Zabieg usunięcia wyrośla chrzęstno-kostnego

Czym jest zabieg usunięcia wyrośli chrzęstno-kostnych?

Wyrośla chrzęstno-kostne to łagodne zmiany nowotworowe kości, które powstają z tkanki chrzęstnej i kostnej. Zazwyczaj pojawiają się u dzieci i młodzieży w okresie dojrzewania i są umiejscowione przy nasadach kości długich, np. kości udowej, piszczelowej lub w okolicy kolana. Mogą występować również w kościach stopy, dłoni, ramienia czy kręgosłupa. Zazwyczaj są niebolesne, choć mogą mieć tendencję do szybkiego powiększania się. Może je zauważyć np. internista podczas rutynowych badań. Terapią wyrośli chrzęstno-kostnych zajmuje się lekarz ortopeda – kiedy guz się nie powiększa, nie daje żadnych dodatkowych objawów i nie powoduje dolegliwości bólowych, zaleca się jedynie regularne kontrole. Jeśli wyrośl się powiększa i powoduje ból, należy ją wyciąć i poddać badaniu histopatologicznemu ze względu na ryzyko zezłośliwienia nowotworu, które wynosi ok. 1–2%.

Zabieg usunięcia wyrośli chrzęstno-kostnych to operacja chirurgiczna polegająca na wycięciu wyrośli wraz z jej podstawą. Przeprowadza się ją w znieczuleniu regionalnym (zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym) lub ogólnym, a po jej wykonaniu fragment guza przekazuje do badań histopatologicznych, które pozwalają na szczegółową ocenę charakteru zmiany i wyznaczają przebieg dalszej terapii.

Wskazania do usunięcia wyrośli chrzęstno-kostnych

Wyrośl chrzęstno-kostna to przypadłość, która zazwyczaj dotyka dzieci i młodzież, jednak może pojawić się u osób w każdym wieku. Wskazaniem do przeprowadzenia operacji są następujące objawy:

• ucisk tkanek i nerwów przez powiększający się guz;
• stany zapalne w okolicach guza;
• ból miejsca, w którym pojawił się guz;
• powiększający się rozmiar zmiany oraz ból, który nasila się przede wszystkim podczas wysiłku fizycznego;
• uczucie mrowienia, drętwienia i zaburzenia czucia w kończynie, które wynikają z tego, że powiększający się guz uciska okoliczne nerwy;
• skurcze w obrębie kończyn oraz uczucie zimnych dłoni i stóp – to znak, że przepływ krwi przez kończynę został zaburzony, ponieważ wyrośl wywołuje ucisk na naczynia krwionośne;
• zwiększone ryzyko zezłośliwienia zmiany nowotworowej;
• ryzyko urazów oraz deformacji kości, na której pojawił się guz.

Za usunięciem wyrośli chrzęsto-kostnych przemawiają przede wszystkim względy medyczne, jednak nie bez znaczenia jest też aspekt estetyczny. Guz, który pojawia się w widocznym miejscu, nie tylko pogarsza funkcjonalność kończyny, lecz także negatywnie wpływa na jej wygląd.

Jak przygotować się do zabiegu usunięcia wyrośli chrzęstno-kostnych?

Zabieg usunięcia wyrośli chrzęstno-kostnych jest poprzedzony szczegółowym wywiadem lekarskim na temat przebytych chorób, przewlekłych schorzeń, urazów i leków przyjmowanych na stałe. Lekarz ortopeda dokładnie przygląda się zmianie i zleca odpowiednie badania, aby z całą pewnością potwierdzić diagnozę. W pierwszej kolejności wykonuje się badania obrazowe, takie jak RTG – na zdjęciu rentgenowskim powinny ukazać się cechy charakterystyczne dla wyrośli chrzęstno-kostnej, co powinno być wystarczające dla postawienia trafnej diagnozy. Jeśli mimo to są wątpliwości, proces diagnostyczny można uzupełnić rezonansem magnetycznym lub tomografią komputerową. Badania te dużo dokładniej niż RTG obrazują tkanki miękkie w okolicy guza i są szczególnie przydatne przed planowanym usunięciem guza. Warto też wspomnieć, że rezonans magnetyczny to badanie, które pokazuje szczegółowe umiejscowienie zmian i ewentualne zmiany w innych okolicach, jednak najbardziej czułym i w tym wypadku specyficznym badaniem, jest wykonanie diagnostyki histopatologicznej przez specjalistę w tym zakresie.

Przed operacją wykonuje się podstawowe badania, które pozwalają ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta i inne istotne parametry, np. krzepliwość krwi. Potrzebna jest również konsultacja anestezjologiczna, podczas której – na podstawie wszystkich istotnych danych – lekarz podejmuje decyzję o rodzaju znieczulenia. Do szpitala pacjent powinien zgłosić się z wynikami badań zleconych przez lekarza prowadzącego i oczywiście dokumentem tożsamości (dowodem osobistym lub książeczką zdrowia w przypadku pacjentów niepełnoletnich).

Jak przebiega zabieg usunięcia wyrośli chrzęstno-kostnych?

Operacja usunięcia wyrośli chrzęstno-kostnych to rozległy zabieg, który ingeruje w tkanki miękkie i w samą kość. Po podaniu znieczulenia chirurg ortopeda przecina skórę i oddziela tkanki miękkie od wyrośli – odsuwa ścięgna, mięśnie, naczynia i nerwy. Po odpowiednim zabezpieczeniu tkanek wyrośl jest wycinana za pomocą dłuta i zostaje zrównana z powierzchnią kości, na której powstała. Nie dochodzi tutaj do ingerencji we wnętrzu kości – nie jest ona przecinana i w związku z tym nie ulega osłabieniu. Fragment wyciętego guza jest przekazywany do badania histopatologicznego.

Sprawdź również, czym zajmuje się lekarz reumatolog i z jakimi problemami należy się do niego zgłaszać.

Usunięcie wyrośli chrzęstno-kostnych – rekonwalescencja

Rehabilitacja po usunięciu wyrośli chrzęstno-kostnych zazwyczaj nie jest konieczna. Jednak we wczesnym okresie pooperacyjnym może pojawić się ból podczas codziennego obciążania kończyny. Po wycięciu guza na nodze zaleca się, aby pacjent przez pewien czas (ok. 3–4 tygodnie) poruszał się z kulami łokciowymi – odciążają one operowaną kończynę, zmniejszają ryzyko ewentualnych urazów i oczywiście poprawiają komfort codziennego funkcjonowania. Powrót do aktywności fizycznej powinien następować stopniowo i po konsultacji z lekarzem ortopedą.