Zapalenie jelita grubego – rodzaje i sposoby leczenia

Zapalenie jelita grubego może mieć podłoże infekcyjne, alergiczne, niedokrwienne lub nieokreślone, co znacznie utrudnia określenie procesu terapeutycznego. Jakie objawy towarzyszą zapaleniu jelita grubego oraz jakie są rodzaje tej patologii? Dowiedz się, na czym polega leczenie jelita grubego.

Rodzaje zapalenia jelita grubego

Zapalenie jelita grubego to termin stosowany do określenia toczącego się w obrębie tego narządu patologicznego procesu, w którego przebiegu dochodzi do rozwoju stanu zapalnego. Jednak za jego powstanie odpowiadać może szereg przyczyn. Do najczęściej występujących rodzajów zapaleń jelita grubego należą:

• mikroskopowe zapalenie jelita grubego – etiologia schorzenia jest nieznana, możliwe, że ma podłoże genetyczne; typowe jest dla niego występowanie zmian mikroskopowych bez zmian endoskopowych i radiologicznych, a najczęstsza postać to limfocytowe zapalenie jelita grubego;
• infekcyjne zapalenie jelita grubego – możliwe czynniki infekcyjne stanowią m.in. bakterie Campylobacter, Salmonella, Shigella, E coli, Yersinia;
• uchyłkowate zapalenie jelita grubego – przyczyny powstawania obejmują m.in. segmentację jelita, zmiany w budowie jego ściany, niedobór błonnika w diecie, małą aktywność fizyczną, zaburzoną motorykę;
• alergiczne zapalenie jelita grubego – czynnikami wyzwalającymi są alergeny pokarmowe;
• nieswoiste zapalenie jelita grubego – najczęstszymi chorobami z tej grupy są:
  • choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny tego zapalenia jelita grubego nie są znane;
  • wrzodziejące zapalenie jelita grubego – choroba o nieokreślonej jak dotąd etiologii, pewny wpływ na jej rozwój mają czynniki genetyczne (obciążony wywiad rodzinny), czynniki środowiskowe (np. uraz psychiczny, nieprawidłowa reakcja na stres), czynniki immunologiczne (wzmożona aktywacja limfocytów, a przez to wzrost poziomu cytokin i reakcji zapalnej);
• niedokrwienne zapalenie jelita grubego – jest spowodowane niedostatecznym dopływem krwi do jego ściany; czynniki sprzyjające wystąpieniu niedokrwienia to m.in. zwężenie okrężnicy, choroby zapalne naczyń, niewydolność serca, zator.

Zapalenie jelita grubego – objawy

Mimo że zapalenie jelita grubego to szeroka gruba patologii, to mają one zbliżony obraz kliniczny. Do głównych objawów zapalenia jelita grubego należą:

• bóle brzucha;
• długotrwałe biegunki lub zaparcia;
• wzdęcia;
• skurcze;
• nagłe parcie na stolec;
• nietrzymanie kału;
• spadek masy ciała;
• krew w stolcu (ujawniona lub nie);
• objawy pozajelitowe, w tym m.in. zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie stawów, zmiany skórne (np. rumień guzowaty), ogólne osłabienie.

Rozpoznanie zapalenia jelita grubego

Pacjenci z podejrzeniem zapalenia jelita grubego powinni zgłosić się na konsultację do gastrologa. To specjalista z zakresu chorób układu pokarmowego. W diagnostyce zapalenia jelita grubego znaczenie mają przede wszystkim:

• badanie podmiotowe (wywiad) i przedmiotowe (ocena objawów);
• badania laboratoryjne – badanie krwi (szczególną uwagę zwraca się na poziom HGB, żelaza, białka, OB., leukocytów), badanie kału (np. na krew utajoną, na zawartość kalprotektyny i laktoferyny);
• badania endoskopowe jelita grubego – rektoskopia, kolonoskopia, z pobraniem wycinków do badań histopatologicznych;
• badania obrazowe – na początku RTG i USG jamy brzusznej (wykonane przez eksperta może zobrazować rozległość choroby oraz status jej aktywności), w razie konieczności bardziej specjalistyczne metody obrazowania (tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny);
• inne badania, m.in. wlew kontrastowy jelita grubego, który potwierdza rozległość choroby (w znacznej mierze został zastąpiony przez alternatywne badania).

Zobacz także: Jak rozpoznać wrzody żołądka i dwunastnicy?

Jak umówić wizytę

Badania NFZ

22 880 90 80 

Formularz

Umów badanie w ramach abonamentu

Portal Pacjenta

Umów wizytę płatną

22 880 90 80 

Kup online

Na czym polega leczenie zapalenia jelita grubego?

Leczenie zapalenia jelita grubego jest specyficzne dla każdego z typów choroby. Przykładowo, gdy mamy do czynienia z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, opieramy się na farmakoterapii – w większości przypadku stosowane są aminosalicylany, kortykosteroidy, leki immunosupresyjne, leczenie biologiczne. W niektórych przypadkach koniecznością jest przeprowadzenie operacji usunięcia fragmentu lub całości jelita grubego.

Leczenie niedokrwiennego zapalenia jelita z kolei zależy od intensywności niedokrwienia. Przejściowe wymaga hospitalizacji i obserwacji chorego, a niepełnościenne – antybiotykoterapii oraz interwencji chirurgicznej. W przypadku rozwoju zgorzeli konieczna jest resekcja martwego odcinka jelita i wytworzenie kolostomii.

Leczenie limfocytowego zapalenia jelita grubego zaczyna się od leków przeciwbiegunkowych (loperamid), cholestyraminy bądź pochodnych kwasu 5-aminosalicylowego. Gdy schorzenie jest oporne na leczenie, włącza się sterydoterapię, a przy oporności – leki immunosupresyjne. W bardzo ciężkich przypadkach konieczny może być zabieg chirurgiczny.

Leczenie alergicznego zapalenia jelita grubego opiera się przede wszystkim na diecie eliminacyjnej. Korzystne jest podawanie probiotyków, które pozytywnie wpłyną na jego układ pokarmowy. Nierzadko też choroba ustępuje samoistnie.

W uchyłkowym zapaleniu jelita grubego mają zastosowanie: dieta z dużą zawartością błonnika lub suplementacja błonnikiem, leki rozkurczowe, antybiotyki, mesalazyna, probiotyki. Planową operację należy rozważyć po dwóch epizodach zapalenia uchyłków, pilny zabieg przeprowadza się u pacjentów z powikłanym zapaleniem uchyłków (np. zapaleniem otrzewnej, przetoką, rozwiniętym ropniem, zwężeniem jelita). Ważnym uzupełnieniem leczenia każdej postaci zapalenia jelita grubego jest dieta. Po szczegółowe zalecenia dietetyczne pacjent powinien zgłosić się do dietetyka.

Zobacz także: Rak trzustki – objawy, przyczyny powstawania, rokowania