Panel urogenitalny

Czym jest panel urogenitalny?

Panel urogenitalny to badanie, w którym ocenia się występowanie następujących patogenów:

• Chlamydia trachomatis – gatunek bakterii odpowiedzialny za chlamydiozę;
• Dwoinka rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae) – gatunek bakterii wywołujący rzeżączkę;
• Mycoplasma genitalium – bakteria pozbawiona ściany komórkowej, odpowiedzialna za infekcje układu moczowo-płciowego;
• Mycoplasma hominis – bakteria, która u kobiet odpowiada za zakażenie szyjki macicy lub cewki moczowej; u mężczyzn rozwija się nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej;
• Ureaplasma urealyticum – bakteria ta wywołuje nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, a u kobiet dodatkowo prowadzi do stanu zapalnego narządów miednicy mniejszej;
• Ureaplasma parvum – bakteria odpowiedzialna za wywoływanie infekcji narządów płciowych i moczowych;
• Rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis) – pierwotniak wywołujący rzęsistkowicę.

Pakiet urogenitalny wykorzystywany jest w diagnostyce szerokiej grupy zakażeń urogenitalnych – schorzeń, które przenoszone są drogą płciową.

Wskazania do wykonania panelu urogenitalnego

Panel urogenitalny wskazany jest przede wszystkim:

• u osób zmagających się z nawracającymi, trudnymi do zdiagnozowania infekcjami dróg moczowo-płciowych;
• u osób z rozpoznaną infekcją intymną, w celu sprawdzenia występowania ewentualnej koinfekcji (zakażeń wywoływanych przez co najmniej dwa patogeny równocześnie), co nie należy do rzadkości w przypadku tego typu infekcji;

u kobiet w ciąży lub planujących ją, u których infekcje układu moczowo-płciowego wiążą się z ryzykiem zaburzeń w przebiegu ciąży czy trudności w poczęciu; u osób zdrowych aktywnych seksualnie, w ramach badań profilaktycznych; u osób, u których pojawiły się objawy sugerujące infekcję dróg moczowo-płciowych.


Dolegliwości, które dają podejrzenie infekcji intymnej, to:

U kobiet:

• krwawienie po stosunku płciowym;
• ból w trakcie lub po współżyciu;
• krwawienia cykliczne – międzymiesiączkowe;
• świąd i pieczenie w okolicach intymnych;
• ból w podbrzuszu;
• zaburzenia miesiączkowania;
• wydobywająca się ropna wydzielina z pochwy;
• nietypowe zmiany skórne w okolicy narządów płciowych; nieprzyjemny zapach okolicy narządów płciowych
  
  U mężczyzn:
  • wyciek z cewki moczowej;
  • ból jąder;
  • ból i pieczenie w okolicy cewki moczowej;
  • nietypowe zmiany skórne w okolicy narządów płciowych;
  • bolesne oddawanie moczu.

Nierzadko też infekcje układu moczowo-płciowego mają przebieg skąpoobjawowy, a nawet bezobjawowy.

Pakiet urogenitalny pozwala dokładnie określić, czy któryś z analizowanych patogenów wywołał wyżej wymienione dolegliwości. Na tej podstawie lekarz może ustalić rozpoznanie i wdrożyć odpowiednie postępowanie lecznicze. Choroby wywołane przez patogeny analizowane w pakiecie są źródłem nie tylko nieprzyjemnych objawów. Jeśli zostaną zbagatelizowane, mogą stanowić duże zagrożenie dla zdrowia, w tym nieść ze sobą ryzyko niepłodności.

Badania bakteriologiczne – sprawdź, czym są i kiedy się je wykonuje.

Przebieg badania

Panel infekcji urogenitalnych przeprowadzany jest w następujący sposób:

• u kobiet – wymaz z dróg moczowo-płciowych, w tym z pochwy, cewki moczowej, kanału szyjki macicy, tarczy szyjki macicy, szyjki macicy oraz miejsc zmienionych chorobowo;
• u mężczyzn – wymaz z dróg moczowo-płciowych, w tym z prącia, cewki moczowej, miejsc zmienionych chorobowo;
• u kobiet i mężczyzn – badanie moczu.

Pakiet urogenitalny przeprowadzany jest jakościową metodą PCR. Służy ona do powielania interesujących nas fragmentów DNA. Oznacza to, że w ramach panelu urogenitalnego wykrywana jest obecność DNA ww. patogenów.

Sprawdź też, czym jest Pakiet badań laboratoryjnych – jakie testy obejmuje.

Panel urogenitalny – przygotowanie

Jak przygotować się do badania?

• Mocz do badań pobiera się po dokładnym umyciu okolic intymnych. Do badania przeznacza się mocz poranny, ze środkowego strumienia, lub po co najmniej 4-godzinnej przerwie od poprzedniej mikcji. Oddaje się go do jałowego pojemnika. Następnie materiał przekazuje się do analizy.
• Wymaz z odbytu wykonuje się specjalną wymazówką. Po przykucnięciu wsuwa się ją delikatnie w odbytnicę i wykonuje kilka okrężnych ruchów po ścianach śluzówki odbytnicy. Następnie umieszcza się patyczek z powrotem w opakowaniu i przekazuje materiał do analizy.
• Pobranie wymazu u kobiet (np. z szyjki macicy) przeprowadza się najlepiej rano, przynajmniej 2–3 godziny po oddaniu moczu, przed wykonaniem zabiegów higienicznych okolicy intymnej; wcześniej przez co najmniej 12 godzin nie powinno się używać mydła lub żeli, stosować irygacji, środków przeciwbakteryjnych i dezynfekujących, konieczna jest też 2-dniowa wstrzemięźliwość seksualna.
• Pobranie wymazu u mężczyzn (np. z prącia) przeprowadza się co najmniej 2-3 godziny po oddaniu moczu, przed zabiegami higienicznymi w okolicach narządów płciowych z użyciem jakichkolwiek środków przeciwbakteryjnych i dezynfekujących, przy zachowaniu 3-dniowej wstrzemięźliwości płciowej.

Poznaj Profilaktyczny Przegląd Zdrowia dla kobiet – Czas dla zdrowia.

Jakie choroby wykrywa panel urogenitalny?

Panel urogenitalny pozwala na rozpoznanie chorób zakaźnych układu moczowo-płciowego, do których należą:

• chlamydioza;
• mykoplazmoza;
• rzeżączka;
• rzęsistkowica;
• zapalenie cewki moczowej;
• zapalenia najądrza i gruczołu krokowego;
• zapalenie szyjki macicy i stan zapalny narządów miednicy mniejszej.

W sposób szczególny do ich rozwoju predysponowane są osoby: o obniżonej odporności, mające dużą liczbę lub często zmieniające partnerów seksualnych, poddane antybiotykoterapii, niestosujące prezerwatyw, zmagające się z chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą), przyjmujące doustne środki antykoncepcyjne.

Sprawdź też: Zakażenie układu moczowego – przyczyny powstania, objawy, sposoby leczenia