Ból w okolicy kolana, niewielki guzek i zaczerwienienie skóry mogą świadczyć o torbieli Bakera. W wielu przypadkach fizjoterapia i zimne okłady w domu pozwalają na ograniczenie dolegliwości. Niekiedy jednak konieczne jest leczenie chirurgiczne. Poznaj sposoby usunięcia torbieli Bakera.
Co to jest torbiel Bakera?
Torbielą Bakera jest nazywana także torbielą podkolanową. To niewielki guzek zlokalizowany pomiędzy głową przyśrodkową mięśnia brzuchatego łydki a mięśniem półbłoniastym. Torbiel Bakera powstaje w wyniku uszkodzenia torebki stawowej lub zapalenia kaletki maziowej. Guz jest miękki i wyczuwalny przez skórę. Powoduje dyskomfort, dlatego wielu pacjentów decyduje się na jego usunięcie.
Mniejsze cysty Bakera można leczyć zachowawczo u rehabilitanta. Niekiedy konieczna jest operacja, zwłaszcza gdy pojawiają się dolegliwości bólowe utrudniające poruszanie się, drętwienie łydki czy trudności ze zgięciem kolana. Nasilający się ból, zaczerwienienie w okolicy kolana i podniesiona temperatura ciała mogą oznaczać pęknięcie torbieli.
Torbiel Bakera najczęściej występuje u sportowców, osób otyłych lub cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów albo chorobę zwyrodnieniową stawów. Cysta Bakera może się pojawić także w wyniku przebytych infekcji bakteryjnych lub wirusowych obejmujących kolano. Warto ją pokazać podczas wizyty u internisty, który może skierować do innego specjalisty w celu dalszej diagnostyki.
Diagnostyka torbieli Bakera
Torbiel na kolanie najłatwiej rozpoznać podczas badania palpacyjnego. Guzek jest wyczuwalny pod skórą, a towarzyszący mu ból nasila się podczas chodzenia. Skóra wokół torbieli jest zaczerwieniona. W celu postawienia diagnozy należy skonsultować się z ortopedą. Poza wywiadem i badaniem fizykalnym może on wykonać badanie USG, a w przypadku operacji również rezonans magnetyczny. Rzadziej wykonuje się RTG, chociaż to badanie również pozwala na diagnostykę.
Nieleczona torbiel podkolanowa może pęknąć, a jej treść wylać się do przestrzeni międzymięśniowej. Pojawiają się wtedy obrzęk oraz ocieplenie podudzia mogące przypominać zakrzepicę żył. Jest to stan, który wymaga szybkiej konsultacji lekarskiej i włączenia odpowiedniego planu leczenia. W tym przypadku prawidłowe rozpoznanie jest kluczowe, ponieważ błędna diagnoza i włączenie leków przeciwzakrzepowych może doprowadzić do powstania niewielkich wylewów krwi do tkanek podudzia.
Sposoby leczenia torbieli Bakera
Leczenie zachowawcze
Niewielka torbiel pod kolanem, dająca umiarkowane dolegliwości bólowe, może być leczona zachowawczo. Jednym ze sposobów jest usunięcie nadmiaru płynu z torbieli przy pomocy strzykawki. Następnie do stawu podaje się zastrzyk przeciwzapalny. Zabiegi u fizjoterapeuty także dają dobry efekt. Wykorzystuje się krioterapię i jonoforezę. Mają one na celu zmniejszenie zaczerwienienia i dolegliwości bólowych. Można również samodzielnie sobie pomóc, stosując zimne okłady. Co 2–3 godziny należy nakładać kompres na kolano i schładzać je przez 15–20 minut. W przypadku braku oczekiwanych efektów lekarz może zdecydować o leczeniu operacyjnym. Konsultacja z ortopedą pozwoli rozwiać wszelkie wątpliwości.
Leczenie operacyjne
Leczenie operacyjne torbieli w kolanie polega na jej usunięciu. Mało inwazyjną metodą jest artroskopia, podczas której lekarz usuwa torbiel. Blizny są mało widoczne, a powrót do sprawności szybszy niż w przypadku metody tradycyjnej. Klasyczna operacja polega na usunięciu torbieli Bakera, a następnie zszyciu miejsca, gdzie łączyła się ona ze stawem kolanowym. Blizna jest bardziej widoczna niż w przypadku artroskopii. Rodzaj zabiegu wybiera lekarz na podstawie wywiadu, badań czy wielkości torbieli.
Przebieg zabiegu operacyjnego
Zabieg artroskopii odbywa się ze znieczuleniem. Najczęściej jest stosowane znieczulenie podpajęczynówkowe. Pacjent nie czuje nic od pasa w dół, ale podczas operacji jest świadomy. Lekarz podczas zabiegu ma możliwość obejrzenia stawu kolanowego przez kamerę, dzięki czemu może ocenić, czy pozostałe struktury stawowe również nie wymagają leczenia. Operacja trwa ok. godziny. Po jej zakończeniu zakłada się szwy. Zazwyczaj kolejnego dnia pacjent jest wypisywany do domu.
Zalecenia pozabiegowe
Szwy są zdejmowane po 14 dniach od zabiegu. Także wtedy jest przeprowadzana kontrola lekarska. Przez pierwsze dni mogą pojawić się dolegliwości bólowe, dlatego pomocne mogą okazać się środki przeciwbólowe. Ważna jest pielęgnacja rany. Opatrunek należy zmieniać codziennie. Rana po artroskopii powinna być czysta i sucha, co ograniczy wdanie się zakażenia.
Czasem w miejscu po usunięciu torbieli może pojawić się krwiak wymagający nakłucia w celu usunięcia z niego płynu. Krwiaki mogą również pojawiać się na udach i podudziach, jednak w tych miejscach najczęściej wystarczy maść przeciwobrzękowa lub z arniki.
Warto również wykonywać ćwiczenia izometryczne, które wzmocnią mięśnie. Zazwyczaj można je zacząć od drugiego tygodnia po operacji cysty Bakera, chyba że lekarz zaleci inaczej. Rehabilitacja po usunięciu torbieli Bakera to istotny punkt leczenia. Powinna odbywać się 2–3 razy w tygodniu pod okiem specjalisty. W domu należy wykonywać zalecane przez niego ćwiczenia, co przyspieszy powrót do pełnej sprawności. Aktywność sportowa jest możliwa po 3 miesiącach od zabiegu. W okresie rekonwalescencji bardzo istotne jest wykonywanie zaleceń lekarza, ponieważ pomaga to w szybszym powrocie do zdrowia.