Kaszel suchy – przyczyny i skuteczne metody leczenia

27.08.2024

Kaszel to jeden z podstawowych odruchów obronnych organizmu, który pomaga pozbyć się z dróg oddechowych wszelkich zanieczyszczeń, ciał obcych czy nadmiernej ilości wydzieliny. W niektórych sytuacjach staje się jednak suchy i męczący, przez co utrudnia codzienne funkcjonowanie. Sprawdź, skąd się bierze suchy kaszel i jak sobie z nim radzić!

Kaszel suchy – przyczyny i skuteczne metody leczenia

Spis treści

Czym jest suchy kaszel?
Jakie mogą być przyczyny suchego kaszlu?
Objawy suchego kaszlu
Jak diagnozuje się suchy kaszel?
Sposoby na suchy kaszel
Leki na suchy kaszel
Suchy kaszel u dzieci
Suchy a mokry kaszel

Czym jest suchy kaszel?

Suchy kaszel, inaczej określany jako nieproduktywny, charakteryzuje się brakiem odkrztuszania plwociny lub wydzieliny. Może być wynikiem podrażnienia lub wysuszenia błony śluzowej dróg oddechowych. W przeciwieństwie do mokrego kaszlu, który ułatwia oczyszczanie oskrzeli, nie przynosi on ulgi i może być bardzo uciążliwy, zwłaszcza jeśli jest to duszący kaszel w nocy, który uniemożliwia spokojny sen.

Jakie mogą być przyczyny suchego kaszlu?

Suchy kaszel może być spowodowany wieloma czynnikami, takimi jak:

  • wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych;
  • alergie wziewne, np. na pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt;
  • podrażnienie błony śluzowej przez dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza lub klimatyzację;
  • choroby przewlekłe, np. astma, POChP, gruźlica, nowotwory i inne choroby płuc;
  • refluks żołądkowo-przełykowy;
  • niektóre leki, np. inhibitory konwertazy angiotensyny stosowane w leczeniu nadciśnienia;
  • niewydolność serca.

Szczególną i dość nietypową postacią omawianej dolegliwości jest kaszel psychogenny, którego przyczyną jest często długotrwały stres i napięcie.

Objawy suchego kaszlu

Charakterystyczne objawy suchego kaszlu – oprócz ciągłych, drażniących odruchów – to uczucie suchości, drapania lub łaskotania w gardle, trudności w zasypianiu i odruchy wymiotne.

Suchy kaszel może być też jednym z symptomów grypy, szczególnie jeśli towarzyszą mu inne dolegliwości takie jak gorączka czy ból gardła.

Jak diagnozuje się suchy kaszel?

W celu ustalenia przyczyny suchego kaszlu lekarz przeprowadza dokładny wywiad, zwracając uwagę na czas trwania objawów, czynniki, które je nasilają lub łagodzą, a także na dolegliwości towarzyszące. Może również zlecić badania dodatkowe, takie jak:

  • RTG klatki piersiowej;
  • spirometria;
  • badania krwi;
  • pH-metria przełykowa;
  • konsultacja laryngologiczna lub alergologiczna.

Szczególnie ważne jest rozróżnienie, czy dolegliwość ma charakter ostry, czy przewlekły. Długotrwały, utrzymujący się ponad 8 tygodni suchy kaszel może wskazywać na poważniejsze schorzenia, takie jak astma, refluks lub choroby płuc – a te wymagają specjalistycznej diagnozy i leczenia. Ostry kaszel, któremu towarzyszą duszność, krwioplucie i ból w klatce piersiowej budzi podejrzenie zatorowości płucnej. Jeśli wystąpią u Ciebie powyższe objawy, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem.

Sposoby na suchy kaszel

Inhalacje parą wodną lub roztworem soli fizjologicznej mogą pomóc w nawilżeniu błony śluzowej dróg oddechowych. Można je wykonywać przy użyciu inhalatora lub w prosty, domowy sposób, tj. pochylając się nad gorącą wodą i przykrywając głowę ręcznikiem. Napary z ziół takich jak lipa, tymianek, rumianek czy szałwia działają łagodząco, przeciwzapalnie i nawilżająco na gardło. Można je pić lub wykorzystywać do płukania gardła.

Utrzymywanie optymalnej wilgotności w pomieszczeniach (40–60%), np. za pomocą nawilżacza powietrza, może zapobiegać nadmiernemu wysychaniu dróg oddechowych. Warto także unikać czynników, które dodatkowo podrażniają drogi oddechowe, takich jak dym tytoniowy, ostre i kwaśne potrawy czy suche, gorące powietrze.

Leki na suchy kaszel

Na suchy kaszel pomocne będą leki dostępne w aptece bez recepty. Wśród nich są przede wszystkim środki przeciwkaszlowe zawierające substancje takie jak dekstrometorfan, kodeina czy butamirat. Skutecznie hamują odruch kaszlu, pozwalając na spokojny sen i regenerację organizmu. Naturalne syropy z roślin takich jak prawoślaz, porost islandzki lub babka lancetowata z kolei łagodzą podrażnienia i nawilżają gardło. Każdy specyfik należy stosować krótkoterminowo, zgodnie z zaleceniami.

ApteGO - rezerwacja recept w aptece.svg

Leki na kaszel

Sprawdź dostępność w dowolnej aptece, zarezerwuj do odbioru w aptece stacjonarnej lub kup online.

Suchy kaszel u dzieci

U dzieci suchy kaszel rozwija się znacznie szybciej niż u dorosłych i może być objawem poważniejszych schorzeń, dlatego wszelkie niepokojące objawy wymagają natychmiastowej reakcji i wizyty u pediatry. Warto też zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniach, w których przebywa dziecko. Lekarz może zalecić również leki przeciwkaszlowe, dostosowując dawkowanie do wieku i masy ciała dziecka.

Suchy a mokry kaszel

Warto pamiętać, że suchy kaszel najczęściej pojawia się na początku infekcji, a następnie przechodzi w mokry kaszel, który ułatwia oczyszczanie dróg oddechowych z wydzieliny.

Kaszel suchy jest bardziej męczący i dokuczliwy, natomiast mokry – choć równie nieprzyjemny – przynosi ulgę, pomagając w usunięciu nadmiaru wydzieliny z organizmu. Jeśli suchy kaszel utrzymuje się dłużej niż kilka dni, nie przechodzi w mokry i towarzyszą mu inne objawy (np. gorączka), może to sygnalizować poważniejsze schorzenie wymagające konsultacji lekarskiej.

Źródła
  1. P. Gajewski, Interna Szczeklika 2020/21. Mały podręcznik, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  2. T. Hausen, Choroby układu oddechowego w praktyce lekarza rodzinnego, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wrocław 2020.
  3. J. Lehnen, Choroby dróg oddechowych, Wydawnictwo Medpharm, Wrocław 2016.


Zobacz także

pielęgnacja cery trądzikowej.jpg
Zdrowie na co dzieńDermatologia

Pielęgnacja cery trądzikowej krok po kroku

Trądzik, czyli jeden z najczęściej występujących problemów skórnych, może być powodem kompleksów i obniżonej samooceny. Podstawą do zminimalizowania zmian skórnych i poprawy kondycji cery jest diagnoza podłoża trądziku, zbalansowana dieta oraz odpowiedni dobór codziennej pielęgnacji do potrzeb problematycznej skóry. Jaką kolejność schematu pielęgnacji stosować? Jakie składniki kosmetyków są szczególnie polecane, a których lepiej unikać? Co z makijażem cery trądzikowej? Odpowiadamy.

otyłość brzuszna.jpg
Zdrowie na co dzieńDietetyka

Otyłość brzuszna (trzewna) – jak z nią walczyć?

Od 1990 roku odnotowano ponad dwukrotny wzrost występowania otyłości u dorosłych, a w 2022 roku 890 mln ludzi na całym świecie chorowało na otyłość. Te liczby przerażają? Nic dziwnego. Otyłość to nie tylko kwestia wyglądu, który rzecz jasna jest kwestią względną – to przede wszystkim choroba, która niesie za sobą mnóstwo zagrożeń zdrowotnych.

Szczególnie niebezpieczna jest otyłość brzuszna. Dlaczego i jak z nią walczyć? Wyjaśniamy.

wskaźnik WHR i WHtR.jpg
Zdrowie na co dzieńDietetyka

Wskaźnik WHR i WHtR – co to jest, jak się mierzy, interpretacja wyników

Otyłość niesie za sobą wiele powikłań i obecnie jest uważana za chorobę cywilizacyjną stanowiącą globalny problem zdrowotny. Mówimy o niej, gdy BMI przekracza 30 kg/mkw, ale to nie jedyny wskaźnik zdrowia związany z masą ciała. Używa się jeszcze wskaźnika WHR, który przez wielu uznawany jest za cenniejszy, ponieważ dostarcza informacji o rozmieszczeniu tkanki tłuszczowej, co ma związek ryzykiem wystąpienia różnego rodzaju chorób. Czym właściwie jest WHR i WHtR? Jak je obliczyć? I wreszcie: czy naprawdę są lepsze niż BMI?

Wszystkie artykuły i poradniki