Przodozgryz – co to jest i co go powoduje? Na czym polega leczenie przodozgryzu?

Wady zgryzu są mocno rozpowszechnione w społeczeństwie. Wada zgryzu to zaburzenie w budowie i w czynności jamy ustnej. Może ograniczać się wyłącznie do zębów lub łuków zębowych, ale może także dotyczyć ich relacji względem siebie. Szacuje się, że wady zgryzu dotyczą 40–60% populacji. Jedną z możliwych wad zgryzu jest przodozgryz. Nie tylko stanowi problem natury estetycznej, lecz także może doprowadzić do problemów z żuciem lub mówieniem. Sprawdź, na czym polega leczenie przodozgryzu.

Przodozgryz – co to jest? Rodzaje i objawy

Przodozgryz jest wadą doprzednią. Polega na wysunięciu do przodu całego dolnego łuku zębowego lub tylko jego przedniego odcinka. W pierwszym przypadków mówi się o przodozgryzie całkowitym (III klasa Angle’a, III klasa kłowa), a w drugim o przodozgryzie częściowym (I klasa Angle’a, III klasa kłowa). Należy też wspomnieć o przodozgryzie rzekomym (I lub III klasa Angle’a, III klasa kłowa). Stwierdza się go wówczas, jeśli doszło do zahamowania doprzedniego wzrostu szczęki, a w wyniku tego prawidłowy łuk dolny sprawia wrażenie wysuniętego. Szacuje się, że przodozgryz stanowi ok. 9% wszystkich wad zgryzu.

W przebiegu tego zaburzenia dolna warga lub broda jest wysunięta do przodu, co prowadzi do zmiany wyglądu twarzy. Obserwuje się przede wszystkim wygładzenie naturalnej bruzdy wargowo-bródkowej, wydłużony dolny odcinek twarzy i wklęsły profil. Wada ta nadaje surowszy wyraz twarzy i wizualnie dodaje lat. Dodatkowo u osób z przodozgryzem wystąpić mogą trudności w oddychaniu, w pobieraniu i przeżuwaniu pokarmów, a czasami również problemy z artykułowaniem niektórych słów.

Jakie są przyczyny przodozgryzu?

Jedną z częściej wymienianych przyczyn przodozgryzu są uwarunkowania genetyczne. Jeśli jedno z rodziców zmagało się z przodozgryzem, istnieje ryzyko, że potomstwo ją odziedziczy. Poza czynnikami genetycznymi w powstaniu przodozgryzu u dziecka dużą rolę odgrywają czynniki środowiskowe. Do nieprawidłowego ustawienia szczęk względem siebie doprowadzić może m.in. zgrzytanie zębami, ssanie kciuka, zbyt długie korzystanie ze smoczka (po ukończeniu 3. roku życia), naciskanie na zęby językiem, karmienie butelką po okresie niemowlęcym. Do rozwoju przodozgryzu u niemowlaka predysponuje przesadnie wysokie układanie głowy do snu, w wyniku czego dochodzi do jej wygięcia do przodu. Wówczas odruchowo przesuwa się dolną szczękę i język do przodu, a mięśnie wysuwające zdobywają przewagę nad mięśniami odpowiadającymi za cofanie.

Uważa się, że większe ryzyko rozwoju przodozgryzu dotyczy osób, które oddychają przez usta. W konsekwencji tego może dojść do zmian we wzroście twarzoczaszki, a te predysponują do wad zgryzu. Czynnikiem sprawczym okazać się mogą urazy przebyte w dzieciństwie lub przedwczesna utrata mlecznych zębów siecznych. Wśród przyczyn przodozgryzu wymienia się również przerost migdałków podniebiennych i rozszczep podniebienia. Przodozgryz jest często obserwowany w przebiegu takich chorób jak zespół Aperta, zespół Crouzona, zespół Downa czy achondroplazja.

Przodozgryz – leczenie

Leczeniem przodozgryzu zajmuje się lekarz ortodonta. W placówkach LUX MED można zgłosić się na konsultację do specjalisty, który określa postępowanie terapeutyczne w zależności od wieku pacjenta i zakresu wady. Plan leczenia opiera się przede wszystkim na dokładnie przeprowadzonym badaniu podmiotowym – wywiadzie lekarskim oraz przedmiotowym, analizie zdjęć rentgenowskich i wykonanych modeli wycisków.

Należy zaznaczyć, że leczenie przodozgryzu przynosi najlepsze rezultaty, jeśli zostanie rozpoczęte odpowiednio wcześnie – optymalnym jest wiek 5–10 lat. Dochodzi wówczas do intensywnego wzrostu, co sprzyja dokonywaniu zmian w relacjach szkieletowych. Opóźnienie podjęcia leczenia wiąże się z ryzykiem rozwoju zaburzeń czynności stawu skroniowo-żuchwowego, chorób przyzębia, jak również koniecznością bardziej radykalnego leczenia, czyli operacji z zakresu chirurgii szczękowej.

W leczeniu przodozgryzu u dzieci, kiedy występuje mieszane uzębienie, najczęściej wykorzystuje się aparat ortodontyczny ruchomy. Popularnością cieszy się zwłaszcza tzw. płytka Schwarza. Aby jednak taki sposób leczenia okazał się skuteczny, od pacjenta wymagane jest konsekwentne stosowanie się do zaleceń ortodonty w kwestii czasu noszenia aparatu. Przed założeniem go stosowane są odpowiednio dobrane przez lekarza ćwiczenia, które polegają na cofaniu żuchwy do prawidłowego położenia i mają zwiększyć skuteczność leczenia.

W przypadku leczenia przodozgryzu u pacjentów z w pełni ukształtowanym uzębieniem najczęściej wykorzystuje się stałe aparaty ortodontyczne. Sporą popularnością w ostatnim czasie cieszą się ich alternatywy, jakimi są bezbarwne nakładki Invisalign, które opracowuje się indywidualnie na podstawie cyfrowego skanu jamy ustnej. Rozwiązanie to ma wiele zalet, m.in.: brak konieczności rezygnacji z twardych pokarmów, niewidoczność (można je zdjąć do zdjęcia), łatwiejsza higiena, małe ryzyko uszkodzenia. W skrajnych przypadkach (zarówno u dzieci, jak i dorosłych) leczenie przodozgryzu wymaga postępowania chirurgicznego.