Denga – jak rozpoznać tropikalną gorączkę i dlaczego jest groźna?

Czym jest denga?

Gorączka denga (ang. dengue fever) jest wywoływana przez wirus dengi, który należy do rodziny Flaviviridae i rodzaju Flavivirus. Istnieją cztery typy wirusa dengi, które mają znaczenie dla przebiegu choroby. Gorączka krwotoczna denga występuje tylko przy zakażeniu serotypami 3 i 4. Choroba przenoszona jest najczęściej przez komary Aedes aegypti, rzadziej przez inne komary z gatunku Aedes.

Jak dochodzi do zakażenia wirusem denga?

Wirus denga przenoszony jest przez zakażone komary. Owady te żyją głównie na obszarach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym, takich jak Azja Południowo-Wschodnia, Ameryka Południowa i Środkowa, wyspy Pacyfiku oraz niektóre kraje Afryki Subsaharyjskiej. Komar przenosi wirusa dengi na człowieka podczas ukłucia i kontaktu z  jego krwią.

Jakie są objawy choroby denga?

Okres wylęgania gorączki denga trwa od 3 do 14 dni (średnio 4–7 dni). W większości przypadków choroba przebiega bezobjawowo lub łagodnie. Dorośli mogą doświadczać silniejszych symptomów niż dzieci, które często mają jedynie lekkie objawy ogólne, powiększone węzły chłonne i wątrobę.

Wyróżnia się trzy główne postaci kliniczne gorączki denga:

1. Ostry stan gorączkowy – charakteryzuje się plamisto-grudkową wysypką, może towarzyszyć mu nieżyt górnych dróg oddechowych.
2. Gorączka denga – objawia się ostrym początkiem choroby przebiegającym z wysoką temperaturą, bólami głowy, bólami kostno-stawowymi (szczególnie w stawach kolanowych) oraz powiększeniem węzłów chłonnych. Gorączka zwykle ustępuje po kilku dniach, a następnie pojawia się drugi okres gorączkowy z towarzyszącą plamisto-grudkową wysypką.
3. Gorączka krwotoczna denga – to najcięższa postać choroby, która występuje głównie w Azji Południowo-Wschodniej. Objawia się silnymi bólami brzucha, powiększeniem wątroby oraz skazą krwotoczną (wybroczyny i podbiegnięcia krwawe na skórze). Istnieje również ryzyko wystąpienia wstrząsu i śpiączki. Ta postać choroby może prowadzić do zgonu, zwłaszcza u dzieci.

Jak diagnozuje się gorączkę denga?

Typowy obraz kliniczny gorączki denga na terenach endemicznych nie sprawia problemów diagnostycznych. Jeśli objawy nie są charakterystyczne, konieczne jest izolowanie wirusa i badanie przeciwciał. Diagnostyka zakażenia wirusem denga obejmuje szereg badań laboratoryjnych, takich jak m.in.:

• identyfikacja materiału genetycznego wirusa we krwi za pomocą metody molekularnej PCR;
• oznaczenie poziomu swoistych przeciwciał IgG lub IgM we krwi;
• wykrycie antygenu wirusa za pomocą szybkich testów kasetkowych;
• inne badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi obwodowej, które mogą wykazać charakterystyczny dla zakażenia spadek liczby leukocytów i płytek krwi.

W badaniach laboratoryjnych można zaobserwować leukopenię (obniżenie poziomu leukocytów/białych krwinek), limfocytozę (zwiększenie liczby limfocytów powyżej normy), małopłytkowość (obniżenie poziomu płytek krwi), hipoalbuminemię (obniżenie poziomu albumin we krwi), wzrost poziomu transaminaz i mocznika we krwi oraz wydłużenie czasu protrombinowego.

Przeczytaj też, komu zalecane jest szczepienie przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu.

Jak leczyć gorączkę denga?

Nie istnieje specyficzne leczenie gorączki denga. Terapia jest objawowa, a w przypadku postaci krwotocznej konieczne jest zapobieganie i leczenie skazy krwotocznej. Ważne jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia i monitorowanie poziomu płytek krwi. W przypadku ciężkich objawów konieczna może być hospitalizacja. Leczeniem gorączki denga zajmuje się lekarz chorób zakaźnych.

Zapobieganie gorączce denga

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania gorączce denga jest unikanie ukąszeń komarów przenoszących wirusa. Oto kilka praktycznych środków zaradczych:

• Stosuj repelenty na skórę, które zawierają DEET, IR3535 lub inne skuteczne substancje odstraszające komary.
• Noś długie rękawy i spodnie, szczególnie w godzinach wieczornych i porannych, gdy komary są najbardziej aktywne.
• Używaj moskitier na łóżku lub oknach, aby zapobiec ukąszeniom w trakcie nocy.
• Usuwaj zbiorniki wody, w których mogą rozwijać się larwy komarów.
• Zabezpiecz okna i drzwi siatkami, aby uniemożliwić komarom dostęp do wnętrza domu.
• Unikaj podróży do rejonów endemicznych, zwłaszcza w okresach, gdy ryzyko zakażenia jest największe.

Przeczytaj więcej na temat szczepień przed podróżami zagranicznymi.