Septoplastyka nosa – wskazania, przebieg, rekonwalescencja po zabiegu

Skrzywienie przegrody nosowej to powszechnie występująca przypadłość. Kiedy powoduje uciążliwe objawy, wskazana jest septoplastyka nosa. Zabieg ten ma charakter ambulatoryjny (nie ma konieczności hospitalizacji), zajmuje około jednej godziny, a ryzyko niepożądanych działań jest bardzo niskie. Dowiedz się więcej na temat korekty przegrody nosa.

Septoplastyka nosa – co to znaczy?

Prawidłowo przegroda nosowa przebiega wzdłuż środka nosa i dzieli jamę nosa na dwie części. Septoplastyka to określenie zabiegu, który polega na korekcie skrzywionej przegrody nosowej, o której mówi się, gdy zachodzi na jedną z jam nosowych. Konsekwencją tego stanu jest zwężenie jam nosowych, utrudniony przepływ powietrza i często występujące przewlekłe zapalenie zatok. Należy pamiętać, że septoplastyka nie ma wpływu na wygląd zewnętrzny nosa.

Skrzywienie przegrody nosowej może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Doprowadzają do niego zazwyczaj nieprawidłowości tkanki chrzęstnej. Może też powstać na skutek urazu mechanicznego czy chorób powodujących zmiany w strukturze nosa, np. choroba nowotworowa.

Jakie są wskazania do operacji przegrody nosowej?

Skrzywienie przegrody stwierdza się u większości społeczeństwa, przy czym nie każda osoba mająca krzywą przegrodę będzie doświadczać przykrych dolegliwości z tym związanych. Samo skrzywienie przegrody nie stanowi wskazania do zabiegu. Leczenia wymagają przypadki, w których stanowi temu towarzyszą uciążliwe problemy. Wśród wskazań do zabiegu krzywej przegrody wymienia się:

• częste krwawienia z nosa,
• naczynioruchowy nieżyt błony śluzowej nosa,
• problemy z oddychaniem przez nos,
• chrapanie, bezdech senny,
• upośledzenie powonienia,
• częste zapalenia nosa, dróg łzowych, zatok przynosowych, gardła,
• przewlekłe, wysiękowe zapalenie ucha.

Korekta przegrody nosa – przeciwwskazania

Korekty przegrody nosa nie powinno się wykonywać u osób zmagających się z ostrym zapaleniem zatok czy błony śluzowej nosa. Przeciwwskazaniem do zabiegu jest ogólny zły stan zdrowia pacjenta, zaburzenia krzepliwości krwi, infekcje o rozmaitym podłożu (wirusowym, bakteryjnym, grzybiczym).

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Z krzywą przegrodą nosa należy zgłosić się do laryngologa, który, w zależności od wskazań i stanu zdrowia, skieruje pacjenta na operację.

Na czym polega operacja na przegrodę nosową?

Operacja przegrody nosa wykonywana jest zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym. Zabieg przeprowadzony może zostać w ramach tzw. chirurgii jednego dnia. Trwa zazwyczaj około jednej godziny. Podczas korekcji przegrody nosa wycina się nieprawidłowe fragmenty tkanek lub przebudowuje się struktury, by odtworzyć odpowiednie położenie anatomiczne przegrody. Septoplastyka nosa wykonana może być przy użyciu kilku metod, a jedną z częściej wybieranych jest metoda według Killiana. Zabieg przeprowadza się przez nozdrza przednie (zewnętrzne otwory nosowe). Lekarz wykonuje nacięcia w obrębie przedsionka nosa. Wykonane od wewnątrz cięcia sprawiają, że późniejsze blizny są niewidoczne. Następnie odpreparowuje się chrząstkę od błony śluzowej, usuwa niepotrzebne struktury, stabilizuje się pozycję chrząstki specjalnymi szwami lub płytkami i zakłada opatrunki. Ranę przedsionka nosa szyje się wchłanialnymi szwami, których nie trzeba usuwać. W razie wystąpienia dużego krwawienia zakłada się tamponadę (wprowadzenie specjalnego tamponu do nosa w celu zahamowania krwawienia).

Inną często wybieraną metodą korekty przegrody nosa jest rekonstrukcja z dostępu szczękowo-przysiecznego według Cottle’a (od strony podniebienia kostnego wewnątrz jamy ustnej). W wybranych przypadkach, gdy przegroda w dużej części jest prosta, a tylko w niewielkiej jej części występują zdeformowane fragmenty (w formie grzebieni, kolców, progów kostnych), wykonać można septoplastykę endoskopową (z użyciem specjalnego wziernika) –  selektywną. Wówczas nie narusza się większości przegrody, a usuwa tylko wybrane fragmenty.

Zabieg przegrody nosa – przygotowanie

Zanim pacjent zostanie skierowany na zabieg przegrody nosa, lekarz przeprowadza wywiad, badanie jamy nosowej i zleca badania konieczne przed operacją np. EKG, morfologię, grupę krwi, układ krzepnięcia (wskaźniki APTT, PT oraz INR). Po konsultacji pacjent zobowiązany jest przerwać przyjmowanie określonych leków, które mogą podnieść ryzyko krwawienia – np. preparatów zawierających kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (tzw. NLPZ). Na zabieg powinien zgłosić się na czczo. Przed operacją przeprowadzana jest konsultacja anestezjologiczna celem ostatecznej kwalifikacji do znieczulenia.

Plastyka przegrody nosa – powikłania

Plastyka przegrody nosa nie należy do trudnych zabiegów, niemniej jednak jak w przypadku każdego zabiegu może dojść do pewnych działań niepożądanych. Powikłania występują rzadko. Ryzyko ich wystąpienia szacuje się na 3-5%. Najczęściej obserwuje się nadmierne krwawienie z nosa lub jamy ustnej. Inne możliwe to krwiak lub ropień przegrody nosa, zrosty wewnątrznosowe, przejściowy brak węchu po zabiegu.

Rekonwalescencja po septoplastyce nosa

Przez kilka dni po zabiegu korekty przegrody nosa pacjent powinien ograniczać wysiłek fizyczny, a przez miesiąc nie podejmować żadnych forsownych ćwiczeń. Zalecenia pozabiegowe obejmują stosowanie leków przeciwkrwotocznych przez okres ustalony przez lekarza oraz unikanie złych warunków higienicznych i atmosferycznych. Pacjent może przez kilka dni odczuwać dolegliwości bólowe, które może łagodzić ogólnodostępnymi lekami przeciwbólowymi oraz okresowo mieć trudności z oddychaniem przez nos, co powodowane jest obrzękiem błony śluzowej, obecnością opatrunku i skrzepów. Zazwyczaj po 2 dniach zdejmuje się opatrunki, a stabilizatory po 7 dniach.

Przez kilka tygodni pacjent powinien ostrożnie oczyszczać nos – można go dmuchać, ale delikatnie. Na czas powrotu do pełni zdrowia pacjent powinien zaprzestać uczęszczania do pracy na okres 2-3 tygodni. W tym czasie nie powinno się korzystać z gorących kąpieli, sauny, nurkować, latać samolotem. Do całkowitego wygojenia nosa dochodzi po upływie 5-6 tygodni. W międzyczasie konieczna jest szczególna ochrona nosa przed urazami, co mogłyby spowodować przemieszczenie przegrody nosowej.

Profilaktyka krzywej przegrody nosa

Nie istnieje żadna profilaktyka krzywej przegrody nosa. W większości zmiana ta jest wrodzona i nie można jej zapobiec. Jedynym działaniem jest unikanie urazów mechanicznych, które mogłyby doprowadzić do nabytych skrzywień przegrody nosa.