W jaki sposób rozwiązywać konflikty? Poznaj skuteczne techniki!
Konflikty są nieodłącznym elementem życia ludzkiego. Występują zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej, w relacjach rodzinnych, partnerskich oraz w miejscach pracy. Umiejętność skutecznego rozwiązywania konfliktów ma istotne znaczenie dla zachowania harmonii w relacjach międzyludzkich i efektywnego funkcjonowania w grupie. W jaki sposób rozwiązywać konflikty? Jakie techniki są najskuteczniejsze?
Spis treści
Jakie są sposoby rozwiązywania konfliktów?
Podstawą każdego rozwiązania konfliktu jest skuteczna komunikacja. Ważne jest wysłuchanie drugiej strony, zrozumienie jej perspektywy oraz wyrażenie swoich odczuć i potrzeb w sposób spokojny i konstruktywny. Sam proces komunikacji interpersonalnej to jednak nie wszystko, ponieważ spore znaczenie mają również wykorzystywane techniki. Przykładowo, zamiast: „Nigdy nie robisz tego, co proszę!”, lepiej powiedzieć: „W momencie nie reagujesz na moje prośby, to czuję złość/jest mi przykro, gdyż myślę, że mnie ignorujesz. Chciałbym z Tobą o porozmawiać, żeby lepiej nam się dogadywało”.Tego typu komunikaty są nie tylko bardziej przejrzyste i lepiej akceptowane przez odbiorców, lecz również nie ma w nich agresji oraz przemocy słownej.
Kolejną stosunkowo często stosowaną strategią w sprawach prywatnych jest unikanie konfliktów. Nie zaleca się tego jako długoterminowej opcji, ale w niektórych sytuacjach może być skuteczne. Czasami lepiej jest odsunąć się od konfliktu, aby dać sobie i drugiej stronie czas na ochłonięcie i przemyślenie sytuacji. Tego rodzaju strategia bywa użyteczna w przypadku drobnych sporów, które nie mają większego wpływu na relacje i nie wymagają natychmiastowego rozwiązania. Warto jednak zaznaczyć, że unikanie konfliktów może prowadzić do wykształcenia postawy unikowej, której konsekwencją będzie całkowita niechęć do brania udziału w życiu społecznym i publicznym.
Zdarza się, że najlepszą metodą rozwiązywania konfliktów jest wizyta u specjalisty, na przykład terapia poznawczo-behawioralna lub terapia systemowa. To właśnie psycholog może nauczyć odpowiednich strategii komunikacji, a także edukować klientów w zakresie skutecznego reagowania na sytuacje konfliktowe oraz emocje. Czasami polecany jest również coaching.
Mediacja jako metoda na rozwiązanie konfliktu
Kiedy strony konfliktu nie są w stanie samodzielnie dojść do porozumienia, warto skorzystać z pomocy mediatora. To neutralna osoba, która nie ocenia ani nie stoi po stronie żadnej ze stron, tylko pomaga w prowadzeniu rozmowy i znalezieniu kompromisu. Mediacja jest szczególnie przydatna w sytuacjach, gdy emocje są bardzo silne, a komunikacja bezpośrednia staje się trudna. Mediator dąży do stworzenia atmosfery zaufania i współpracy, co zwiększa szanse na znalezienie wspólnego rozwiązania.
Mediacja może być stosowana zarówno w życiu prywatnym, jak i w pracy, gdzie konflikty między współpracownikami mogą wpływać na efektywność zespołu. Często wykorzystuje się ją także w sprawach rozwodowych, rodzinnych czy sąsiedzkich.
Zobacz także: Karanie milczeniem w relacjach.
Arbitraż – profesjonalny sposób rozwiązywania konfliktów
Arbitraż to jedna z formalnych metod rozwiązywania konfliktów, polegająca na powierzeniu rozstrzygnięcia sporu osobie trzeciej – arbitrowi lub zespołowi arbitrów, których decyzja jest wiążąca dla stron konfliktu. Arbitraż różni się od mediacji tym, że mediator pomaga stronom dojść do porozumienia, podczas gdy arbiter podejmuje ostateczną decyzję w sporze, podobnie jak sędzia w sądzie.
Arbitraż jest często wykorzystywany w sytuacjach, w których potrzebne jest szybkie i definitywne rozwiązanie konfliktu, a strony chcą uniknąć długotrwałych procesów sądowych. Stosuje się go w szczególności w sprawach handlowych, międzynarodowych, jak również w konfliktach pracowniczych lub dotyczących sporów o umowy.
Negocjacje – odpowiednie w sprawach prywatnych i biznesowych
Negocjacje to kolejny sposób na rozwiązywanie konfliktów. W przeciwieństwie do mediacji, w której pośredniczy osoba trzecia, negocjacje polegają na bezpośrednich rozmowach między stronami. W ich trakcie obie strony przedstawiają swoje stanowiska i starają się wypracować kompromis, który będzie akceptowalny dla wszystkich zaangażowanych.
Negocjacje mogą być efektywne, jeśli obie strony są gotowe do pewnych ustępstw i otwartej rozmowy. Ważne, aby zrozumieć, że celem nie jest „wygrana” jednej strony, tylko znalezienie rozwiązania, które zaspokoi potrzeby obu stron. Często przy negocjacjach pomocne jest wyodrębnienie interesów, a nie tylko stanowisk. Przykładowo, w negocjacjach płacowych pracownik może oczekiwać podwyżki, ale jego rzeczywista potrzeba dotyczy np. bezpieczeństwa finansowego lub uznania jego wkładu w firmę.
Na czym polega zarządzanie konfliktem?
Konflikty, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym, są uznawane za trudne do całkowitego uniknięcie. Zdaniem niektórych są wręcz konieczne m.in. do odpowiedniego funkcjonowania w życiu codziennym, tworzenia nowych pomysłów, zmniejszania stresu i napięcia. Merytoryczne konflikty poszerzają wiedzę i mogą nawet pełnić funkcję edukacyjną, zarówno w sferze personalnej, jak i biznesowej. Dobrze jednak pamiętać o tym, że istnieje pojęcie zarządzania konfliktem, które odnosi się do sprawowania kontroli nad jego przebiegiem, dzięki czemu można spokojnie załatwić daną sprawę i jednocześnie moderować dyskusję. W ramach zarządzania konfliktem da się więc prowadzić negocjacje, szukać wspólnego kompromisu, a także wskazywać na obopólne korzyści płynące z danego rozwiązania.
Zobacz także: Mediacje: czy kompromis to dobre rozwiązanie?poszukiwać pomocy.