Przyczyny, objawy i leczenie zapalenia oskrzeli
Udostępnij na:
Zapalenie oskrzeli jest jedną z najczęstszych przyczyn poszukiwania przez nas pomocy medycznej. Szacuje się, że co roku zmaga się z nim aż 5% populacji ogólnej. Jak dochodzi do rozwoju zapalenia oskrzeli? W jaki sposób się objawia i jak przebiega leczenie? Dowiedz się tego z poniższego artykułu.
Spis treści
Zapalenie oskrzeli to infekcja dolnych dróg oddechowych. Najczęściej wywołują je wirusy, rzadziej bakterie. Głównym objawem zapalenia oskrzeli jest kaszel, często mokry, któremu może towarzyszyć gorączka, złe samopoczucie i bóle mięśni. W terapii stosuje się leczenie objawowe – odpoczynek, leki przeciwgorączkowe i ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny. Zazwyczaj nie przepisuje się antybiotyków. Zapalenie oskrzeli zwykle mija po 7–10 dniach od pojawienia się pierwszych objawów i najczęściej nie pozostawia po sobie żadnych komplikacji.
Zapalenie oskrzeli – przyczyny
Zapalenie oskrzeli to proces zapalny, który rozwija się w obrębie dolnych dróg oddechowych. Może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Ostre zapalenie oskrzeli jest spowodowane najczęściej przez wirusy, takie jak rynowirusy, wirus grypy czy paragrypy. Znacznie rzadziej, bo w ok. 10% przypadków, jest ono wywołane przez bakterie. Często rozwija się jako powikłanie przeziębienia, zwykle po kilku dniach od wystąpienia pierwszych objawów. W przebiegu przewlekłego zapalenia oskrzeli objawy, w szczególności produktywny (mokry) kaszel utrzymują się co najmniej 8 tygodni lub często nawracają.
Czynniki ryzyka zapalenia oskrzeli
Niektórzy pacjenci są bardziej narażeni na rozwój zapalenia oskrzeli. Do czynników ryzyka zaliczamy:
- palenie papierosów – zapalenie oskrzeli, zarówno ostre, jak i przewlekłe, częściej rozwija się nie tylko u osób palących papierosy, lecz także tych, które palą biernie, czyli wdychają dym tytoniowy, gdy pali ktoś w otoczeniu (np. rodzina palącego lub współlokatorzy);
- obniżona odporność – w przypadku osób chorujących przewlekle, przeziębionych, starszych, noworodków i małych dzieci ryzyko rozwoju zapalenia oskrzeli jest większe;
- narażenie zawodowe – praca w fabrykach wytwarzających tekstylia, narażenie na substancje chemiczne i pyły zwiększa ryzyko rozwoju zapalenia oskrzeli i innych chorób układu oddechowego.
Objawy zapalenia oskrzeli
Głównym objawem ostrego zapalenia oskrzeli zgłaszanym przez pacjentów jest kaszel. Początkowo może on być suchy, jednak często ma charakter mokry, z odkrztuszaniem wydzieliny, która jest przezroczysta, biaława, żółtawo-szara lub zielonkawa. Dodatkowo chorzy mogą zgłaszać:
- duszności i trudność w złapaniu oddechu;
- ból w klatce piersiowej w czasie kaszlu;
- zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie;
- bóle mięśni;
- podwyższenie temperatury lub gorączkę i dreszcze.
U większości pacjentów objawy zapalenia oskrzeli ustępują mniej więcej po tygodniu, jednak u niektórych chorych kaszel utrzymuje się nawet przez kilka tygodni, ze względu na tzw. nadreaktywność oskrzeli (skłonność do skurczu oskrzeli, a w efekcie do napadów kaszlu), która występuje szczególnie po infekcjach wirusowych. Przewlekłe zapalenie oskrzeli przebiega z okresami zaostrzeń objawów, podczas których zwykle dochodzi do nadkażeń bakteryjnych już zmienionych zapalnie dróg oddechowych.
Zapalenie oskrzeli – diagnostyka
W przypadku większości pacjentów wywiad zebrany przez lekarza i badanie przedmiotowe podczas wizyty lekarskiej pozwalają rozpoznać zapalenie oskrzeli. Czasami konieczne jest wykluczenie zapalenia płuc – w tym celu wykonuje się rentgen (RTG) klatki piersiowej. W przypadku podejrzenia astmy lub przewlekłej obturacyjnej choroby płuc lekarz może zlecić dodatkowo wykonanie spirometrii.
Leczenie zapalenia oskrzeli
Zapalenie oskrzeli najczęściej mija samoistnie, nie pozostawiając po sobie długotrwałych komplikacji. Jeżeli gorączka utrzymuje się dłużej niż kilka dni lub pozostałe objawy utrzymują się dłużej niż 7 dni, udaj się do swojego lekarza rodzinnego lub internisty. W przypadku wystąpienia duszności lub bólu w klatce piersiowej należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Wszystkim pacjentom zaleca się odpoczynek – leżenie w łóżku i picie dużych ilości płynów. W razie gorączki można zastosować paracetamol lub środki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, na przykład ibuprofen. Leki rozrzedzające wydzielinę, takie jak ambroksol lub acetylocysteina, skutecznie ułatwiają jej odkrztuszanie. U pacjentów z nasiloną dusznością w łagodzeniu objawów stosuje się leki rozkurczające oskrzela, takie jak fenoterol czy salmeterol. Antybiotyki są nieskuteczne w przypadku infekcji wirusowych, odpowiedzialnych za 90% zapaleń oskrzeli, dlatego nie powinno ich się stosować bez potwierdzenia bakteryjnej etiologii zakażenia.
Zapalenie oskrzeli – profilaktyka
Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju zapalenia oskrzeli, przestrzegaj kilku zasad:
- nie pal papierosów i unikaj biernego palenia – dym tytoniowy podrażnia drogi oddechowe, przez co są one bardziej podatne zarówno na ostre, jak i przewlekłe zapalenie;
- zaszczep się na grypę – zapalenie oskrzeli często pojawia się w przebiegu infekcji wirusem grypy. Coroczne przyjęcie szczepienia pozwoli ci uniknąć zakażenia bądź też sprawi, że jego przebieg będzie łagodniejszy. Szczepienie przeciw grypie jest wskazane szczególnie u dzieci, kobiet w ciąży, osób starszych i z chorobami przewlekłymi;
- w okresie jesienno-zimowym dbaj o odpowiedni ubiór – w chłodniejsze dni noś czapkę i rękawiczki, myj często ręce i stosuj żele dezynfekujące Pozwoli to zmniejszyć ryzyko rozwoju infekcji wirusowych, które mogą prowadzić do zapalenia oskrzeli.
Udostępnij na:
Zobacz także
Kaszel suchy – przyczyny i skuteczne metody leczenia
Kaszel to jeden z podstawowych odruchów obronnych organizmu, który pomaga pozbyć się z dróg oddechowych wszelkich zanieczyszczeń, ciał obcych czy nadmiernej ilości wydzieliny. W niektórych sytuacjach staje się jednak suchy i męczący, przez co utrudnia codzienne funkcjonowanie. Sprawdź, skąd się bierze suchy kaszel i jak sobie z nim radzić!
Przysadka mózgowa – funkcje i choroby związane z tym organem
Przysadka mózgowa, nazywana również gruczołem nadrzędnym, odgrywa kluczową rolę w regulacji wielu podstawowych funkcji organizmu. Mimo swoich niewielkich rozmiarów – ma zaledwie 1 cm średnicy – jest odpowiedzialna za produkcję hormonów, które wpływają na wzrost, rozwój, metabolizm, rozrodczość oraz reakcje organizmu na stres. Zaburzenia w funkcjonowaniu tego organu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedz się, jak zbudowana jest przysadka mózgowa, jakie hormony wytwarza oraz jakie choroby mogą jej dotyczyć.
Eozynofile – co robić, gdy są podwyższone? Rola w organizmie
Eozynofile to element układu odpornościowego, który bierze udział w zwalczaniu infekcji i reakcji alergicznych. Jednak zbyt wysoki poziom tych granulocytów kwasochłonnych może być oznaką poważnych problemów zdrowotnych. Dowiedz się, jaka jest rola eozynofilów w organizmie i o czym świadczy ich podwyższony poziom.
