Jakie są objawy choroby Cushinga? Kiedy występuje ta choroba?

Czym jest choroba Cushinga?

Choroba Cushinga jest zespołem objawów klinicznych, które występują w wyniku podwyższonego stężenia kortyzolu we krwi, spowodowanego najczęściej obecnością gruczolaka przysadki. Kortyzol pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, takich jak regulacja poziomu cukru we krwi, kontrola reakcji zapalnej i reakcji na stres. To hormon niezbędny do funkcjonowania organizmu, ale jego nadmiar może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.

Przyczyny choroby Cushinga

Najczęstszą przyczyną nadmiaru kortyzolu w przebiegu choroby Cushinga jest gruczolak przysadki, który wydziela nadmierną ilość hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) pobudzającego nadnercza do produkcji kortyzolu. Inną przyczyną nadmiaru kortyzolu może być rozrost komórek przysadki wydzielających ACTH.

Jakie są objawy choroby Cushinga?

Symptomy choroby Cushinga zależą od wielkości nadmiaru kortyzolu oraz czasu trwania schorzenia. Początkowo mogą występować niespecyficzne objawy, takie jak zmęczenie, osłabienie mięśni, przyrost masy ciała i zaburzenia nastroju. Jednak w miarę postępu choroby mogą pojawić się bardziej charakterystyczne objawy, takie jak:

1. Otyłość typu centralnego – chorzy z chorobą Cushinga często zauważają nadmierne odkładanie się tłuszczu w okolicy brzucha, twarzy (księżycowa twarz) i górnej części pleców (garb bawoli).
2. Wysokie ciśnienie krwi – wynikające z nadmiernego działania kortyzolu na układ sercowo-naczyniowy.
3. Zmiany skórne – charakterystycznym symptomem może być cienka skóra, trudność w gojeniu się ran i powstawanie siniaków nawet przy niewielkich urazach, jak również szerokie, czerwone rozstępy na skórze, szczególnie w okolicy brzucha.
4. Zmniejszenie popędu seksualnego i problemy z potencją u mężczyzn.
5. Osteoporoza – choroba Cushinga może prowadzić do osłabienia kości i zwiększonego ryzyka złamań.
6. Zaburzenia psychiczne – depresja, lęk, zaburzenia snu, chwiejność emocjonalna i problemy ze zdolnością poznawczą mogą być obecne u pacjentów z chorobą Cushinga.

Dowiedz się, kiedy wykonuje się badanie SHBG i co oznacza poziom androstendionu.

Jak diagnozuje się chorobę Cushinga?

Diagnoza choroby Cushinga bywa skomplikowana, ponieważ objawy są różnorodne i często mylone z innymi schorzeniami. Lekarz przeprowadza dokładny wywiad medyczny, ocenia objawy i wykonuje odpowiednie badania, takie jak oznaczenie stężenia kortyzolu we krwi i moczu, które mogą pomóc w potwierdzeniu nadmiaru tego hormonu.

Dodatkowo często przeprowadza się testy hamowania i stymulacji kortykosteroidami w celu ustalenia przyczyny zbyt wysokiego poziomu kortyzolu. Test hamowania deksametazonem polega na podaniu syntetycznego kortykosteroidu, a następnie zmierzeniu ilości kortyzolu we krwi. W przypadku choroby Cushinga wartość ta spada >50% dopiero po podaniu dużej dawki deksametazonu. Badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa, mogą być stosowane w celu identyfikacji guza przysadki lub nadnerczy.

Przeczytaj też, na czym polega badanie DHEA-S.

Na czym polega leczenie choroby Cushinga?

Leczenie choroby Cushinga zależy od przyczyny nadmiaru kortyzolu. Jeśli powodem jest guz przysadki, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Jeżeli okaże się duży lub nie da się go usunąć operacyjnie, w celu zmniejszenia produkcji hormonu można zastosować inne metody leczenia, takie jak promieniowanie lub leki.

W przypadku nadmiaru kortyzolu spowodowanego długotrwałym przyjmowaniem kortykosteroidów konieczne może być stopniowe zmniejszanie dawki leków lub zastosowanie innych metod leczenia alternatywnego. Ważne jest regularne monitorowanie pacjentów po leczeniu i kontrolne badania, aby wcześnie wykryć ewentualny nawrót choroby. Leczeniem choroby Cushinga zajmuje się endokrynolog, ale ze względu na różnorodność objawów czasami niezbędne są konsultacje innych specjalistów.