Tomografia komputerowa urografia układu moczowego (URO-TK)

Czym jest tomografia komputerowa układu moczowego?

Urografia TK to zaawansowane badanie diagnostyczne wykorzystywane do obrazowania układu moczowego. Pozwala na ocenę stanu nerek i dróg moczowych. Badanie jest często wykonywane w celu potwierdzenia wstępnej diagnozy postawionej już wcześniej podczas USG jamy brzusznej.

Do badania jest wykorzystywany środek kontrastujący, który uwidocznia struktury podczas badania. Dzięki temu obrazowanie jest jeszcze dokładniejsze i pomaga w diagnozowaniu zmian onkologicznych czy kamieni moczowych. Tomografia komputerowa jest częściej rekomendowana niż rezonans magnetyczny jamy brzusznej, ponieważ może zostać wykonana nawet u osób, które mają metalowe elementy czy inne przeciwwskazania do wykonania badania.

Wskazania do wykonania urografii TK

Tomografia układu moczowego może zostać zlecona Pacjentom, u których istnieje podejrzenie chorób nerek, moczowodów lub pęcherza moczowego. Zdjęcia wykonywane podczas badania pozwalają na ocenę ich stanu, wielkości, a także sprawdzenie, czy nie ma żadnych nieprawidłowości. TK układu moczowego to kompleksowe badanie, które jest wykonywane:

• w stanach pourazowych,
• w diagnostyce kolki nerkowej,
• w diagnozowaniu przyczyny nadciśnienia tętniczego,
• w celu uwidocznienia złogów w kamicy moczowej,
• przed zabiegami chirurgicznymi,
• w monitorowaniu nerek po przeszczepie,
• w lokalizowaniu cewników, stentów, drenów lub ciał obcych.

TK układu moczowego jest wykonywane w celu potwierdzenia wcześniejszej diagnozy postawionej na podstawie innych badań, takich jak badanie ogólne moczu czy USG jamy brzusznej, a także wtedy, gdy Pacjent odczuwa niepokojące dolegliwości. Należy do nich przede wszystkim krwiomocz, ból po lewej lub prawej stronie promieniujący do pleców czy trudności z oddawaniem moczu. Wstępnym badaniem może być tomografia komputerowa jamy brzusznej, która uwidacznia zmiany zlokalizowane w tym obrębie.

Zobacz także: Ból nerki                                

Przeciwwskazania do badania

Istotnym przeciwwskazaniem do wykonania tomografii komputerowej jest ciąża. Do badania wykorzystywane jest promieniowanie, które może mieć wpływ na rozwój płodu. TK można przeprowadzić u kobiet w ciąży jedynie w przypadku, kiedy jest to badanie ratujące życie. W takiej sytuacji konieczne jest zapewnienie ochrony radiologicznej zarówno dla matki, jak i rozwijającego się dziecka. Ze względu na promieniowanie badanie nie powinno być często wykonywane u dzieci, chyba że lekarz uzna to za niezbędne.

Pozostałe przeciwwskazania dotyczą podania kontrastu. Tomografia komputerowa z jego użyciem nie powinna być przeprowadzona u osób z:

• alergią na jod,
• zaburzeniami funkcji nerek,
• ostrą niewydolnością krążenia.

Przebieg tomografii komputerowej układu moczowego

Badanie jest przeprowadzane na leżąco, w pozycji, która pozwala na obrazowanie układu moczowego. Najczęściej Pacjent leży na stole na plecach, jednak personel może poprosić o zmianę pozycji i ułożenie się na brzuchu lub na boku. Następnie stół będzie stopniowo przesuwał się w kierunku urządzenia obrazującego. Kontrast jest podawany przez wenflon. W momencie wstrzyknięcia może pojawić się uczucie ciepła, parcie na mocz oraz metaliczny posmak w ustach.

Radiolog przeprowadzający badanie może poprosić o wstrzymanie oddechu na kilka sekund, dzięki czemu łatwiej uzyskać zdjęcia dobrej jakości. Całe badanie trwa ok.15–20 minut, podczas którego Pacjent musi pozostać nieruchomo.

Przygotowanie do tomografii komputerowej układu moczowego

Przygotowanie do badania może się różnić w zależności od tego, czy jest ono wykonywane ze środkiem kontrastującym, czy bez niego. Pacjenci, u których konieczne jest podanie kontrastu, muszą wcześniej oznaczyć poziom kreatyniny we krwi. Niektórzy powinni również wykonać podstawowe badania tarczycy, takie jak TSH. Na badanie trzeba zgłosić się kilka minut wcześniej, ponieważ konieczne jest założenie wenflonu, przez który zostanie podany kontrast.

Przed badaniem bardzo ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Zaleca się, aby pęcherz moczowy był dobrze wypełniony, dlatego przed badaniem należy wypić wodę (ok.1–1,5 litra) i nie oddawać moczu. Jeśli uro-TK jest wykonywane wraz z kontrastem, Pacjent musi zgłosić się na badanie na czczo. Nie ma takiego wymogu w przypadku badania bez środka kontrastującego.

Samo badanie jest bezbolesne, jednak z uwagi na to, że podczas tomografii należy pozostać w jednej pozycji, warto założyć wygodną odzież. Najlepiej, gdyby była ona pozbawiona metalowych elementów, a także guzików, ponieważ mogą one wywołać artefakty w badaniu.

Zobacz także: Zakażenie układu moczowego                                

Co może pokazać urografia?

W toku badania można ocenić nerki, kielichy i miedniczki nerkowe, moczowody i pęcherz moczowy, a także otaczające je tkanki. Badanie pozwala na diagnozowanie:

• złogów w nerkach lub drogach moczowych,
• wodonercza,
• zwężenia lub poszerzenia dróg moczowych,
• ropni i stanów zapalnych układu moczowego,
• torbieli i guzów,
• wad wrodzonych i rozwojowych,
• uchyłków ściany pęcherza moczowego,
• zalegania moczu.

Badanie TK układu moczowego z kontrastem może również uwidocznić upośledzenie pracy jednej nerki, co nie zawsze jest widoczne w innych badaniach. W celu ogólnego obrazowania okolic układu moczowego można również wykonać tomografię komputerową jamy brzusznej i miednicy mniejszej. Skierowanie na to badanie wystawia lekarz na podstawie wywiadu medycznego i przeprowadzonych badań.