Czym są kłykciny kończyste? Przyczyny i sposoby leczenia
Kłykciny kończyste to inaczej brodawki weneryczne lub brodawki płciowe. Rozwijają się w wyniku zakażenia wirusem HPV. Zmiany te są wymieniane przez specjalistów jako jeden z głównych czynników ryzyka nowotworów narządów płciowych, odbytu lub jamy ustnej.
Spis treści
Zakażenie wirusem HPV może nie dawać żadnych symptomów lub objawiać się w różnej postaci. Jednym z sygnałów zakażenia są kłykciny kończyste. Sprawdź, jakie objawy towarzyszą tym zmianom. Dowiedz się, do jakiego lekarza zwrócić się z podejrzeniem kłykcin kończystych oraz na czym polega ich leczenie.
Kłykciny kończyste – co to jest?
Kłykciny kończyste to łagodne zmiany skórne mające postać grudek i brodawek. Powstają na skutek przerostu naskórka, do którego dochodzi w wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Za powstanie kłykcin kończystych odpowiadać może wiele jego typów, jednak najczęściej przyczyną choroby jest typ 6 lub 11. Do zakażenia wirusem HPV dochodzi zazwyczaj poprzez kontakt seksualny (genitalny, oralny, analny).
Kłykciny kończyste – objawy chorobowe
Kłykciny kończyste rozwijają się w różnych częściach ciała. Mogą być zlokalizowane w okolicy odbytu, narządów płciowych i w jamie ustnej. W zależności od miejsca występowania towarzyszyć im będą nieco inne objawy.
Kłykciny kończyste w jamie ustnej przybierają formę grudek o palczastych wypustkach albo kalafiorowatych wyrośli błony śluzowej. Mają kolor jasnoróżowy lub szarobiały. Ich powierzchnia jest najczęściej nierówna (karbowana, pofałdowana). W większości przypadków połączone są ze śluzówką jamy ustnej szypułą – wąską i dobrze odgraniczoną. Sporadycznie kłykcinom kończystym jamy ustnej towarzyszy ból, szczypanie, zaburzenia smaku, pieczenie.
Do najczęstszych objawów kłykcin kończystych odbytu należą:
- świąd okolicy odbytu;
- brodawki wokół odbytu;
- ból przy oddawaniu stolca;
- nieprzyjemne uczucie ciała obcego;
- krwawienie z odbytu.
Kłykciny kończyste sromu lub pochwy mają postać miękkich biało-różowych brodawek, które po osiągnięciu większych rozmiarów przybierają formę kalafiorowatą. Zmiany mogą występować pojedynczo lub się zlewać. Objawami towarzyszącymi kłykcinom kończystym są m.in.: dyskomfort, ból przy współżyciu, problemy z oddawaniem moczu, swędzenie.
Kłykcinom kończystym prącia towarzyszą takie same objawy. Zmiany pojawić się mogą na brzegu żołędzi, skórze moszny, wędzidełku, wewnętrznej powierzchni napletka, w pachwinach, czasem na trzonie prącia.
Czy kłykciny kończyste są groźne?
Obecność brodawek płciowych skutkuje przede wszystkim dyskomfortem i objawami bólowymi. Powikłaniem zakażenia wirusem HPV mogą być poważne problemy zdrowotne. Kłykciny kończyste zazwyczaj związane są z zakażeniem HPV o niskim ryzyku onkogennym, jednakże może dochodzić do wtórnego nadkażenia z typami wysoko onkogennymi, a czasem równocześnie do zakażenia wywołującego brodawki, może wystąpić zakażenie typami 16 i 18. W związku z tymi czynnikami pacjenci, u których występują kłykciny kończyste, powinni być regularnie kontrolowani pod kątem ewentualnego rozwoju nowotworów szyjki macicy, sromu i innych narządów płciowych, a także odbytu i jamy ustnej i gardła.
Do jakiego lekarza się zgłosić?
Z podejrzeniem kłykcin kończystych narządów płciowych kobiety powinny zgłosić się do ginekologa. Specjalista, do którego należy zgłosić się z kłykcinami kończystymi na penisie, to urolog. W przypadku umiejscowienia zmian w okolicy odbytu wskazana jest wizyta u proktologa. Kłykciny kończyste w jamie ustnej leczone są przez laryngologa. Leczeniem i diagnostyką kłykcin zajmuje się również dermatolog. Zmiany te stanowią więc złożony problem. Jeśli nie wiesz, do gdzie się zgłosić, udaj się na wizytę do lekarza rodzinnego, który na podstawie wstępnego rozpoznania skieruje cię do odpowiedniego specjalisty.
Przeczytaj również: Nudności i wymioty w ciąży
Diagnostyka kłykcin kończystych
Rozpoznanie kłykcin kończystych stawiane jest przede wszystkim w oparciu na:
- badaniu podmiotowym, czyli wywiadzie medycznym;
- badaniu przedmiotowym, czyli fizycznym – stwierdzeniu charakterystycznych objawów;
- takich badaniach jak ginekologiczne (u kobiet), kolposkopowe, cytologia płynna LBC +HPV.
Usunięte zmiany zostają wysłane do badania histopatologicznego. Dopiero na jego podstawie możliwe jest postawienie ostatecznego rozpoznania. Badania wirusologiczne, w tym genotypowanie onkogennych i nieonkogennych typów HPV, mają znaczenie uzupełniające w diagnostyce kłykcin kończystych.
Czy kłykciny mogą same zniknąć?
Zakażenie wirusem HPV w większości przypadków przebiega bezobjawowo. Kiedy jednak układ odpornościowy ulega osłabieniu, daje o sobie znać w postaci kłykcin kończystych. Zmiany te w początkowym stadium mogą ustępować samoistnie. Jednak nie należy zwlekać z wizytą u lekarza, licząc, że zmiany same znikną. Im dłużej odkłada się w czasie rozpoczęcie leczenia, tym większe ryzyko rozprzestrzeniania się kłykcin kończystych i ich transmisji nowotworowej.
Jak pozbyć się kłykcin kończystych?
W leczeniu kłykcin kończystych zastosowanie znajdują zarówno metody farmakologiczne, jak i chirurgiczne. Sposób leczenia dobierany jest indywidualnie do potrzeb danego pacjenta. W leczeniu farmakologicznym stosowane są przede wszystkim maści ze środkami hamującymi podziały komórkowe (np. bleomycyna, metotreksat, cisplatyna), krem z podofilotoksyną lub jej alkoholowym roztworem, który zahamowuje rozwój wirusa HPV i martwicę komórek nim zakażonych, środki indukujące odpowiedź immunologiczną (np. interferon alfa, imikwimod).
Bardziej inwazyjne leczenie to laseroterapia, krioterapia, elektrokoagulacja, kwas trójchlorooctowy (środek żrący, powoduje martwicę tkanek), leczenie operacyjne wykonane tradycyjnie skalpelem bądź z wykorzystaniem noża elektrycznego lub lasera. Niestety kłykciny kończyste wykazują tendencję do nawrotów, co związane jest z brakiem możliwości całkowitego usunięcia zakażenia HPV z organizmu.