Tomografia komputerowa głowy

Obrazy cienkich warstw pozwalają uzyskać wysokiej jakości rekonstrukcje trójwymiarowe takie jak VR (Volume Rendering), czy MPVR (Wielopłaszczyznowe Rekonstrukcje Objętościowe) wykorzystywane zwłaszcza w ocenie badań pourazowych oraz naczyniowych.
Diagnostyka głowy w tomografie komputerowym składa się z kilku odrębnych procedur wymagających odmiennego przygotowania pacjenta.


Badaniem tomografii komputerowej mózgowia możemy ocenić:

• tkankę nerwową (z rozróżnieniem istoty szarej i białej),
• przestrzenie zawierające płyn,
• mózgowo-rdzeniowy (układ komorowy i układ zbiorników pajęczynówki).

W stanach nagłych - obejmujacych urazy, udary niedokrwienne i krwotoczne, a także w diagnostyce krwotoków podpajęczynówkowych (SAH), badanie wykonujemy bez przygotowania chorego.

Poza tymi sytuacjami, pacjent zawsze powinien być na czczo - ze względu na wskazania do dożylnego podania środka cieniującego, zwłaszcza, gdy istnieje podejrzenie:

• procesów rozrostowych i/lub przerzutów,
• stanów zapalnych w obrębie mózgowia, opon mózgowych i kości,
• malformacji naczyniowych.

Wskazania:

• Ostry krwotok wewnątrzczaszkowy
• Przewlekły krwotok wewnątrzczaszkowy
• Ostry udar niedokrwienny
• Ostry udar krwotoczny
• Udary przewlekłe
• Padaczka
• Guzy mózgu (łagodne i złośliwe)
• Urazy czaszkowo-mózgowe
• Stany zapalne w obrębie czaszki
• Ropień mózgu
• Wodogłowie
• Ciała obce
• Zmiany kostne
• Inne

Tomografia głowy – na czym polega?

Tomografia komputerowa głowy: po co ją wykonywać, czy jest badaniem bezpiecznym, jak długo trwa? Te pytania z pewnością zadaje sobie każdy pacjent, kierowany na tomografię. Przed zgłoszeniem się na procedurę warto więc rozwiać wątpliwości na ten temat.

Tomografia głowy – czym jest i jak przebiega?

Tomografia komputerowa (TK) jest badaniem obrazowym wykorzystującym promieniowanie rentgenowskie (X). W ten sposób możliwe jest uzyskanie precyzyjnego i wielowarstwowego obrazu mózgowia i twarzoczaszki. TK wymaga użycia większej dawki promieniowania niż konwencjonalne badania radiologiczne, jak RTG, jednak jej zaletą jest większa dokładność. Dzięki badaniu TK mózgu możliwa jest ocena tkanki nerwowej (z rozróżnieniem istoty szarej i białej) oraz przestrzeni zawierających płyn mózgowo-rdzeniowy.

W trakcie badania pacjent kładzie się na zdalnie sterowanym stole, który wsuwa się do aparatu przypominającego kształtem oponę. Zdjęcia wykonywane przez tomograf są przesyłane do komputera, gdzie może ocenić je lekarz. Badanie trwa dosyć krótko, zwykle do 10 minut, jest bezinwazyjne i bezbolesne.

Kto jest kierowany na tomografię głowy?

Ze względu na konieczność użycia promieniowania X, TK jest wykonywane tylko w sytuacjach, gdy inne badania nie są wystarczające, aby postawić diagnozę. Powodem wykonania tomografii mogą być zwłaszcza:

• uraz głowy,
• podejrzenie zmian w mózgu, takich jak guzy, tętniaki, ropnie,
• udar mózgu,
• zmiany w obrębie twarzoczaszki (guzy, urazy, stany zapalne),
• diagnostyka struktur ucha,
• badanie zatok,
• zmiany kostne,
• obecność ciał obcych,
• wodogłowie.(1,2)

Badanie jest wykonywane nie tylko w celach diagnostycznych, ale także w celu monitorowania przebiegu choroby i doboru właściwej terapii, na przykład u pacjentów z rakiem mózgu. W stanach nagłych TK pozwala stwierdzić i zlokalizować krwawienia, co jest kluczowe dla ratowania życia.(3)

Zobacz także: Kiedy wykonać rezonans magnetyczny głowy?

Czy do tomografii głowy trzeba się przygotować?

W stanach nagłych, na przykład gdy doszło do urazu, udaru niedokrwiennego lub krwotocznego, a także krwotoku podpajęczynówkowego, badanie wykonuje się bez przygotowania, gdyż nie jest ono możliwe.

We wszystkich innych przypadkach głównym wymogiem jest bycie na czczo, czyli co najmniej 6 godzin od ostatniego posiłku. To istotne ze względu na konieczność dożylnego podania środka kontrastującego, szczególnie w przypadkach podejrzenia:

• procesów rozrostowych lub przerzutów nowotworu,
• stanów zapalnych mózgowia/opon mózgowych/kości,
• malfonrmacji naczyniowych.

Ponadto na tomografię głowy należy zgłosić się bez biżuterii oraz w komfortowym ubraniu.

Jakie są przeciwwskazania do tomografii komputerowej głowy?

TK głowy można wykonać u większości osób, niemniej czasami konieczne są dodatkowe środki ostrożności. Przed zgłoszeniem się pacjenta na TK, lekarz powinien wiedzieć o:

• ciąży,
• wszystkich chorobach przewlekłych oraz ostatnio przebytych,
• wszystkich przyjmowanych lekach,
• alergiach.

U pacjentów uczulonych na środek kontrastujący, jeżeli tomografia jest konieczna, lekarz może przepisać środek redukujący ryzyko reakcji alergicznej.

Zobacz także: Migrena – przyczyny, objawy, sposoby leczenia

Czy tomografia komputerowa głowy wiąże się z ryzykiem?

Bezpośrednio po tomografii pacjent nie powinien odczuwać żadnych skutków ubocznych. Niemniej istnieje ryzyko związane z ekspozycją na promieniowanie X. Warto jednak zaznaczyć, że lekarze kierują na TK wtedy, gdy spodziewane korzyści z badania są wyższe niż ewentualne ryzyko. Tomografia z reguły nie jest wskazana dla kobiet ciężarnych, jednak od tej reguły są wyjątki. Badanie głowy wiąże się ze stosunkowo małym ryzykiem dla ciąży.(1)

Jeżeli badaniu była poddana kobieta w okresie laktacji, nie powinna karmić piersią przez 24-48 godzin, co jest związane z obecnością w organizmie środka kontrastowego.

Ponadto ryzyko dotyczy osób uczulonych na jodowy środek kontrastowy, jednak reakcje alergiczne są bardzo rzadkie.(1)

Pomimo pewnego ryzyka badanie TK głowy ma wiele zalet: jest proste, szybkie, dokładne i ma wysoką wartość diagnostyczną.