Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w przypadku padaczki?

Jak rozpoznać nadchodzący napad padaczkowy?

Padaczka – inaczej epilepsja – to przewlekła choroba neurologiczna, która charakteryzuje się nawracającymi napadami. Są one wynikiem nieprawidłowej, nadmiernej aktywności elektrycznej w komórkach nerwowych mózgu.

Napady mogą przebiegać na różne sposoby, w zależności od tego, która część mózgu jest zaangażowana w nieprawidłowe wyładowania elektryczne. Niektórzy doświadczają tzw. aury, czyli charakterystycznych objawów zwiastujących nadejście ataku, takich jak dziwne wrażenia sensoryczne czy zaburzenia wzroku (np. halucynacje lub zmiany w postrzeganiu otoczenia). U niektórych osób zdarzają się również zaburzenia mowy, np. echolalia.

Dostrzeżenie tych symptomów może dać czas na szybkie wezwanie pomocy lub znalezienie bezpiecznego miejsca, zanim dojdzie do utraty przytomności.

Pierwsza pomoc podczas ataku padaczki

Kiedy dojdzie do napadu padaczkowego, najważniejsze jest zachowanie spokoju i profesjonalne udzielenie pierwszej pomocy. Aby pomóc osobie chorej w czasie ataku:

1. Zapewnij bezpieczeństwo – usuń przedmioty, o które chora osoba mogłaby się uderzyć, odsuń wszelkie ostre przedmioty, które mogłyby spowodować uraz. Ochroń jej głowę (jeśli to możliwe, delikatnie podłóż pod nią miękką poduszkę lub ubranie, aby zapobiec uderzeniu o twarde powierzchnie). Nie próbuj siłą powstrzymywać drgawek, gdyż może to prowadzić do dodatkowych urazów;
2. Ułóż chorego w bezpiecznej pozycji – po ustaniu drgawek delikatnie obróć go na bok, aby udrożnić drogi oddechowe i umożliwić swobodne oddychanie. Upewnij się, że język nie utrudnia oddychania (możesz delikatnie podciągnąć żuchwę do przodu);
3. Monitoruj stan osoby chorej – po ustąpieniu ataku sprawdź oddech. Upewnij się, że chory oddycha. Zmierz czas trwania napadu, ponieważ ta informacja będzie istotna dla lekarza. Zwróć też uwagę na wszelkie inne objawy, takie jak sinienie warg czy utrata przytomności po napadzie;
4. Wezwij pomoc, jeśli to konieczne – zadzwoń po pogotowie, jeśli to pierwszy napad, atak padaczki trwa dłużej niż kilka minut, lub osoba chora nie odzyskuje przytomności.

Czego nie wolno robić przy ataku padaczki?

W trakcie trwania napadu padaczkowego nie należy podejmować działań, które mogłyby zaszkodzić choremu. Kategorycznie zabrania się wkładania czegokolwiek do ust pacjenta, ponieważ może to spowodować poważne obrażenia, takie jak złamanie zębów czy przegryzienie języka. Nie należy również podawać choremu wody, leków ani próbować na siłę powstrzymywać drgawek. Takie działania mogą jedynie pogorszyć jego stan.

Zapewnienie bezpieczeństwa podczas napadu padaczki

Podczas ataku padaczki kluczowe jest zagwarantowanie choremu bezpiecznego otoczenia. Należy usunąć z jego zasięgu wszystkie przedmioty, o które mógłby się uderzyć lub zranić, takie jak meble, przedmioty z ostrymi krawędziami czy niebezpieczne narzędzia. Warto również ułożyć osobę, u której widać objawy zbliżającego się napadu, na boku, podkładając jej pod głowę miękką poduszkę lub np. zwiniętą bluzę.

Wezwanie pomocy medycznej – kiedy jest konieczne?

W większości przypadków napady padaczkowe ustępują samoistnie po kilkudziesięciu sekundach, a chory po krótkim okresie drgawek i ogólnego „splątania” odzyskuje przytomność. Jednak istnieją sytuacje, w których konieczne jest natychmiastowe wezwanie pogotowia ratunkowego. Należy to zrobić, gdy:

• napad trwa dłużej niż 5 minut;
• po ustaniu drgawek chory nie odzyskuje przytomności;
• występują problemy z oddychaniem;
• jest to pierwszy atak padaczki w życiu chorego;
• doszło do poważnego urazu w trakcie napadu;

Szybka reakcja i profesjonalna pomoc medyczna mogą uchronić przed groźnymi powikłaniami, takimi jak przedłużający się stan padaczkowy, który stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Kluczową rolę w zapobieganiu powikłaniom związanym z padaczką odgrywa edukacja społeczeństwa na temat tej choroby i właściwych sposobów udzielania pierwszej pomocy. Wiele osób wciąż nie wie, jak zareagować w sytuacji wystąpienia napadu padaczkowego, co może prowadzić do podejmowania nieodpowiednich, a niekiedy wręcz szkodliwych działań.

Dlatego tak ważne jest upowszechnianie wiedzy na temat padaczki, jej objawów i sposobów postępowania w razie ataku. Ułatwi to bliskim osobom lub świadkom ataku skuteczne i bezpieczne niesienie pomocy.