Pielęgnacja pępka noworodka – na co zwrócić uwagę

Co to jest kikut pępowinowy?

W trakcie ciąży pępowina stanowi połączenie dziecka z matką. To właśnie dzięki naczyniom krwionośnym biegnącym w sznurze pępowinowym dostarczane są do dziecka substancje odżywcze i tlen z łożyska, a odprowadzane produkty przemiany materii i dwutlenek węgla. Po porodzie pępowina nie jest już dziecku potrzebna i po przecięciu sznura pępowinowego i założeniu specjalnego zacisku pozostaje tzw. kikut pępowinowy.

Kikut pępowinowy w ciągu kolejnych dni lub tygodni ulega wysuszeniu i mumifikacji a następnie odpada. Zwykle następuje to między 5. a 15. dobą po urodzeniu. Jeśli po upływie 15. dni utrzymuje się nadal należy udać się na wizytę do lekarza.

Przed wyjściem ze Szpitala z noworodkiem zacisk powinien zostać zdjęty z pępowiny.

Pielęgnacja kikuta pępowinowego w domu.

Aktualnie istnieją dwa sposoby pielęgnacji kikuta pępowinowego.

 - stosowanie środków odkażających

 - pielęgnacja na sucho

W krajach, gdzie dzieci rodzą się w warunkach szpitalnych i pępowina jest po urodzeniu przecinana jałowymi nożyczkami i kikut pępowinowy zabezpieczony jałowym zaciskiem i gazikiem, zaleca się pielęgnację na sucho, bez stosowania środków odkażających.

Zasady pielęgnacji na sucho.

Kikut pępowinowy powinien być wystawiony na powietrze.

To przyspiesza jego wysychanie i w rezultacie powoduje szybsze odpadnięcie.

Jak to robić w praktyce?

1. Odwijamy górną część pieluszki w taki sposób aby nie zakrywała kikuta.
2. Ubieramy dziecko w przewiewne ubranka. Najchętniej w kaftaniki i bluzeczki, zamiast w body, tak aby kikut pępowiny był wystawiony na powietrze.
3. Staramy się osuszać jałowym gazikiem przestrzeń między skórą a kikutem pępowinowym.
4. Jeśli w kąpieli brzuszek wraz z kikutem pępowinowym został zamoczony w wodzie, to po kąpieli starannie osuszamy kikut pępowinowy oraz skórę wokół niego jałowym gazikiem.
5. Staramy się tak zakładać pieluszkę, aby ryzyko nasiusiania przez dziecko na kikut pępowinowy było jak najmniejsze.
6. Jeśli kikut pępowinowy zostanie zabrudzony moczem lub kupką dziecka należy go starannie umyć wodą i szarym mydłem, a następnie dokładnie osuszyć.

Co zrobić gdy kikut pępowinowy zostanie zamoczony podczas kąpieli dziecka?

Jeśli kikut pępowinowy zostanie zamoczony w wodzie podczas kąpieli to należy go po kąpieli dokładnie osuszyć jałowym gazikiem i wystawić na powietrze, tak aby wyparowały ewentualne resztki wody.

Należy natomiast unikać długiego moczenia kikuta pępowinowego w wodzie podczas kąpieli.

Jakie objawy są niepokojące i wymagają konsultacji z lekarzem.

Podczas zmiany pieluszki oraz podczas kąpieli należy oglądać kikut pępowinowy oraz skórę wokół pępka.

Jeśli pojawi się:

• zaczerwienienie
• obrzęk
• ropna wydzielina
• nieprzyjemny zapach

to należy zgłosić się do pediatry lub do położnej, gdyż mogą to być objawy zakażenia.

Krwawienie z pępka

Niewielka ilość krwi wokół kikuta pępowinowego lub w miejscu po odpadniętym kikucie pojawia się w prawidłowych warunkach.

Natomiast, jeśli pępek ciągle podkrwawia to należy skonsultować się z lekarzem.

Ból podczas dotykania kikuta pępowinowego

Pielęgnacja zdrowego pępka nie jest dla dziecka ani bolesna ani nieprzyjemna.

Jeśli zatem dziecko reaguje płaczem na dotykanie kikuta pępowinowego należy skonsultować się z lekarzem.

Ziarniniak

Czasem w okolicy pępka pojawia się czerwona lub różowa grudka o nierównej powierzchni, tzw. ziarniniak pępka. Zazwyczaj występuje on u dzieci, u których kikut pępowinowy utrzymuje się powyżej 15 dni. Zlokalizowany jest on u nasady kikuta pępowiny, albo pojawia się po odpadnięciu kikuta pępowiny.  W przypadku wystąpienia ziarniniaka należy skonsultować się z położną lub lekarzem.