Pierwsza pomoc przy oparzeniach

Warto znać zasady udzielania pierwszej pomocy w różnych zagrażających zdrowiu i życiu sytuacjach. Jednym z takich przypadków jest oparzenie. Sprawdź, jak należy się wtedy zachować. Poznaj krok po kroku postępowanie z poszkodowanym, który doznał takiego urazu.

Pierwsza pomoc przy oparzeniach – usunięcie czynnika szkodliwego

Pierwszym krokiem w przypadku oparzenia termicznego jest ograniczenie działania źródła wysokiej temperatury na osobę poszkodowaną. Pamiętaj, by przed podjęciem jakichkolwiek działań zadbać o bezpieczeństwo własne i znajdujących się wokół osób. Równie istotne jest niezwłoczne powiadomienie właściwych służb, w tym pomocy medycznej- zadzwoń pod numer 112 lub 999 albo poproś o taki telefon kogoś z towarzyszących Ci osób.

W przypadku lekkich oparzeń termiczych pierwsza pomoc obejmuje założenie jałowego opatrunku i zabezpieczenie go bandażem. W poważniejszym przypadkach, np. gdy na poszkodowanym pali się odzież, rekomendowane jest wykorzystanie koca gaśniczego, który powinna zawierać apteczka samochodowa. Jeśli nie masz specjalnego koca gaśniczego, możesz wykorzystać zwykły koc, narzutę, kurtkę – duży materiał zdusi ogień. Poszkodowanego powinno się położyć, ponieważ energiczne ruchy tylko wzniecają ogień.

Na osobę poszkodowaną nie powinno się używać gaśnic - substancje chemiczne mogą dodatkowo zwiększyć obrażenia. .

Przy oparzeniach słonecznych wskazane jest znalezienie dla poszkodowanej osoby schronienia, w którym ekspozycja na nie będzie ograniczona.

W przypadku oparzeń chemicznych i elektrycznych postępowanie wygląda podobnie – należy uwolnić poszkodowanego spod działania szkodliwego czynnika. Pamiętaj, żeby zachować szczególną ostrożność w kontakcie z substancjami chemicznymi – korzystaj ze środków ochrony typu rękawiczki, folia itp. Jeśli do skażenia doszło wewnątrz pomieszczenia, należy wyłączyć wentylację i klimatyzację oraz opuścić miejsce skażone.

Przy oparzeniach elektrycznych z kolei można odciągnąć poszkodowanego od źródła prądu dopiero po odcięciu zasilania. Zaprzestanie działania czynnika, który wywołał oparzenia, jest kluczowe w ograniczeniu narastania uszkodzenia tkanek.

Chłodzenie – ważny element pierwszej pomocy przy oparzeniach

Kolejnym krokiem w postępowaniu z osobą poszkodowaną jest chłodzenie oparzonej powierzchni. W tym celu należy umieścić oparzone miejsce pod strumieniem bieżącej wody. Chłodzenie sprzyja zmniejszeniu ostatecznej głębokości oparzenia, przynosi ulgę w bólu, zmniejsza obrzęk i zapewnia szybsze gojenie rany. Schładzanie oparzenia powinno trwać około 20 minut. Za minimum uznaje się 10 minut. W przypadku oparzenia chemicznego zalecany jest dłuższy czas – dzięki temu będziesz mieć pewność, że szkodliwa substancja została całkowicie wypłukana.

Pamiętaj, by woda do schładzania oparzenia miała odpowiednią temperaturę. Efektywne wychładzanie zapewnia woda mająca od 8°C do 16°C. Cieplejsza ciecz nie zapewni odpowiedniego chłodzenia. Użycie lodu lub bardzo zimnej wody wiąże się natomiast z ryzykiem dodatkowego uszkodzenia, za co odpowiada skurcz naczyń krwionośnych. Poza tym może dojść do hipotermii, czyli wychłodzenia organizmu.

Jeśli doszło do poparzenia jamy ustnej i dróg oddechowych, a osoba poszkodowana jest przytomna, powinno się jej podać do ssania lód lub zimną wodę do płukania jamy ustnej. W ten sposób zmniejsza się obrzęk.

Pierwsza pomoc w przypadkach oparzeń – dalsze postępowanie

Po usunięciu przyczyny oparzenia i chłodzeniu oparzonego miejsca należy:

1. Z okolic miejsca oparzenia należy delikatnie zdjąć ubranie. Najlepiej rozciąć je nożyczkami lub rozerwać, aby ograniczyć poszkodowanemu nieprzyjemnych doznań. Jeśli ubranie przylega bezpośrednio do oparzonego miejsca nie należy go usuwać!
2. Następnie zdejmij z jego ciała wszystko, co mogłoby wywierać ucisk na miejsce oparzenia – np. zegarek, bransoletka, pierścionek, łańcuszek, okulary, pasek.
3. Oparzone miejsce zabezpiecz przed zakażeniem. W tym celu nałóż na nie jałowy opatrunek. Jeśli oparzenia zajmują sporą część ciała, osłon je dużą wyjałowioną gazą. Jeśli jej nie masz, użyj mokrego prześcieradła lub czystego płótna. W ten sposób nie tylko zabezpieczysz ranę, lecz także ograniczysz jej ocieplenie i parowanie, złagodzisz ból oraz ograniczysz ryzyko zakażenia. Możesz również wykorzystać specjalne żelowe opatrunki, dostępne w aptece.
4. Jeśli dojdzie do ustania czynności życiowych, konieczne jest podjęcie działań reanimacyjnych. Kontynuuj je do przyjazdu służb ratunkowych.

Postępowanie w przypadku oparzenia – kiedy do lekarza?

Niemal każde oparzenie, zwłaszcza gdy dotyczy małego dziecka, powinno zostać skonsultowane z lekarzem. Z wizyty można zrezygnować tylko w przypadku oparzeń I stopnia, które zajmują niewielką część ciała (mniej niż 10%). Zaleca się stosowanie preparatów na oparzenia, codzienną zmianę opatrunku i przyjmowanie leków przeciwbólowych. Skonsultowane z lekarzem powinny zostać wszelkie przypadki budzące jakiekolwiek wątpliwości.

Wizyta u lekarza konieczna jest w przypadku:

• oparzeń II i III stopnia;
• oparzeń spowodowanych substancjami chemicznymi, prądem elektrycznym;
• oparzeń dowolnego stopnia i powierzchni, które dotyczą jamy ustnej, dróg oddechowych, okolicy stawów, krocza, twarzy, oka, dłoni, stóp.

Dalsze postępowanie przy oparzeniu zależy od decyzji lekarza. W zależności od skali urazu wskazana może być konsultacja u dermatologa i chirurga.