Święta bez stresu – czy to możliwe? Sprawdź, jak radzić sobie ze stresem okołoświątecznym

Święta Bożego Narodzenia wymieniane są wśród jednych z najbardziej stresujących wydarzeń życiowych. Sprawdź, jakie są źródła stresu okołoświątecznego i w jaki sposób ograniczyć jego negatywne działanie. Prezentujemy skuteczne metody walki ze stresem towarzyszącym świętom i nie tylko.

Czy święta mogą być źródłem stresu?

Wydawać by się mogło, że czas towarzyskich spotkań spędzony w gronie najbliższych, radości z wręczanych prezentów i smacznych potraw, będzie wyłącznie źródłem przyjemnych emocji. Nic bardziej mylnego. Jak się okazuje, stres jest nieodłącznym elementem naszego życia, również w okresie okołoświątecznym. Narażenie na stres wiąże się z doświadczaniem wielu objawów somatycznych i psychicznych, które mogą znacząco obniżyć samopoczucie i wpłynąć na stan zdrowia, a przez to dodatkowo zaburzyć magię świąt.

Święta na liście najbardziej stresujących sytuacji życiowych

Dwaj amerykańscy psychiatrzy – Richard Rahe i Thomas Holmes – stworzyli listę najbardziej stresujących sytuacji życiowych. Każdemu z tych wydarzeń przypisali konkretną liczbę jednostek stresowych. Wśród 43 wymienionych przez badaczy stresorów znalazły się święta Bożego Narodzenia, którym nadano wartość 12 jednostek stresowych. Dla porównania ciąża to 40 jednostek stresowych, opuszczenie domu rodzinnego przez dzieci – 29, zmiany standardu poziomu życia – 25. Wszystkie wydarzenia zawarte na skali stresu Holmesa i Rahe’a są źródłem napięcia emocjonalnego, niepokoju, postrzegane są jako wyzwanie i wiążą się z koniecznością dostosowania się do zaistniałej sytuacji.

Co nas stresuje w święta?

W okresie okołoświątecznym możemy być narażeni na wiele stresujących bodźców. Do jednych z częściej wymienianych należą same przygotowania, które wymagają dużo czasu, wysiłku i zaangażowania. Mamy na temat świąt Bożego Narodzenia idealistyczne wyobrażenia, którym staramy się sprostać. Przez to dużo od siebie wymagamy i funkcjonujemy pod silnym napięciem, a w efekcie przestajemy cieszyć się świętami. Stresu może nam dostarczyć porównywanie się do innych – jeszcze na długo przed Bożym Narodzeniem jesteśmy bodźcowani urzekającą, idylliczną wizją świąt w filmach, reklamach i sklepach, do której daleko w rzeczywistym życiu. Może ona wyzwolić poczucie niższości, rozczarowania lub nieadekwatności.

Niestety często przyczyną nadmiernego stresu jest nieumiejętność zarządzania czasem pracy. Starajmy się wszelkie trudne i duże zadania wykonać zawczasu, aby uniknąć presji. Spotkania przy świątecznym stole sprzyjają rozmowom na drażliwe społecznie tematy – typu polityka, religia, sytuacja rynkowa, sposób wychowywania dzieci czy prowadzenia domu. Zwłaszcza dwa pierwsze wymienione obszary zainteresowań są newralgiczne i dość często prowadzą do konfliktów. Stresująca jest świadomość spotkania z członkami rodziny, z którymi rzadko się widujemy, i bycia poddanym ocenie.

Święta mogą być szczególnie stresujące dla osób, które nie mają wsparcia w postaci bliskich – poczucie samotności nasila się w okresie okołoświątecznym. Co więcej, ten czas to dla wielu okazja do refleksji nad swoją sytuacją życiową. Nastrój świąteczny sprzyja zastanawianiu się nad swoimi potrzebami i wspominaniu dobrych chwil, do których chętnie by się wróciło. Może być to źródłem silnego stresu.

W jaki sposób radzić sobie ze stresem w święta?

Nie ma jednego skutecznego dla wszystkich ludzi sposobu walki ze stresem. Na każdego z nas poszczególne metody mogą wpływać inaczej – okazać się mniej lub bardziej efektywne. Oto jedne z bardziej znanych sposobów na stres, które są przydatne nie tylko w okresie okołoświątecznym:

• aromaterapia – zapachami, które działają antystresowo, są olejek lawendowy, bergamotowy, melisowy i cynamonowy, lecz w okresie okołoświątecznym warto wykorzystać typowo świąteczne zapachy, jak goździkowy, pomarańczowy, sosnowy, świerkowy, kardamonu czy gałki muszkatołowej, które nadadzą specjalnego klimatu;
• joga, medytacja;
• muzykoterapia – zarówno z wykorzystaniem typowo relaksacyjnych dźwięków, jak i ulubionych utworów;
• ćwiczenia oddechowe;
• wizualizacja;
• trening autogenny Schultza.

Poznaj też kilka zasad, które pomogą Ci zapanować nad stresem w okresie świąt Bożego Narodzenia:

• Ustal, co możesz zmienić w przygotowaniach do Bożego Narodzenia.
• Zadbaj o relacje z bliskimi.
• Stwórz listę zadań.
• Zaplanuj odpowiedni podział obowiązków dla wszystkich członków rodziny.
• Przyjrzyj się krytycznie swoim świątecznym wspomnieniom z dzieciństwa.
• Nie daj się zwariować zakupowemu szaleństwu – wybierz się do sklepów wcześniej.
• Rozpocznij przygotowania do świąt odpowiednio wcześnie – nie zostawiaj wielu zadań na ostatnią chwilę.
• Znajdź czas dla siebie, bądź uważny na sygnały swojego ciała mówiące o przemęczeniu, przekroczeniu i niezadowoleniu.
• Przygotuj się do trudnych tematów, wówczas może być łatwiej sobie z nimi poradzić – wykonaj „symulacje umysłowe".
• Przygotuj listę tematów, które okażą się interesujące i przyjemne dla wszystkich uczestników świątecznego spotkania.

Wprowadź powyższe rady w życie, aby ograniczyć ilość stresu doświadczanego w okresie świąt. Mogą one okazać się niezwykle pomocne w zapanowaniu nad negatywnymi emocjami, ale i w organizacji świątecznych spotkań. Postaraj się być wyrozumiały i łagodny dla siebie i najbliższych w tym szczególnym czasie. Święta są tylko raz w roku, więc warto pomyśleć o potrzebach swoich i bliskich, aby przeżyć je jak najlepiej.