Operacja zeza u dzieci i dorosłych

Zez jest chorobą, która najczęściej charakteryzuje się nieprawidłowym ustawieniem osi widzenia obu oczu, uciekaniem oka w kierunku nosa lub skroni. Może wynikać zarówno z zaburzenia mięśni poruszających gałką oczną, co przyczynia się do zmiany kąta patrzenia jednego oka względem drugiego, jak i z chorób dziedzicznych, zapalnych lub nowotworowych oczu.

Specjalistyczna diagnostyka i leczenie zeza 

Diagnozę choroby zezowej rozpoczynamy od szczegółowego wstępnego wywiadu lekarskiego oraz przeprowadzenia podstawowych badań okulistycznych, takich jak:

• określenie ostrości widzenia
• ocena ustawienia oczu
• zmierzenie kąta zeza
• sprawdzenie obuocznego widzenia.

Badania te pozwalają określić typ zeza oraz ustalić kolejne etapy leczenia. W razie konieczności lekarz może skierować na dodatkowe badania diagnostyczne oraz konsultacje u lekarzy innych specjalności. Podjęcie decyzji o jak najwcześniejszym leczeniu zeza jest bardzo istotne, gdyż zjawisko to jest normą jedynie u noworodków i może potrwać maksymalnie do wczesnego okresu niemowlęctwa. Nieprawdziwe jest twierdzenie, że z zeza się wyrasta. Zaburzenie w nieprawidłowym ułożeniu osi widzenia obu oczu już u trzymiesięcznego niemowlęcia jest zjawiskiem nieprawidłowym, wymagającym konsultacji z lekarzem okulistą.

Diagnostyka choroby zezowej:

• badanie ostrości wzroku – w zależności od wieku: test uprzywilejowanego spojrzenia, karty do badania ostrości wzroku, test E, obrazkowy
• test refleksów rogówkowych (Hirschberga, Krimskiego, Brucknera)
• test zasłaniania i odsłaniania oka, naprzemiennego zakrycia oczu
• badanie ruchomości gałek ocznych
• badanie refrakcji (skiaskopia, badanie refraktometrem)
• badanie przedniego odcinka i dna oczu*
• badanie fiksacji (wizuskop)
• pomiar kąta zeza: za pomocą refleksów rogówkowych, za pomocą synoptoforu, za pomocą pryzmatu, przy użyciu krzyża Maddoxa
• badanie korespondencji, fuzji i widzenia obuocznego: na synoptoforze, test Wortha, Bagoliniego, testy polaryzacyjne, testy stereoskopowe (stereoskopy, testy: Titmusa, TNO, Langa, Frisby’ego)
• badanie zaburzeń akomodacji i konwergencji za pomocą linijki RAF
• ocena widzenia z użyciem tablic Lei Hyvarinen

*Badanie dna oka przeprowadza się przy rozszerzonych źrenicach, czyli tzw. porażeniu akomodacji. Ze względu na charakter badania, przewidziany czas trwania wizyty to około 2 godziny. Po badaniu, ze względu na rozszerzone źrenice, które nie będą reagować na światło, może wystąpić światłowstręt i gorsze widzenie w szczególności do bliży. Efekt ten może utrzymywać się od 4 do 5 godzin. Istnieją przypadki, w których diagnoza choroby zezowej wymaga dłuższej obserwacji pacjenta. Wynikać to może z budowy gałki ocznej, która może stwarzać wrażenie zeza pozornego.

Metody leczenia zeza

Leczenie zeza możliwe jest w każdym wieku, ale im wcześniej zostanie podjęte, tym lepsze są jego rezultaty. W przypadku najmłodszych pacjentów często można uniknąć operacji. Prawidłowe ustawienie osi widzenia można osiągnąć z pomocą korekcji okularowej lub/i leczenia ortoptycznego, czyli indywidualnie dobranych ćwiczeń. Przypadki, w których zez nie poddaje się takim formom terapii, wymagają operacji. Wykonuje się je nie tylko u małych pacjentów, ale też u dorosłych, u których zez powstał nagle (np. na skutek urazu) lub którzy nie byli leczeni skutecznie od dziecka.

Operacje zeza służą wzmocnieniu (skróceniu) lub osłabieniu (cofnięciu względem pierwotnego przyczepu) odpowiednich mięśni poruszających gałką oczną. Zabiegi takie wykonuje się metodami tradycyjnymi, w znieczuleniu ogólnym. Zazwyczaj nie wymagają hospitalizacji (pacjent kilka godzin po zabiegu może wrócić do domu). Do zabiegu wykorzystuje się szwy rozpuszczalne, w związku z czym nie wymagają one usuwania. Pacjent musi jednak pozostawać pod stałą opieką lekarza, który ocenia przebieg gojenia i planuje dalsze postępowanie, by zez nie „powrócił”.

W CM Mavit leczenie zeza na NFZ nie jest obecnie możliwe. W naszej placówce w Katowicach nieodpłatnie (dla osób ubezpieczonych) przeprowadzamy kwalifikację do zabiegu. Nie wykonujemy jednak operacji zeza na NFZ. Informacja o aktualnych kosztach leczenia znajduje się w naszym cenniku.