Skleroterapia

Czym jest skleroterapia?

Procedura polega na wprowadzaniu specjalnych preparatów do światła naczynia krwionośnego, powodujących obkurczenie się ściany naczynia oraz kontrolowany stan zapalny w miejscu podania. To prowadzi do zamknięcia i zwłóknienia naczynia, co sprawia, że żylaki stają się mniej widoczne. Zwykle kilka do kilkunastu nakłuć wykonuje się na obszarach dotkniętych zmianami.

Preparat może być podawany w postaci roztworu lub pianki. Roztwór stosuje się zwykle przy drobnych żylakach i pajączkach, podczas gdy piana jest bardziej odpowiednia w przypadku większych naczyń krwionośnych.

Wyróżnia się skleroterapię:

• klasyczną – wykonywaną roztworem;
• piankową – najlepiej sprawdzającą się w przypadku dużych zmian,
• mikroskleroterapię – wykorzystywaną głównie do leczenia teleangiektazji, czyli tzw. pajączków;
• skleroterapię z wykorzystaniem USG – stosowaną do usuwania zmian, które z racji położenia mogą być niewidoczne podczas standardowego badania.

Wskazania do skleroterapii

Skleroterapia jest wskazana w przypadku:

• żylaków siatkowatych;
• teleangiektazji i wenulektazji (pajączków);
• hemoroidów;
• żylaków nawrotowych;
• niewydolnych perforatorów, czyli miękkich wypukłych „poduszeczek” na żyłach, które można zobaczyć jedynie w pozycji stojącej;
• żylaków pozostałych po wcześniejszych zabiegach medycznych;
• niewydolnych żył odpiszczelowych;
• malformacji żylnych, czyli skupisk żył o nieprawidłowej budowie i kształcie;
• niegojących się owrzodzeń żylnych.

Zgodnie ze stanowiskiem europejskich Towarzystw Flebologicznych skleroterapia jest skutecznym sposobem usuwania i leczenia żylaków, zarówno jeśli chodzi o małe, jak i bardzo zaawansowane zmiany, natomiast kwalifikacji do leczenia zawsze dokonuje lekarz po badaniu przedmiotowym Pacjenta.

Skleroterapia jest skuteczną metodą leczenia niegojących się owrzodzeń żylnych, gdzie zabieg chirurgiczny (ze względu na otwarte rany) niesie duże ryzyko powikłań infekcyjnych.

Przeciwwskazania do wykonania skleroterapii

Zabieg skleroterapii zawsze należy poprzedzać dokładną analizą wszystkich możliwych przeciwwskazań. Nie mogą z niego skorzystać osoby:

• uczulone na substancję obliterującą (wprowadzaną do żyły), którą będzie wykonywany zabieg;
• z infekcją ogólnoustrojową;
• w ciąży oraz karmiące piersią;
• cierpiące na ostrą zakrzepicę żył głębokich;
• chorujące na zatorowość płucną;
• po przebytej zakrzepicy żył;
• otyłe;
• długotrwale unieruchomione.

Przetrwały otwór owalny, który pozostał drożny (nie zrósł się w życiu płodowym), również może stanowić przeciwwskazanie do wykonania zabiegu skleroterapii.

Sytuacje, które mogą być przeciwwskazaniami do wykonania skleroterapii, ale nie muszą (w tym przypadku decyzję musi podjąć lekarz), to:

• bardzo wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia alergii na środek obliterujący, skłonność do uczuleń;
• choroby ogólnoustrojowe;
• choroby przewlekłe;
• zły stan zdrowia Pacjenta;
• miażdżyca występująca w nogach;
• wysokie ryzyko powstawania zatorów i zakrzepów;
• trombofilia;
• nowotwór;
• schorzenia neurologiczne, w szczególności migreny, które wystąpiły po przebytej skleroterapii z użyciem piany.

Przebieg zabiegu skleroterapii

Skleroterapia przeprowadzana jest na leżąco. To bezbolesny zabieg trwający nie dłużej niż 30 minut i najczęściej wykonywany bez znieczulenia. Lekarz ostrzykuje żyły, a po wszystkim zakładany jest opatrunek uciskowy.

Jak się przygotować do skleroterapii?

Przed planowanym zabiegiem podczas wizyty wstępnej zazwyczaj wykonuje się badanie ultrasonograficzne, czyli USG naczyń krwionośnych. Lekarz zaleca także przyjmowanie rutyny przez 14 dni przed zabiegiem (wzmacnia ona i pogrubia ściany naczyń krwionośnych). Lekarz przeprowadzi też szczegółowy wywiad w celu sprawdzenia, czy nie ma przeciwwskazań do przeprowadzenia skleroterapii.

Nie ma żadnych specjalnych zaleceń dotyczących diety w dniu zabiegu. Można normalnie jeść i pić, należy też przyjąć wszystkie regularnie stosowane leki, o których trzeba poinformować  lekarza podczas wizyty kwalifikującej do zabiegu.

Skóry w miejscu, gdzie będzie wykonywany zabieg, przed skleroterapią nie wolno:

• depilować ani golić jakąkolwiek metodą,
• smarować kremami, balsamami ani innymi preparatami;
• opalać.

Przed przeprowadzeniem skleroterapii hemoroidów konieczne jest oczyszczenie jelit. W tym celu lekarz zaleci wykonanie wlewów doodbytniczych (lewatyw) – pierwszego 4 godziny przed zabiegiem, a drugiego 2 godziny. Oprócz tego przez tydzień przed skleroterapią hemoroidów wskazana jest lekkostrawna dieta, aby zapobiec zaleganiu mas kałowych w odbytnicy.

Ile czasu wchłania się żylak po skleroterapii?

Naczynia krwionośne zamykają się przez 3–4 tygodnie, a ostatecznie wchłaniają się w okresie od około miesiąca do nawet pół roku. Od razu po zabiegu mogą pojawić się zaczerwienienia oraz niewielkie zasinienia w miejscach nakłuć.

Zalecenia po skleroterapii

Tuż po zabiegu na miejsce, w którym była przeprowadzona skleroterapia, zakładany jest elastyczny bandaż. Jeżeli były to nogi, nakłada się na nie pończochy kompresyjne i zaleca się pójście od razu na 15- lub 30-minutowy spokojny spacer.

Przez pierwsze 7 dni po zabiegu niewskazane są długodystansowe piesze wędrówki oraz trwające długo unieruchomienie ciała – takie zachowania podnoszą ryzyko wystąpienia zakrzepów i zatorów krwi. Aby uniknąć przebarwień, 2 tygodnie po skleroterapii nie wolno wystawiać skóry objętej zabiegiem na bezpośrednie działanie słońca.

Przez 2 miesiące po skleroterapii należy zrezygnować z gorących kąpieli, pryszniców, korzystania z sauny, solarium, opalania się oraz narażenia na wysokie temperatury.

Po skleroterapii, szczególnie przeprowadzanej na większych żylakach, zaleca się prowadzenie aktywnego trybu życia, unikanie długotrwałego przebywania w pozycji stojącej i siedzącej – ważne, aby przerywać długie siedzenie lub stanie krótkim spacerem, rozruszaniem ciała.

W przyspieszeniu procesu gojenia oraz zmniejszaniu ryzyka powstawania przebarwień (hiperpigmentacji) bardzo pomocne są pończochy uciskowe (o wartościach 23–32 mmHg), które zaleca się stosować po skleroterapii żylaków nóg.

Bardzo ważne jest regularne pojawianie się na wyznaczonych wizytach kontrolnych oraz zgłaszanie lekarzowi wszelkich wzbudzających niepokój symptomów.

Przeczytaj również: Skleroterapia – co to jest? Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu