Rekonstrukcja piersi – na czym polega i kiedy jest wykonywana?

Rekonstrukcja piersi bardzo pomaga pacjentkom w rekonwalescencji po leczeniu raka piersi. Przeprowadzona może być z użyciem tkanek własnych, ekspanderów i protez lub ekspanderoprotez. Dowiedz się więcej na temat operacji rekonstrukcji piersi i sposobu dbania o nie po zabiegu.

Rekonstrukcja piersi – co to za zabieg?

Zabieg rekonstrukcji piersi to odtworzenie piersi amputowanej lub asymetrycznej. Podczas operacji lekarz dąży do nadania nowej piersi właściwego kształtu, tak, aby jak najbardziej przypominała pierś naturalną. Wśród wskazań do rekonstrukcji piersi oprócz amputacji z przyczyn nowotworowych wymienia się również wrodzony brak piersi, wrodzoną lub nabytą asymetrię piersi.

Jeżeli istnieje taka możliwość, przeprowadza się natychmiastową rekonstrukcję piersi po amputacji. Postępowanie to wiąże się dla pacjentki z wieloma korzyściami psychologicznymi – zmniejszenie lęku i depresji po mastektomii, poprawa poczucia własnej wartości czy zadowolenia z wyglądu. W przypadku gdy konieczna jest radioterapia pooperacyjna, ma miejsce rekonstrukcja odroczona, którą przeprowadza się po zakończeniu leczenia.

Jakie są przeciwwskazania do zabiegu rekonstrukcji piersi?

Rekonstrukcji piersi nie przeprowadza się w przypadku toczącego się procesu nowotworowego, kiedy nie doszło jeszcze do zakończenia leczenia przyczynowego lub gdy planowana jest radioterapia. Przeciwwskazaniem do zabiegu jest również zły ogólny stan zdrowia pacjentki oraz niewyrównane choroby przewlekłe, w tym m.in. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, schorzenia serca, płuc, nerek. Dodatkowo przeciwwskazania do znieczulenia ogólnego, w jakim wykonuje się zabieg.

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Zabieg rekonstrukcji piersi przeprowadzany jest przez chirurga plastycznego. Aby ograniczyć ryzyko powikłań i móc cieszyć się z efektu, należy wybrać wykwalifikowanego i doświadczonego specjalistę, który ma dostęp do wysokiej jakości sprzętów.

Na czym polega zabieg rekonstrukcji piersi?

Rekonstrukcja piersi to zabieg, który może być przeprowadzony z użyciem różnego rodzaju materiałów. Dobór metody ma charakter indywidualny i determinowany jest przede wszystkim ogólnym stanem pacjentki, osobistym wyborem, uwarunkowaniami miejscowymi po wcześniej przeprowadzonym leczeniu. Z uwagi na rodzaj używanych tkanek wyróżnia się takie metody rekonstrukcji piersi:

• wykorzystujące tkanki własne pacjentki uszypułowane, czyli z zachowanym ukrwieniem bądź wolne, które wiążą się z koniecznością wykonania zespoleń mikrochirurgicznych naczyń. Najczęściej do zabiegu rekonstrukcji piersi używa się płata TRAM (płat skórno-mięśniowy z tkanek podbrzusza), płata DIEP (płat skórno-podskórny z tkanek podbrzusza), płata LD (płat skórno-mięśniowy z mięśnia najszerszego grzbietu);
• używające wszczepów z tworzyw sztucznych – implanty piersiowe po mastektomii:
  • ekspander i proteza – ekspander to implant czasowy, który wprowadza się jako pierwszy, pusty lub częściowo wypełniony solą fizjologiczną, co kilka tygodni jest kilkakrotnie rozprężany, po wystarczającym dopełnieniu wymienia się go na protezę ostateczną,
  • ekspanderoproteza – proteza łącząca w sobie cechy ekspandera z właściwą protezą piersi;
• niekiedy stosowane są techniki mieszane.

W przypadku pacjentek po radioterapii rekonstrukcja piersi może być przeprowadzona tylko z użyciem tkanek własnych. Na skutek promieniowania może dochodzić do zwłóknienia, a w związku z tym osłabienia mięśni klatki piersiowej. W konsekwencji tego nie będą w stanie utrzymać implantu. Poza tym dochodzi do zmian w obrębie skóry – staje się cienka i mało podatna na rozciąganie, przez co ilość miejsca dla protezy jest pod nią ograniczona.

Mówiąc o rekonstrukcji piersi, należy też wspomnieć o lipotransferze. To przeszczepienie tkanki tłuszczowej do piersi. Po zabiegu liposukcji, który polega na pobraniu tkanki tłuszczowej, następuje jej przeniesienie przy użyciu kaniul, małymi nacięciami do rekonstruowanej piersi. Objętość odtwarzanej piersi zazwyczaj nie jest duża, a rezultat zabiegu nie jest stały i wymaga kilkukrotnego powtarzania.

Powikłania po zabiegu rekonstrukcji piersi

Specjaliści zwracają uwagę na występowanie dwóch grup działań niepożądanych, jakie mogą pojawić się po zabiegu rekonstrukcji piersi. Pierwsza grupa to tzw. powikłania wspólne dla wszystkich typów rekonstrukcji piersi. Wśród nich wymienia się m.in. zakażenia, krwiaki, rozejście rany. Druga grupa to powikłania związane z konkretną metodą zabiegową, np. bóle pleców, przepukliny brzuszne. Czynnikami podnoszącymi ryzyko działań niepożądanych po zabiegu są m.in. palenie papierosów, nadmierna masa ciała, radioterapia, chemioterapia, zaawansowany wiek, choroby współistniejące. Ryzyko wystąpienia powikłań jest również zależne od doświadczenia chirurga wykonującego operację.

Jak dbać o pierś po rekonstrukcji?

Sposób dbania o pierś po zabiegu rekonstrukcji jest ustalany indywidualnie. Niemniej jednak wśród ogólnych zaleceń wymienia się m.in.:

• noszenie specjalnego biustonosza z pasem stabilizującym położenie ekspandera przy rekonstrukcjach z użyciem implantów,
• przez 6-8 tygodni należy unikać podnoszenia rąk do góry,
• ograniczenie na okres około 3 miesięcy wzmożonych wysiłków ruchowych,
• rehabilitacja i zabiegi usprawniające, których zakres określa fizjoterapeuta,
• po dwóch tygodniach wskazane jest codzienne i systematyczne masowanie piersi, co zmniejsza ryzyko rozwoju włóknienia dookoła protezy. O tym, jak masować pierś po rekonstrukcji poinformuje fizjoterapeuta.