Oddech Biota – co to jest? Objawy, leczenie

Oddech Biota zawdzięcza swoją nazwę Camille’owi Biotowi, który dokonał jego pierwszego opisu w 1876 r. Do powstania oddechu Biota doprowadzić mogą m.in.: guzy wewnątrzczaszkowe, urazy głowy, zapalenie opon mózgowych, obrzęk mózgu. Niemiarowy tor oddechu, jak oddech Biota, dla osoby w sile wieku jest bardzo niebezpieczny, a dla ludzi schorowanych i starszych może być oznaką zbliżającej się śmierci. Sprawdź, czym charakteryzuje się oddech Biota i na czym polega jego leczenie.

Jaki powinien być prawidłowy oddech?

Zdrowy człowiek w spoczynku wykonuje 12–15 oddechów na minutę. Wydech jest nieznacznie dłuższy od wdechu. Tor oddychania, czyli sposób oddychania określony na podstawie pracy mięśni determinujących wdech, jest różny u kobiet i mężczyzn.

Kobiety mają piersiowy tor oddychania, który oparty jest przeważnie na mięśniach międzyżebrowych zewnętrznych. Z kolei mężczyźni mają głównie brzuszny tor oddychania, oparty zasadniczo na przeponie (to mięsień oddzielający jamę brzuszną od klatki piersiowej). Nieprawidłowości w zakresie częstości oddechów, ilości pobieranego powietrza, regularności oddechów, pracy klatki piersiowej czy toru oddechowego to inaczej zaburzenia oddychania.

Co to jest oddech Biota?

Biorąc pod uwagę szybkość i rytm oddechowy, specjaliści wyróżnili kilka typów oddechu patologicznego. Jednym z nich jest oddech Biota, zwany również oddechem ataktycznym. Chociaż według niektórych oddychanie Biota należy odróżnić od oddychania ataktycznego, ponieważ ten pierwszy wydaje się bardziej regularny, podczas gdy oddychanie ataktyczne charakteryzuje się całkowicie nieregularnymi oddechami i przerwami.

Oddech Biota cechuje się płytkim, szybkim, nieregularnym oddychaniem. Okresy bezdechów, wynoszące około 10–30 sekund, przerywane są kompletnie bezładnym rytmem oddechowym. W tym nieprawidłowym typie oddychania poszczególne oddechy mają odmienną głębokość i częstotliwość.

Oddech Biota jest objawem poważnym, który niestety źle rokuje z uwagi na towarzyszące mu bezdechy. To zanik przepływu powietrza przez drogi oddechowe, który może prowadzić do zaburzeń wymiany gazowej i oddychania na poziomie tkankowym. Może wówczas dojść do niedotlenienia organizmu, które często ma poważne skutki.

Oddech Biota – przyczyny powstawania

Do powstania oddechu Biota dochodzi na skutek uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, a dokładnie rdzenia przedłużonego. To część mózgowia (tyłomózgowia), w której umiejscowione są ośrodki kierujące odruchami bezwarunkowymi, w tym właśnie ośrodki oddechowe, ale i ośrodki regulujące ciśnienie krwi, pracę serca, odpowiedzialne za wydzielanie śliny, żucie, połykanie.

Oddech Biota rozwinąć się może w przebiegu śpiączki polekowej i długotrwałego nadużywania opioidów. Czynnikiem sprzyjającym jego powstaniu jest zwiększone ciśnienie śródczaszkowe (za normę przyjmuje się wartości od 50 do 200 mm H2O), które może być wynikiem m.in.: guzów śródczaszkowych, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, wodogłowia, pourazowego obrzęku mózgu, wylewów krwawych, rozmiękania mózgu, nowotworów na terenie ośrodka oddechowego w rdzeniu przedłużonym. Oddech Biota stosunkowo często występuje w stanach agonalnych, kiedy powoli ustają wszystkie funkcje życiowe.

Do kogo się zgłosić?

W przypadku pojawienia się nagłych zaburzeń oddychania prowadzących do silnych duszności, zaburzeń świadomości lub utraty przytomności, należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną, dzwoniąc pod nr 999 lub 112. Gdy objawy ze strony układu oddechowego nie są nasilone, należy zgłosić się niezwłocznie do lekarza pierwszego kontaktu – internisty lub lekarza rodzinnego.

Rozpoznanie oddechu Biota

Rozpoznanie zarówno oddechu Biota, jak i innych zaburzeń oddychania rozpoczyna się od badania podmiotowego – wywiadu z pacjentem/jego bliskimi – oraz badania przedmiotowego, w którym lekarz ocenia objawy chorobowe. Lekarz osłuchuje i opukuje klatkę piersiową oraz obserwuje sposób oddychania pacjenta. Zleca wykonanie takich badań, jak:

• rentgen (RTG) klatki piersiowej,
• badania laboratoryjne, m.in. morfologia krwi, stężenie glukozy, kreatyniny w surowicy krwi (aby ocenić, czy zaburzenia oddychania są konsekwencją niedokrwistości lub zaburzeń metabolicznych),
• gazometria (badanie z krwi, które uwidacznia stan równowagi kwasowo-zasadowej i wymiany gazowej organizmu),
• EKG (badanie czynności serca),
• spirometria (ocena objętości i pojemności płuc podczas oddychania).

Każde zaburzenie oddychania powinno skłonić pacjenta do szybkiej konsultacji medycznej. Pacjent z oddechem Biota wykonuje płytkie wdechy i wydechy, co sprawia wrażenie, że nie wymaga natychmiastowej pomocy. W rzeczywistości jest inaczej – oddech Biota nie zapewnia odpowiedniej ilości tlenu do serca, mózgu i innych ważnych narządów.

Na czym polega leczenie oddechu Biota?

Osoba z oddechem Biota powinna pilnie znaleźć się pod opieką medyczną. Do czasu pomocy służb medycznych należy uważnie obserwować funkcje życiowe pacjenta i przystąpić do wykonywania resuscytacji krążeniowo-oddechowej, jeśli tylko zajdzie taka potrzeba. Leczenie oddechu Biota opiera się głównie na zwalczeniu odpowiedzialnej za jego powstanie przyczyny. W zależności od intensywności problemu prowadzona może być tlenoterapia bierna, w przypadkach ciężkich zaburzeń oddychania stosuje się wentylację mechaniczną za pomocą respiratora.