Łokieć tenisisty – co to jest? Objawy, przyczyny powstawania i sposoby leczenia

Łokieć tenisisty to nie tylko choroba osób uprawiających tenis ziemny. Przypadłość rozwinąć się może u każdego, kto nadwyręża staw łokciowy. Dowiedz się, jakie objawy towarzyszą łokciowi tenisisty i jakie ćwiczenia mogą pomóc w ich łagodzeniu.

Co to jest łokieć tenisisty?

Łokieć tenisisty to zwyczajowa nazwa dla entezopatii nadkłykcia bocznego (kostnej wyniosłości, będącej miejscem przyczepu mięśni) kości ramiennej, czyli kości długiej w kończynie górnej. Entezopatia jest zmianą zwyrodnieniową powstającą na skutek przeciążenia w obrębie przyczepów ścięgien mięśni. Łokieć tenisisty to zespół bólowy tkanek miękkich, które umiejscowione są bocznie względem stawu łokciowego, łączącego ramię z przedramieniem. Za dolegliwości bólowe odpowiada zazwyczaj uszkodzenie przyczepu mięśnia prostownika wspólnego palców. Mięsień ten zgina rękę grzbietowo oraz odwodzi i prostuje palce.

Łokieć tenisisty – przyczyny powstawania

Do powstania łokcia tenisisty dochodzi głównie na skutek długotrwałego prostowania i odwracania nadgarstka. Ruch ten wykonuje się podczas odbijania piłki z bekhendu przy zgiętym łokciu. Stąd też wzięła się nazwa choroby, która często dotyka graczy tenisa ziemnego. Do czynników związanych z ryzykiem jej powstania zalicza się: częste używanie śrubokręta, wyrywanie chwastów lub wykonywanie ruchów podobnych jak podczas wyrywania chwastów, noszenie ciężkich przedmiotów przy wyprostowanych łokciach. Wśród zawodów z grupy ryzyka powstania łokcia tenisisty, do którego dochodzi na skutek przeciążeń okolicy nadkłykcia bocznego, znajdują się: pracownicy biurowi, fryzjerzy, elektrycy, informatycy, mechanicy samochodowi, ślusarze, dentyści, stolarze, krawcy, fizjoterapeuci.

Łokieć tenisisty – objawy

Objawami łokcia tenisisty są przede wszystkim: osłabienie siły mięśniowej, obrzęk i ból okolicy stawu łokciowego, który w cięższych przypadkach promieniuje w kierunku nadgarstka i przedramienia. Obserwuje się nasilenie dolegliwości podczas palpacji, ruchów supinacji (rotacji zewnętrznej) przedramienia, wyprostu nadgarstka. U chorych z czasem pojawiają się trudności w wykonywaniu codziennych czynności, np. z podawaniem ręki na powitanie, chwytaniem przedmiotów, odkręcaniem słoików, przestawianiem krzesła. Objawy łokcia tenisisty mogą trwać miesiącami, nawet do 2 lat, dlatego najważniejsze jest ustalenie przyczyny dolegliwości i unikanie sytuacji wywołujących lub nasilających dolegliwości.

Do jakiego lekarza należy się zgłosić?

Z objawami wskazującymi na łokieć tenisisty trzeba zgłosić się do ortopedy. To specjalista zajmujący się leczeniem schorzeń układu ruchu. Specjalista ten omówi z pacjentem objawy i ich lokalizację, zbada fizykalnie i zaleci postępowanie. Z łokciem tenisisty można także udać się bezpośrednio do fizjoterapeuty, który wskaże możliwe przyczyny wystąpienia dolegliwości, powie jak ich unikać oraz zaleci ćwiczenia, które pomogą pacjentowi zmniejszyć dolegliwości.

Jak można leczyć łokieć tenisisty?

W mniej zaawansowanych postaciach łokieć tenisisty leczony jest zachowawczo. Podstawę stanowią leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w maściach lub przyjmowane doustnie oraz unikanie obciążeń wywołujących dolegliwości. Pacjenci mogą również stosować proste metody leczenia bólu, takie jak zimny kompres (coldpack) na łokieć przez kilka minut kilka razy dziennie. W przypadku utrzymywania się silnych objawów stosuje się także miejscowe iniekcje z glikokortykosteroidów. Pomocne okazać się mogą okłady z żywokostu. W przypadku braku poprawy można rozważyć miejscowe ostrzykiwanie preparatami stymulującymi odbudowę i regenerację tkanek, w tym osoczem bogatopłytkowym pobranym z krwi pacjenta.

Ważnym elementem leczenia jest rehabilitacja, na którą składa się terapia ruchowa. Specjalista zlecić może również zabiegi z zakresu terapii manualnej, np. kinesiotaping, techniki mięśniowo-powięziowe, masaż poprzeczny. Po konsultacji z lekarzem lub fizjoterapeutą pacjent może się wspomagać ortezami (stabilizatorami ortopedycznymi), które łagodzą ból. Opaski na łokieć tenisisty dostępne są w sklepach ze sprzętem medycznym i rehabilitacyjnym.

W zaawansowanych postaciach, kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi satysfakcjonujących efektów, konieczna okazuje się operacja łokcia tenisisty. Zabieg polega na usunięciu lub przecięciu części przyczepu mięśnia ze zmianami chorobowymi. Po zabiegu na chorą kończynę zakłada się gips i po wygojeniu wprowadza ćwiczenia usprawniające. Wskazaniem do zabiegu powinna być niewystarczające ustępowanie dolegliwości bólowych i brak możliwości powrotu do pracy po 3 miesiącach fizjoterapii.

Łokieć tenisisty – ćwiczenia

Ćwiczenia na łokieć tenisisty to ważny element postępowania leczniczego. Zalecane pośród nich to:

• ćwiczenia wzmacniające mięśni prostowników nadgarstka i palców, np. z użyciem wałka,
• stretching (rozciąganie) mięśni prostowników nadgarstka i palców,
• stretching mięśni zginaczy nadgarstka i palców,
• ćwiczenia aktywizujące stabilizatory dolne łopatki.

Rodzaj i sposób wykonania ćwiczeń określa fizjoterapeuta lub ortopeda. Po przeszkoleniu możliwe jest wykonywanie ich w warunkach domowych.

Profilaktyka łokcia tenisisty

Łokciowi tenisisty można zapobiegać. Pomogą w tym m.in.:

• wykonywanie przerw w pracy (3–4 razy dziennie), aby mięśnie mogły odpocząć,
• rozciąganie napiętych mięśni przedramienia,
• unikanie dźwigania ciężarów,
• ograniczenie wykonywania szkodliwych ruchów i czynności,
• korzystanie z akcesoriów ułatwiających zachowanie ergonomicznej pozycji rąk, np. specjalnych podkładek pod klawiaturę i myszkę.