Ból po prawej stronie brzucha – przyczyny i zalecane badania
Ból brzucha to powszechna dolegliwość. W określeniu przyczyn jej powstania pomocne są informacje o umiejscowieniu źródła bólu. Sprawdź, co może powodować ból po prawej stronie brzucha.
Spis treści
Przyczyny bólu brzucha nisko po prawej stronie
Za pojawienie się dolegliwości bólowych po prawej stronie brzucha odpowiadać może szereg przyczyn. Ból w prawym dolnym kwadrancie kojarzony jest przede wszystkim z zapaleniem wyrostka robaczkowego. Inne przyczyny bólu w takiej lokalizacji to m.in.: niedrożność jelita cienkiego lub grubego, nieswoiste zapalenia jelit, wgłobienie krętniczo-kątnicze.
Ból brzucha nisko po prawej stronie może wynikać z nieprawidłowości niezwiązanych z układem pokarmowym. Często odpowiadają za niego choroby układu moczowo-płciowego, takie jak: kolka nerkowa, odmiedniczkowe zapalenie nerek, skręt jajnika, pęknięcie jajnika, zapalenie przydatków, torbiel jajnika, ciąża pozamaciczna. Bólem brzucha po prawej stronie na dole objawiają się także ropnie miedniczne lub lędźwiowe, przepukliny czy ropne zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego.
Przyczyny bólu brzucha z prawej strony w śródbrzuszu
Ból brzucha umiejscowiony po prawej stronie ciała w śródbrzuszu może sugerować takie choroby, jak:
● kolka nerkowa,
● odmiedniczkowe zapalenie nerek,
● zawał nerki,
● nieswoiste zapalenia jelit,
● niedrożność jelit,
● przepuklina brzuszna.
Przyczyny bólu brzucha z prawej strony na górze
Ból brzucha z prawej strony na górze również może mieć różne przyczyny, w tym m.in.:
● zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, kolka żółciowa,
● ostre zapalenie wątroby,
● zapalenie trzustki,
● choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, niedrożność jelit, zapalenie przełyku, nieswoiste zapalenia jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego położonego zakątniczo,
● odmiedniczkowe zapalenie nerek, kolka nerkowa,
● ropień podprzeponowy, zapalenie dolnego płata płuca prawego,
● zastoinowa niewydolność serca (przekrwienie wątroby).
Zobacz także: Dystonia – co to takiego i na czym polega diagnostyka?
Jak zdiagnozować ból brzucha po prawej stronie?
Ból po prawej strony brzucha nie powinien być bagatelizowany, zwłaszcza jeśli jest intensywny, przewlekły czy nawracający. Diagnostyka przyczyn dolegliwości bólowych rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu, zwanego też badaniem podmiotowym. Lekarz zapyta o: lokalizację, charakter (przeszywający, gniotący, kolkowy, palący, tępy, kurczowy), rodzaj (ostry, przewlekły), natężenie, czas utrzymywania się, czynniki wywołujące lub modyfikujące ból (w tym m.in.: spożycie posiłku, picie, zmianę pozycji ciała, kaszel, oddanie stolca lub gazów). Dodatkowo m.in. o: objawy towarzyszące, choroby współistniejące, historię medyczną, obciążenia rodzinne, prowadzony styl życia, zażywane leki.
Następnie lekarz przeprowadza badanie przedmiotowe. W czasie tego badania oceni wygląd ogólny pacjenta, kolor skóry, parametry życiowe (oddech, tętno, ciśnienie tętnicze, temperaturę ciała). Zwróci uwagę m.in. na: kształt brzucha, tkankę podskórną, pępek, obecność tzw. pajączków naczyniowych, przepuklin, wodobrzusza, obocznego krążenia żylnego, rozdęcia brzucha, blizn, guzów, obrony mięśniowej i innych objawów otrzewnowych, jelitowych tonów perystaltycznych, stłumienia wątrobowego. Dodatkowo określi punkt największej tkliwości palpacyjnej i sprawdzi symetryczność okolic w poszczególnych kwadrantach. Cechy te powinny być analizowane w pozycji leżącej na wznak i w pozycji stojącej.
Kolejnym elementem diagnostyki bólu brzucha po prawej stronie są badania diagnostyczne. Pacjent kierowany jest na: morfologię krwi, oznaczenie stężenia kreatyniny, glukozy, elektrolitów, białka C-reaktywnego, odczynu Biernackiego, badanie ogólne moczu. W zależności od wstępnego rozpoznania wykonywane są badania pomocnicze z krwi, moczu i stolca, takie jak: stężenie amylazy, bilirubiny, aktywność AST, ALT, GGTP i ALP, CK-MB lub troponiny sercowej, badanie stolca na obecność krwi. Lekarz może zlecić EKG.
Informacji pomocnych w ustaleniu przyczyny bólu brzucha po prawej stronie dostarczą badania obrazowe. Badaniem z wyboru, czyli wykonywanym jako pierwsze, jest ultrasonografia jamy brzusznej. USG może ujawnić m.in.: złogi moczowe lub żółciowe, wolny płyn w jamie brzusznej, nieprawidłowości aorty brzusznej. Lekarz zaleca niekiedy RTG przeglądowe jamy brzusznej. Na zdjęciach rentgenowskich uwidocznione mogą zostać m.in.: powietrze w jamie brzusznej, złogi moczowe, poziomy płynu w pętlach jelitowych. W razie niepewności diagnostycznej wykonywane są dodatkowe badania – tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, badania endoskopowe układu pokarmowego.