Eozynofile – co robić, gdy są podwyższone? Rola w organizmie

Czym są eozynofile i jaką pełnią funkcję?

Eozynofile to komórki należące do grupy leukocytów, czyli białych krwinek. Wyróżniają się charakterystycznymi, pomarańczowo-czerwonymi ziarnistościami w cytoplazmie, które nadają im unikalny wygląd pod mikroskopem. Podstawową funkcją eozynofilów jest zwalczanie infekcji pasożytniczych (np. glisty ludzkiej) oraz regulowanie reakcji alergicznych.

W procesie fagocytozy eozynofile pochłaniają i niszczą obce organizmy, a jednocześnie zawarte w ich ziarnistościach enzymy i białka pomagają w tej walce, unieszkodliwiając patogeny. Dodatkowo eozynofile biorą udział w reakcjach alergicznych, poprzez uwalnianie różnorodnych mediatorów zapalenia. Dzięki temu organizm może szybko zareagować na obecność alergenów i próbować je wyeliminować.

Warto podkreślić, że eozynofile to komórki o stosunkowo krótkim okresie życia – przebywają we krwi zaledwie od 4,5 do 8 godzin, a następnie migrują do tkanek, gdzie mogą przeżyć nawet do 15 dni. Ich poziom we krwi jest ściśle regulowany, a nadmierna liczba może sygnalizować poważne problemy zdrowotne.

Normy eozynofilów – kiedy powinny nas zaniepokoić wyniki?

Prawidłowy poziom eozynofilów we krwi dorosłego człowieka wynosi 1–6% wszystkich leukocytów. W liczbach bezwzględnych mieści się w przedziale od 50 do 500 komórek na mikrolitr krwi. Warto pamiętać, że normy te mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium.

Jeśli morfologia krwi wykaże podwyższony poziom eozynofilów, mówi się o stanie zwanym eozynofilią, który bywa objawem różnych schorzeń. Szczególnie niepokojące są sytuacje, gdy liczba eozynofilów przekracza 1500 komórek na mikrolitr krwi – wtedy mówi się już o hipereozynofilii, która może nieść ze sobą poważne powikłania narządowe.

Podwyższony poziom eozynofilów – o czym może świadczyć?

Istnieje wiele możliwych przyczyn podwyższonego poziomu eozynofilów we krwi.

Choroby alergiczne

Eozynofile odgrywają kluczową rolę w przebiegu reakcji alergicznych, dlatego ich liczba znacznie wzrasta w przypadku alergicznej astmy oskrzelowej, alergicznego nieżytu nosa, atopowego zapalenia skóry czy pokrzywki.

Infekcje pasożytnicze

Pasożyty, takie jak owsiki (najczęściej występujące u dzieci), glista ludzka czy tasiemce, silnie stymulują układ odpornościowy do produkcji eozynofilów. Dlatego w przypadku infekcji pasożytniczej często obserwuje się znaczący wzrost liczby tych granulocytów.

Choroby autoimmunologiczne

Schorzenia z grupy chorób autoimmunologicznych, m.in. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, choroba Addisona czy sarkoidoza, również mogą objawiać się podwyższonym poziomem eozynofilów we krwi.

Choroby nowotworowe

Eozynofilia może występować także w przebiegu niektórych chorób nowotworowych, takich jak białaczka eozynofilowa, chłoniak Hodgkina czy zespół mielodysplastyczny. Podwyższonym eozynofilom często wówczas towarzyszą inne nieprawidłowości w obrazie krwi.

Stres

Czynniki stresowe – zarówno fizyczne, jak i psychiczne – mogą pobudzać układ immunologiczny do zwiększonej produkcji eozynofilów. Wysoki poziom tych komórek może więc sygnalizować nadmierny stres organizmu.

Leki

Niektóre leki, w tym antybiotyki, środki przeczyszczające czy leki obniżające apetyt, mogą prowadzić do podwyższenia liczby eozynofilów. Dlatego w przypadku nieprawidłowego wyniku trzeba poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach.

Diagnostyka i leczenie eozynofilii

Podstawowym badaniem służącym do oceny poziomu eozynofilów jest morfologia krwi z rozmazem. Jeśli wynik wykaże zbyt wysoki poziom eozynofili, lekarz może zlecić dalszą diagnostykę, aby ustalić przyczynę tego stanu. W zależności od podejrzewanego schorzenia mogą to być:

• badania alergologiczne (testy skórne, oznaczenie IgE);
• badania na obecność pasożytów (badanie kału, badanie serologiczne), ewentualnie badania bakteriologiczne w procesie diagnostyki różnicowej;
• badania obrazowe (RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej);
• badania genetyczne (w przypadku chorób nowotworowych).

Leczenie eozynofilii polega na leczeniu przyczynowym, czyli wyeliminowaniu czynnika wywołującego ten stan. Może to oznaczać np.: leczenie alergii, podanie leków przeciwpasożytniczych, terapię chorób autoimmunologicznych lub nowotworowych. W przypadku ciężkiej eozynofilii lub zespołu hipereozynofilowego konieczne jest wdrożenie natychmiastowego leczenia – często z użyciem glikokortykosteroidów – aby zapobiec uszkodzeniu narządów.