Strzelające kolana – przyczyny i sposoby leczenia

Strzelające kolana to nie zawsze powód do niepokoju, choć za tym objawem stać może szereg dolegliwości. Sprawdź, jakim chorobom mogą towarzyszyć strzelające kolana. Dowiedz się, w jaki sposób lekarz ustala ich przyczynę i na czym polega leczenie.

Co oznacza trzeszczenie w kolanie?

Strzelanie w kolanie to wynik nadmiernego napięcia powięzi, co wpływa na ustawienie rzepki i jej tor ruchu podczas zginania i prostowania nogi. Powięź to tkanka pokrywająca, łącząca i wspierająca mięśnie, ścięgna, kości i inne struktury ludzkiego organizmu. Rzepka to spłaszczona, trójkątna, z zaokrąglonymi brzegami kość, która chroni staw kolanowy od przodu. Ściągana przez zbyt napiętą powięź rzepka nie porusza się płynnie w stawie, co może być odczuwalne właśnie jako chrupanie, strzelanie w kolanie. Do chorób stawu kolanowego objawiających się trzeszczeniem predysponują przeciążenia, urazy mechaniczne i zmiany zwyrodnieniowe.

Czy strzelanie w kolanie zawsze oznacza chorobę?

Strzelające kolana nie są powodem do niepokoju. Mogą być konsekwencją utrzymywania nogi w bezruchu przez dłuższy czas. Dochodzi wówczas do uwalniania się dwutlenku węgla z mazi stawowej, która odpowiada za zmniejszenie tarcia w stawie. To tzw. zjawisko kawitacji. Dochodzi do niego w wyniku zmian ciśnienia w kolanie. Powstają wówczas pęcherzyki wypełnione dwutlenkiem węgla, czemu towarzyszy nietypowy dźwięk strzelania, trzeszczenia czy chrupania w kolanie.

Do jakiego lekarza należy się zgłosić?

Jeśli strzelaniu w kolanach towarzyszą inne dolegliwości, należy zgłosić się na wizytę do ortopedy. To specjalista zajmujący się leczeniem zaburzeń układu ruchu. Do tych niepokojących dolegliwości zalicza się zwłaszcza:

• ból;
• opuchlizna;
• ograniczenie ruchu;
• przeskakiwanie w kolanie;
• trzaski i inne dziwne dźwięki.

Jakim chorobom może towarzyszyć strzelanie w kolanie?

Przyczyną strzelających kolan może być szereg schorzeń. Wymienić można wśród nich takie dolegliwości jak m.in.:

• reumatoidalne zapalenie stawów – autoimmunologiczna choroba, charakteryzująca się symetrycznym zapaleniem stawów;
• zwyrodnienia stawów (osteoartroza) – mogą być konsekwencją urazu, przeciążenia, zaburzeń gospodarki hormonalnej (np. zbyt mała ilość estrogenów), współwystępujących chorób przewlekłych (np. cukrzycy);
• chondromalacja rzepki – rozmiękanie tkanki chrzęstnej, w wyniku którego elementy chrzęstne w kolanie trą o siebie;
• przeskok ścięgna na elemencie kostnym;
• przerośnięty fałd błony maziowej wsuwający się między rzepkę a kość udową.

Strzelające kolana rozwinąć się mogą w wyniku przeciążenia stawu. W sposób szczególny narażone są na to osoby z nadmierną masą ciała oraz aktywne fizycznie, uprawiające intensywnie sport, a także osoby w podeszłym wieku, u których dochodzi do ścieńczenia i usztywnienia stawów. Strzelanie w kolanie może być również konsekwencją urazu, takiego jak zwichnięcie rzepki, uszkodzenie łąkotki, więzadeł krzyżowych lub chrząstki stawowej. Możliwe jest strzelanie w kolanie w czasie rekonwalescencji po ACL (ang. anterior cruciate ligament, czyli więzadło krzyżowe przednie), zabiegu rekonstrukcji ACL.

Do jakiego lekarza się udać?

Jak już wcześniej wspomniano, lekarzem zajmującym się strzelającymi kolanami i innymi zaburzeniami w układzie ruchu jest ortopeda. Można zgłosić się do niego bezpośrednio, gdy pojawi się problem z kolanami, lub po uprzedniej konsultacji u lekarza rodzinnego lub internisty.

Diagnostyka przyczyn strzelania kolana

Aby ustalić przyczynę bólu i strzelania w kolanie, ortopeda przeprowadzi wnikliwy wywiad z pacjentem i badanie przedmiotowe – sprawdzi budowę i zakres ruchomości kolan. Elementem badania przedmiotowego mogą być również testy łąkotkowe, więzadłowe i kompresja chrząstki. Badania te są wstępem do dalszej diagnostyki. W zależności do wskazań lekarz może również zlecić dodatkowe badania obrazowe. RTG, nazywane inaczej prześwietleniem, stanowi pierwszy wybór przy występowaniu kontuzji i chorób stawu kolanowego. Do oceny stawu kolanowego można również wykorzystać USG. W razie potrzeby wykonywane są bardziej zaawansowane badania, takie jak m.in. rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa lub artroskopia, czyli wziernikowanie stawu kolanowego.

Co zrobić, gdy strzelają kolana?                   

Jednym z możliwych sposób na strzelanie w kolanie jest wiskosuplementacja. To zabieg polegający na podaniu kwasu hialuronowego bezpośrednio do kolana za pomocą strzykawki. Powinien on być wykonany pod kontrolą USG. Podany w ten sposób składnik odżywi i nawilży chrząstkę stawową. Kwas hialuronowy i kolagen warto także suplementować doustnie, ale po uprzedniej konsultacji z lekarzem. Ponadto ortopedzi polecają przyjmowanie suplementów diety zawierających siarczan chondroityny lub glukozaminy, które mogą wspomóc odżywienie stawu.

Jeśli strzelaniu kolan towarzyszy stan zapalny lekarz zaleci stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych takich jak ibuprofen lub diklofenak. Nie tylko łagodzą one objawy zapalenia, lecz także poprawią metabolizm chrząstki stawowej. W zwalczaniu przyczyn strzelających kolan kluczową rolę odgrywa rehabilitacja. Zabiegi fizjoterapeutyczne dobierane są dla każdego pacjenta indywidualnie, w zależności od jego potrzeb i możliwości. Rehabilitant we współpracy z ortopedą ustala plan rehabilitacji. Najczęściej przeprowadzane zabiegi to:

• ciepłolecznictwo;
• ultradźwięki;
• krioterapia;
• laseroterapia;
• kinezyterapia (terapia ruchem);
• terapia manualna, masaże;
• kinesiotaping.

Specjalista przekaże również cenne informacje na temat ergonomii kolan – jak o nie dbać na co dzień podczas pracy czy uprawiania sportu. W jakiej pozycji kolano najlepiej odpoczywa? Kiedy to możliwe, lepiej siedzieć w pozycji z wyprostowanymi kolanami. Długotrwałe siedzenie wymaga przerw na rozprostowanie nóg i ćwiczeń na kolana – kręcenie w stawie. Sportowcy powinni pamiętać o rozgrzewce przed każdą aktywnością ruchową. Jeśli zachowawcze metody leczenia nie pomogą, konieczne okazać się może zabiegowe leczenie.