność w odczytaniu informacji ze szkolnej tablicy lub w rozpoznawaniu obiektów na odległość. Wyróżnia się krótkowzroczność małą (do -3 dioptrii), średnią (od -3 do -6 dioptrii) oraz dużą (więcej niż -6 dioptrii).
Nadwzroczność (hipermetropia)
Nadwzroczność, znana również jako hipermetropia lub plusowa wada wzroku, powoduje trudności w widzeniu przedmiotów znajdujących się blisko. A więc dzieci z łatwością rozpoznają obiekty z oddali, ale mają trudności z przeczytaniem książki, która jest przed ich oczami. Szacuje się, że nadwzroczność może mieć nawet 90% małych dzieci, a normą w przypadku pierwszoklasistów jest nadwzroczność na poziomie 0,5–1,5 dioptrii.
Astygmatyzm
Astygmatyzm – zwany także niezbornością – charakteryzuje się zaburzeniami w symetrii rogówki oka – powoduje niewłaściwe skupienie światła na siatkówce. Dzieci, które zmagają się z tą przypadłością, widzą zamazany lub zniekształcony obraz i mogą mieć trudności w widzeniu zarówno bliskich, jak i odległych obiektów. Jest to wada anatomiczna oka, która wynika z nieprawidłowego ukształtowania przedniej części rogówki.
Różnowzroczność
O tej wadzie można mówić wtedy, gdy występuje duża różnica wady wzroku między okiem prawym i lewym. Najpoważniejszą konsekwencją tego rodzaju przypadłości może być pogorszenie widzenia w oku, które jest obarczone większą wadą.
Zez
Zez, znany również jako strabismus, to choroba, która powoduje niewłaściwe ustawienie oczu. Może to prowadzić do problemów z widzeniem stereoskopowym (przestrzennym), które zdrowemu człowiekowi umożliwia ocenę odległości od oglądanych przedmiotów. U kilkumiesięcznych dzieci często obserwuje się zez fizjologiczny, który polega na tym, że niemowlak „zezuje”, gdy jakiś przedmiot znajdzie się zbyt blisko jego twarzy. Przypadłość ta powinna zanikać po skończeniu 6 miesięcy, a jeśli tak się nie dzieje, warto skonsultować się z lekarzem.
Zobacz także: Kiedy należy udać się do okulisty, a kiedy do optometrysty?
Wczesne wady wzroku u niemowląt
Wady wzroku mogą występować już u niemowląt. Na tym etapie trudno jednoznacznie stwierdzić, że maluch ma kłopoty z widzeniem. Rodzice zauważają jednak, że jego źrenica jest biała lub oko zbyt często zezuje. Objawy te mogą świadczyć o nieprawidłowościach anatomicznych, jednak bywają również objawami poważnych chorób, do których zaliczają się m.in:
- zaćma wrodzona;
- jaskra;
- czerniak;
- nowotwór siatkówki, czyli siatkówczak lub retinoblastoma.
Jeśli w rodzinie niemowlęcia występowały wady wzroku, ryzyko odziedziczenia wady jest bardzo duże. U niemowląt obarczonych tym ryzykiem trzeba często robić badania specjalistyczne: w 2. tygodniu życia, co 3 miesiące do ukończenia 1. roku życia, co 4 miesiące w 2. roku życia i co pół roku do ukończenia 6. roku życia. Wczesne wykrycie i leczenie wad wzroku u niemowląt ma kluczowe znaczenie dla ich rozwoju i zdolności do widzenia w przyszłości.
Diagnoza wad wzroku u dzieci
Diagnostyka wad wzroku u dzieci zaczyna się od uważnej obserwacji. Rodzic nie tylko reaguje na informacje przekazywane przez dziecko, ale także sam dostrzega niepokojące symptomy. Należą do nich:
- częste łzawienie oczu;
- tarcie i uciskanie gałek ocznych;
- mrużenie oczu;
- zbyt częste mruganie;
- bóle głowy;
- nawracające zapalenie spojówek;
- problemy z czytaniem, pisaniem, a u młodszych dzieci z zabawą;
- problemy z poruszaniem się;
- zachowawcze ruchy;
- ostrożność w kontakcie z innymi dziećmi i unikanie zabaw kontaktowych.
Diagnoza wad wzroku u dzieci bazuje na badaniu wzroku przez okulistę dziecięcego. W zależności od rodzaju wady wzroku mogą być przeprowadzone różne testy, takie jak: badanie ostrości wzroku – tu lekarze wciąż korzystają z tradycyjnej metody odczytywania coraz mniejszych obrazków lub liter z tablicy – badanie dna oka i pomiar refrakcji. W niektórych przypadkach przeprowadza się również badanie pola widzenia czy badanie siatkówki.
Konsultacja z okulistą dziecięcym
Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma wadę wzroku, ważne jest szybkie skonsultowanie tych przypuszczeń ze specjalistą. W tym przypadku będzie to okulista dziecięcy, który diagnozuje i leczy wady wzroku u dzieci. Podczas konsultacji – której forma jest dostosowana do najmłodszych – przeprowadzane są różne badania, aby określić rodzaj i stopień wady wzroku.
Jeśli u dziecka zostanie zdiagnozowana konkretna wada, można udać się do optometrysty lub optyka – specjalisty, który na podstawie stwierdzonej wady dobiera okulary korekcyjne lub szkła kontaktowe. Jeszcze innym specjalistą jest ortoptysta, który prowadzi terapię w zakresie leczenia zaburzeń funkcjonalnych, czyli pokazuje, jakie ćwiczenia należy wykonywać, aby pobudzić gorzej widzące oko do pracy lub stymulować widzenie obuoczne.
Leczenie wad wzroku u dzieci
Leczenie wad wzroku u dzieci zależy od rodzaju i stopnia wady. W niektórych przypadkach wystarczy noszenie okularów lub soczewek kontaktowych, aby poprawić ostrość widzenia. W przypadku cięższych wad wzroku, takich jak zaćma czy zez, może być konieczne przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Jeśli problemy z widzeniem wynikają z poważnych chorób, trzeba wdrożyć leczenie przyczynowe.
Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju wad wzroku u dziecka, zalecane są:
- przerwy w pracy wzrokowej (czytaniu, pisaniu);
- odpowiednie oświetlenie przy biurku;
- utrzymanie prawidłowej odległości od ekranu komputera czy książki (zaleca się, aby wynosiła ona około 40–75 cm).
Udostępnij na:
Zobacz także
Nowoczesny laser mikropulsowy w Centrum Medycznym MAVIT w Warszawie
W Centrum Medycznym MAVIT na warszawskich bielanach przy ul. Podleśnej 61 pojawił się nowoczesny laser mikropulsowy służący do fotokoagulacji siatkówki.
Na czym polega usuwanie mętów z oka?
Usuwanie mętów z ciała szklistego oka to zabieg znacznie poprawiający komfort życia pacjentów z tym problemem okulistycznym. Są to zwykle osoby, które uskarżają się na trwałe, ruchome cienie obecne w polu ich widzenia. Nieinwazyjne i bezbolesne leczenie witreolizą laserową przynosi trwałe efekty i jest realizowane w pełni profesjonalnie w specjalistycznych placówkach.
Diagnostyka bezdechu sennego
W Szpitalu Specjalistycznym CM MAVIT w Katowicach zapewniamy kompleksową diagnostykę bezdechu sennego. Na początku ważne jest określenie, czy występuje bezdech oraz jaki jest jego stopień nasilenia. W CM MAVIT korzystamy z nowoczesnej aparatury, która na wielu etapach umożliwia stały monitoring snu pacjenta przez lekarza prowadzącego.
