Przyczyny, objawy i leczenie zapalenia oskrzeli
Udostępnij na:
Zapalenie oskrzeli jest jedną z najczęstszych przyczyn poszukiwania przez nas pomocy medycznej. Szacuje się, że co roku zmaga się z nim aż 5% populacji ogólnej. Jak dochodzi do rozwoju zapalenia oskrzeli? W jaki sposób się objawia i jak przebiega leczenie? Dowiedz się tego z poniższego artykułu.
Spis treści
Zapalenie oskrzeli to infekcja dolnych dróg oddechowych. Najczęściej wywołują je wirusy, rzadziej bakterie. Głównym objawem zapalenia oskrzeli jest kaszel, często mokry, któremu może towarzyszyć gorączka, złe samopoczucie i bóle mięśni. W terapii stosuje się leczenie objawowe – odpoczynek, leki przeciwgorączkowe i ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny. Zazwyczaj nie przepisuje się antybiotyków. Zapalenie oskrzeli zwykle mija po 7–10 dniach od pojawienia się pierwszych objawów i najczęściej nie pozostawia po sobie żadnych komplikacji.
Zapalenie oskrzeli – przyczyny
Zapalenie oskrzeli to proces zapalny, który rozwija się w obrębie dolnych dróg oddechowych. Może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Ostre zapalenie oskrzeli jest spowodowane najczęściej przez wirusy, takie jak rynowirusy, wirus grypy czy paragrypy. Znacznie rzadziej, bo w ok. 10% przypadków, jest ono wywołane przez bakterie. Często rozwija się jako powikłanie przeziębienia, zwykle po kilku dniach od wystąpienia pierwszych objawów. W przebiegu przewlekłego zapalenia oskrzeli objawy, w szczególności produktywny (mokry) kaszel utrzymują się co najmniej 8 tygodni lub często nawracają.
Czynniki ryzyka zapalenia oskrzeli
Niektórzy pacjenci są bardziej narażeni na rozwój zapalenia oskrzeli. Do czynników ryzyka zaliczamy:
- palenie papierosów – zapalenie oskrzeli, zarówno ostre, jak i przewlekłe, częściej rozwija się nie tylko u osób palących papierosy, lecz także tych, które palą biernie, czyli wdychają dym tytoniowy, gdy pali ktoś w otoczeniu (np. rodzina palącego lub współlokatorzy);
- obniżona odporność – w przypadku osób chorujących przewlekle, przeziębionych, starszych, noworodków i małych dzieci ryzyko rozwoju zapalenia oskrzeli jest większe;
- narażenie zawodowe – praca w fabrykach wytwarzających tekstylia, narażenie na substancje chemiczne i pyły zwiększa ryzyko rozwoju zapalenia oskrzeli i innych chorób układu oddechowego.
Objawy zapalenia oskrzeli
Głównym objawem ostrego zapalenia oskrzeli zgłaszanym przez pacjentów jest kaszel. Początkowo może on być suchy, jednak często ma charakter mokry, z odkrztuszaniem wydzieliny, która jest przezroczysta, biaława, żółtawo-szara lub zielonkawa. Dodatkowo chorzy mogą zgłaszać:
- duszności i trudność w złapaniu oddechu;
- ból w klatce piersiowej w czasie kaszlu;
- zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie;
- bóle mięśni;
- podwyższenie temperatury lub gorączkę i dreszcze.
U większości pacjentów objawy zapalenia oskrzeli ustępują mniej więcej po tygodniu, jednak u niektórych chorych kaszel utrzymuje się nawet przez kilka tygodni, ze względu na tzw. nadreaktywność oskrzeli (skłonność do skurczu oskrzeli, a w efekcie do napadów kaszlu), która występuje szczególnie po infekcjach wirusowych. Przewlekłe zapalenie oskrzeli przebiega z okresami zaostrzeń objawów, podczas których zwykle dochodzi do nadkażeń bakteryjnych już zmienionych zapalnie dróg oddechowych.
Zapalenie oskrzeli – diagnostyka
W przypadku większości pacjentów wywiad zebrany przez lekarza i badanie przedmiotowe podczas wizyty lekarskiej pozwalają rozpoznać zapalenie oskrzeli. Czasami konieczne jest wykluczenie zapalenia płuc – w tym celu wykonuje się rentgen (RTG) klatki piersiowej. W przypadku podejrzenia astmy lub przewlekłej obturacyjnej choroby płuc lekarz może zlecić dodatkowo wykonanie spirometrii.
Leczenie zapalenia oskrzeli
Zapalenie oskrzeli najczęściej mija samoistnie, nie pozostawiając po sobie długotrwałych komplikacji. Jeżeli gorączka utrzymuje się dłużej niż kilka dni lub pozostałe objawy utrzymują się dłużej niż 7 dni, udaj się do swojego lekarza rodzinnego lub internisty. W przypadku wystąpienia duszności lub bólu w klatce piersiowej należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Wszystkim pacjentom zaleca się odpoczynek – leżenie w łóżku i picie dużych ilości płynów. W razie gorączki można zastosować paracetamol lub środki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, na przykład ibuprofen. Leki rozrzedzające wydzielinę, takie jak ambroksol lub acetylocysteina, skutecznie ułatwiają jej odkrztuszanie. U pacjentów z nasiloną dusznością w łagodzeniu objawów stosuje się leki rozkurczające oskrzela, takie jak fenoterol czy salmeterol. Antybiotyki są nieskuteczne w przypadku infekcji wirusowych, odpowiedzialnych za 90% zapaleń oskrzeli, dlatego nie powinno ich się stosować bez potwierdzenia bakteryjnej etiologii zakażenia.
Zapalenie oskrzeli – profilaktyka
Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju zapalenia oskrzeli, przestrzegaj kilku zasad:
- nie pal papierosów i unikaj biernego palenia – dym tytoniowy podrażnia drogi oddechowe, przez co są one bardziej podatne zarówno na ostre, jak i przewlekłe zapalenie;
- zaszczep się na grypę – zapalenie oskrzeli często pojawia się w przebiegu infekcji wirusem grypy. Coroczne przyjęcie szczepienia pozwoli ci uniknąć zakażenia bądź też sprawi, że jego przebieg będzie łagodniejszy. Szczepienie przeciw grypie jest wskazane szczególnie u dzieci, kobiet w ciąży, osób starszych i z chorobami przewlekłymi;
- w okresie jesienno-zimowym dbaj o odpowiedni ubiór – w chłodniejsze dni noś czapkę i rękawiczki, myj często ręce i stosuj żele dezynfekujące Pozwoli to zmniejszyć ryzyko rozwoju infekcji wirusowych, które mogą prowadzić do zapalenia oskrzeli.
Udostępnij na:
Zobacz także
Zespół Ehlersa-Danlosa – jak go rozpoznać, diagnozować i leczyć?
Zespół Ehlersa-Danlosa (EDS) to złożona grupa dziedzicznych zaburzeń tkanki łącznej, które wynikają z defektów w strukturze i funkcjonowaniu kolagenu. Ta rzadka choroba – po raz pierwszy opisana w XIX wieku – charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, od nadmiernej elastyczności skóry po komplikacje naczyniowe zagrażające życiu. Sprawdź, jak ją rozpoznać, diagnozować i leczyć!
Jakie są przyczyny suchości w nosie? Jak jej przeciwdziałać?
Niezależnie od pory roku uczucie suchości w nosie to uciążliwy problem, który nie tylko powoduje dyskomfort, lecz także może prowadzić do poważniejszych komplikacji zdrowotnych. Choć zazwyczaj sucha śluzówka nosa nie jest powodem do niepokoju, w niektórych przypadkach może być oznaką poważniejszej choroby. Sprawdź, jakie są potencjalne przyczyny „suchego nosa” i dowiedz się, jak przeciwdziałać temu kłopotliwemu symptomowi.
Co oznaczają przebarwienia na paznokciach?
Zadbane paznokcie to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim cenna informacja o stanie zdrowia. Jednak wraz z wiekiem – a także pod wpływem różnorodnych czynników – ich wygląd może ulec niekorzystnym zmianom. Jednym z najczęstszych problemów są przebarwienia płytki paznokciowej. Sprawdź, o czym może świadczyć ten objaw i kiedy należy udać się do specjalisty.
