Czym jest brzuch hormonalny? Jak można sobie pomóc?

Co to jest brzuch hormonalny? Jak wygląda?

Brzuch hormonalny (brzuch tarczycowy) to potoczne określenie na otyłość brzuszną, która rozwija się u osób zmagających się z zaburzeniami hormonalnymi, a konkretnie z niedoczynnością tarczycy. Określenie to nawiązuje do faktu, że hormony produkowane przez ten gruczoł mają istotne znaczenie dla prawidłowego metabolizmu i gospodarki energetycznej organizmu. Kiedy tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów, dochodzi do spowolnienia procesów przemiany materii, co sprzyja gromadzeniu się tkanki tłuszczowej w centralnej części ciała, czyli właśnie na brzuchu.

Brzuch hormonalny ma dość charakterystyczny wygląd – jest on okrągły, miękki, wydęty i przypomina nieco spłaszczoną piłkę. Tkanka tłuszczowa zaczyna się gromadzić już pod linią biustu i sięga aż do podbrzusza. Czasami sylwetka osoby z brzuchem hormonalnym może przypominać sylwetkę kobiety w ciąży. Warto jednak pamiętać, że otyłość brzuszna typu hormonalnego może występować także u osób o szczupłej budowie ciała i powodować dysproporcje sylwetki.

Jakie są przyczyny powstawania brzucha hormonalnego?

Podstawową przyczyną powstawania brzucha hormonalnego jest niedoczynność tarczycy, czyli stan, w którym gruczoł ten nie produkuje wystarczającej ilości hormonów – tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), które odpowiadają m.in. za gospodarkę energetyczną organizmu. W przypadku ich niedoboru dochodzi do obniżenia podstawowej przemiany materii, a co za tym idzie – trudności w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Organizm zaczyna gromadzić nadmierną ilość tkanki tłuszczowej, która najczęściej odkłada się w centralnej części ciała, tworząc charakterystyczny brzuch hormonalny.

Nie każda otyłość brzuszna ma oczywiście podłoże hormonalne. Istnieją również inne czynniki, takie jak niewłaściwe odżywianie, brak aktywności fizycznej czy insulinooporność, które mogą prowadzić do gromadzenia się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha.

Jakie objawy towarzyszą brzuchowi hormonalnemu?

Brzuch hormonalny nie jest jedynym objawem wskazującym na problemy z tarczycą. Osoby zmagające się z tą przypadłością często doświadczają również innych dolegliwości, takich jak:

• nadmierna senność i zmęczenie;
• stałe odczuwanie zimna;
• problemy z koncentracją i zapamiętywaniem;
• osłabienie mięśni;
• spowolnione tętno;
• sucha skóra;
• wypadanie włosów;
• częste zaparcia i wzdęcia;
• ogólne rozdrażnienie;
• zaburzenia miesiączkowania (jeśli problem dotyczy kobiet).

Dolegliwości te często świadczą o niedoczynności tarczycy – stanie, który wymaga leczenia farmakologicznego, dlatego warto jak najszybciej zrobić odpowiednie badania i udać się na konsultację do lekarza endokrynologa.

Dowiedz się również, czym jest przełom tarczycowy i jak się objawia.

Diagnostyka i leczenie brzucha hormonalnego

Kluczem do skutecznego pozbycia się brzucha hormonalnego jest właściwa diagnoza. Lekarz przeprowadzi najpierw badania krwi w celu oceny stężenia hormonów tarczycy – TSH, FT3 i FT4. Podwyższone wartości TSH przy jednoczesnym obniżeniu FT3 i FT4 świadczą o niedoczynności tarczycy. Oprócz tego lekarz może zalecić wykonanie USG tarczycy, aby wykryć ewentualne nieprawidłowości związane z funkcjonowaniem gruczołu.

W przypadku potwierdzenia diagnozy leczenie będzie polegało na suplementacji syntetycznego hormonu tarczycy – lewotyroksyny. Leki  mają na celu uzupełnienie niedoborów i przywrócenie prawidłowego funkcjonowania gruczołu tarczowego.

Równie ważne jest monitorowanie poziomu hormonów (regularne badania krwi) w trakcie leczenia i ewentualne dostosowywanie dawki leku do indywidualnych potrzeb pacjenta. Tylko wtedy można liczyć na to, że dieta i ćwiczenia przyniosą oczekiwane efekty.

Dieta na brzuch hormonalny

Oprócz leczenia farmakologicznego ważną rolę w zwalczaniu brzucha hormonalnego odgrywa odpowiednia dieta. Jeśli chcesz pozbyć się tego problemu:

• wprowadź do jadłospisu produkty bogate w jod, takie jak ryby, owoce morza czy jaja – pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowej produkcji hormonów tarczycy;
• jedz posiłki częściej, ale w mniejszych porcjach, zachowując regularne przerwy między nimi (3–4 godziny);
• wzbogać dietę o różnorodne warzywa i owoce, chude mięso, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz niskotłuszczowe produkty mleczne;
• pij dużo wody – minimum 2 litry dziennie;
• unikaj produktów przetworzonych, słodyczy, alkoholu i wysokokalorycznej żywności typu fast food.

Dieta na brzuch hormonalny powinna być dobrze zbilansowana, zapewniać odpowiednią podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych, a jednocześnie charakteryzować się ujemnym bilansem energetycznym, tj. dostarczać mniej kalorii niż wynika z dziennego zapotrzebowania. Aby osiągnąć trwałe rezultaty i uniknąć efektu jojo, skonsultuj się z dietetykiem, który opracuje spersonalizowany plan żywieniowy z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i preferencji.

Ćwiczenia na brzuch hormonalny

Aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w redukcji masy ciała i walce z brzuchem hormonalnym. Nie ma jednego rodzaju ćwiczeń, który pomoże skutecznie poradzić sobie z tą przypadłością – każda regularna forma ruchu może okazać się skuteczna.

Osobom zmagającym się z niedoczynnością tarczycy najczęściej poleca się łagodne formy aktywności, takie jak:

• ćwiczenia aerobowe, w których tętno nie osiąga wysokiego poziomu (np. spacery, jogging, jazda na rowerze);
• pilates;
• joga;
• nordic walking.

Pamiętaj, aby dostosować intensywność i rodzaj aktywności fizycznej do indywidualnych możliwości i ograniczeń wynikających z problemów zdrowotnych. Skonsultuj się z fizjoterapeutą, aby dobrać optymalny program ćwiczeń.