Test osobowości NEO-PI-R

Co bada NEO-PI-R?

Test osobowości NEO-PI-R służy do badania pięciu cech osobowości opisanych w koncepcji Wielkiej Piątki przez dwóch badaczy Costa i McCrae. Wielka Piątka to teoria osobowości opierająca się na pięciu głównych cechach wyszczególnionych przez autorów. Model ten został uznany za strukturę uniwersalną w latach 90. XX wieku i od tego czasu bardzo często jest stosowany w różnego rodzaju badaniach przesiewowych i diagnozach, a także w doradztwie zawodowym oraz wstępie do psychoterapii. Psycholog może wykorzystać ten test także w sprawach sądowych oraz w różnych chorobach pacjentów. Test osobowości NEO-PI-R bada następujące cechy osobowości:

• Neurotyczność – skłonność do przeżywania różnych negatywnych stanów emocjonalnych, pojawianie się lęku, smutku, poczucia winy, a także słaba zdolność do radzenia sobie ze stresem. Niski wynik w tej skali z kolei wskazuje na brak tendencji do tego typu zachowań.
• Ekstrawertyczność – rozmowność, asertywność, aktywność, chęć do kontaktów towarzyskich, optymistyczne nastawienie do życia. Niski wynik w skali jest z kolei odzwierciedleniem introwertyczności.
• Otwartość na doświadczenia – ciekawość świata zewnętrznego i wewnętrznego, ciekawość poznawcza, wysoki stopień wrażliwości estetycznej.
• Ugodowość – chęć do niesienia pomocy innym, a także poświęceń. Osoby znajdujące się na drugim krańcu skali nie są ugodowe, koncentrują się na konserwatywności i sceptycyzmie.
• Sumienność – zdolność do panowania nad impulsami, wysoki poziom koncentracji na pracy i nauce, silna wola i determinacja do działania.

Dodatkowo każda z tych pięciu cech jest opisywana przez sześć składników. Na tej podstawie można wyróżnić następujące wymiary cech osobowości:

• neurotyczność: lęk, agresywna wrogość, depresyjność, nadmierny samokrytycyzm, impulsywność, nadwrażliwość;
• ekstrawertyczność: serdeczność, towarzyskość, asertywność, aktywność, poszukiwanie doznań, emocje pozytywne;
• otwartość na doświadczenia: wyobraźnia, estetyka, uczucia, działanie, idee, wartości;
• ugodowość: zaufanie, prostolinijność, altruizm, ustępliwość, skromność, skłonność do rozczulania się;
• sumienność: skłonność do porządku, obowiązkowość, dążenie do osiągnięć, samodyscyplina, rozwaga.

Na podstawie wyników z testu NEO-PI-R możliwa jest więc ocena tych pięciu składników osobowości. Sam test nie bada jednak chorób psychicznych czy cech, takich jak odporność psychiczna lub inteligencja emocjonalna.

Czy test NEO-PI-R ujawni zaburzenia osobowości?

Test osobowości NEO-PI-R pozwala na bardzo szczegółową analizę osobowości i opisanie jej pięciu cech, jednak nie umożliwia oceny zaburzeń osobowości. Czasami kwestionariusz ten jest stosowany jako pomocniczy w trakcie różnych spraw na sali sądowej lub podczas diagnozy u psychiatry. Dla diagnosty szczególne znaczenie mogą mieć wyniki pacjenta na skali neurotyczności, ponieważ wykazuje ona czasami powiązanie z nerwicą. W sytuacji, gdy psychiatra lub psycholog mają podejrzenia co do wystąpienia większych trudności, wskazany jest test psychologiczny w kierunku zaburzeń osobowości.

Kiedy wskazane jest wykonanie NEO-PI-R?

Badanie testem NEO-PI-R wykorzystuje się czasami jako dodatek do całej diagnozy lub wstęp do psychoterapii, jednak bardzo często kwestionariusz ten ma za zadanie po prostu pomóc w poznaniu samego siebie, na przykład w czasie konsultacji psychologicznej lub podczas całego procesu psychoterapii. Ten inwentarz osobowości umożliwia także przewidywanie pewnych zachowań pacjenta, sprawdzenie jego najważniejszych cech osobowości oraz tego, jak radzi on sobie w różnych sytuacjach życiowych, na przykład tych stresowych.

Na podstawie wyników możliwe jest także prognozowanie sposobu myślenia danej osoby, jej zachowań i tego, w jaki sposób przeżywa różne zdarzenia. Test przeprowadzany jest więc w różnych sytuacjach i może służyć poznaniu cech osobowości swoich lub też w kontekście diagnostycznym.

Zdarza się również, że test jest proponowany w trakcie procesów rekrutacji i selekcji do różnych miejsc pracy. Czasami badanie tym kwestionariuszem jest również przeprowadzane w trakcie badań psychotechnicznych (na przykład dla kierowców transportu zbiorowego w celu oceny ich osobowości) lub do wojska. Test NEO-PI-R może przeprowadzić tylko i wyłącznie psycholog, dlatego w celu poznania swoich cech osobowości najlepiej udać się do gabinetu psychologicznego w jednej z placówek LUX MED.

Jak przebiega badanie NEO-PI-R?

Badanie testem NEO-PI-R przeprowadza się w sposób tradycyjny, a więc metodą papier–ołówek. Osoba badana zaznacza konkretne odpowiedzi w każdym z pytań. Na tej podstawie psycholog wylicza punkty dla każdej ze skal i opisuje wyniki, a następnie przedstawia je pacjentowi.

Ile trwa badanie NEO-PI-R?

Kwestionariusz NEO-PI-R składa się z 240 twierdzeń, dlatego czas badania wynosi zwykle od 35 do 45 minut. Konkretny czas zależy od sposobu działania danej osoby, warunków zewnętrznych oraz koncentracji i motywacji.

Sprawdź ofertę LUX MED i zapisz się na konsultację psychologiczną z badaniem testem osobowości NEO-PI-R. W ten sposób lepiej poznasz siebie, zrozumiesz swoje zachowania, a nawet poznasz najlepsze dla siebie zawody i preferowane aktywności życiowe.