Alkohol i zdrowie

Alkohol jest substancją ogólnodostępną i powszechną, jednakże nie należy zapominać, że niezależnie od dawki jest substancją toksyczną. Ma również działanie uzależniające. Nadużywanie i uzależnienie od alkoholu może mieć katastrofalne skutki dla zdrowia i jest silnym czynnikiem ryzyka przedwczesnej śmierci. Wszystko zależy od dawki, indywidualnych predyspozycji i sposobu spożywania.

Alkohol i zdrowie.jpg

Spis treści

Różne sposoby picia i różne skutki
Ryzyko szkód dla zdrowia
Nie prowadź po alkoholu
Ciąża bez alkoholu

Różne sposoby picia i różne skutki

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia Europejczyków. Ryzyko szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem zależy w znacznej mierze od sposobu picia i ilości wypijanego alkoholu.

Nie określono dotąd dawki całkowicie bezpiecznej, czyli takiej, która gwarantowałaby zupełny brak negatywnych konsekwencji spożywania alkoholu dla zdrowia.

Umiarkowane picie to nie więcej niż 1 standardowa porcja(czyli 250 ml piwa 5% lub 100 ml wina 12%, lub 30 ml 40% wódki) dla kobiet oraz nie więcej niż 2 standardowe porcje dziennie dla mężczyzn. Przy okazjonalnym piciu to nie więcej niż 4 porcje dla kobiet i 6 porcji dla mężczyzn. Picie umiarkowane związane jest z niskim ryzykiem szkód. Picie szkodliwe lub ryzykowne, czyli okazjonalne nadmierne spożycie alkoholu, przekracza powyższe wartości i powoduje szkody zdrowotne, fizyczne, psychiczne lub społeczne.

Następstwem długotrwałego, szkodliwego spożywania alkoholu jest uzależnienie od alkoholu. Osoba uzależniona odczuwa przymus spożywania alkoholu, pije go więcej i częściej, niż planuje. Po przerwaniu picia doświadcza silnych dolegliwości fizycznych i psychicznych, które ustępują po wypiciu kolejnej porcji alkoholu. W Polsce wg danych WHO jest około 2,2% osób uzależnionych. Większość poważnych problemów zdrowotnych jest wynikiem przewlekłego nadużywania alkoholu lub ryzykownego, okazjonalnego spożycia alkoholu.

Możesz sprawdzić ocenić swój sposób spożycia alkoholu wypełniając opracowany przez Światową Organizację Zdrowia test AUDIT „Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne" dostępny na stronie internetowej Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych https://www.parpa.pl/index.php/szkody-zdrowotne-i-uzaleznienie/autodiagnoza

Ryzyko szkód dla zdrowia

Spożycie alkoholu przyczynia się każdego roku do 3 milionów zgonów na całym świecie, a także do niepełnosprawności i złego stanu zdrowia milionów ludzi. Spożycie alkoholu zwiększa gotowość  do ryzykownych zachowań i ich negatywnych konsekwencji, takich jak urazy, wypadki drogowe, utonięcia, przemoc. Alkohol jest jednym z głównych czynników ryzyka przedwczesnej śmierci i niepełnosprawności wśród osób w wieku od 15 do 49 lat, powodując w tej grupie wiekowej 1 na 10 zgonów, którym można byłoby zapobiec.

Nadużywanie alkoholu może powodować alkoholowe zapalenie wątroby i prowadzić do marskości wątroby, uszkadzać mięsień sercowy, zwiększać ciśnienie krwi oraz ryzyko zawału serca. Jest czynnikiem ryzyka wystąpienia raka jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, jelita grubego, piersi i wątroby, a łączenie alkoholu z paleniem papierosów dodatkowo zwiększa to ryzyko.

Uzależnienie od alkoholu i ryzykowne picie stanowi poważny problem społeczny i medyczny. Niszczy relacje, jest przyczyną przemocy w rodzinie i powoduje problemy zawodowe i bezrobocie.

Kto nie powinien pić alkoholu:

  • Osoby prowadzące lub planujące prowadzić samochód i inne pojazdy mechaniczne
  • Kobiety w ciąży
  • Młodzież poniżej 18 roku życia.
  • Osoby wykonujące czynności wymagające koordynacji i czujności
  • Pacjenci przyjmujący leki wchodzące w interakcje z alkoholem
  • Osoby uzależnione

Nie prowadź po alkoholu

Każda ilość alkoholu zaburza funkcjonowanie organizmu, w tym czas reakcji i koordynację wzrokowo-ruchową, które są kluczowe przy prowadzeniu samochodu. W Polsce dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi osoby prowadzącej samochód wynosi do 0,2 promila, a w wydychanym powietrzu do 0,1 mg w 1 dm3. Prowadzenie pod wpływem alkoholu grozi karą aresztu (do 30 dni) albo grzywną nie niższą niż 2500 zł, zakazem prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat (zatrzymanie prawa jazdy).Prowadzenie w stanie nietrzeźwości, czyli gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila, zmienia kwalifikację czynu z wykroczenia na przestępstwo i znacznie zwiększa grożące kary. Nikt nie chce znaleźć się w sytuacji, w której jego postępowanie spowoduje obrażenia lub śmierć innej osoby. Dlatego jeżeli piłeś nie siadaj za kierownicę i powstrzymaj każdego, kto po alkoholu chce prowadzić jakiś pojazd.

Ciąża bez alkoholu

Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży, a każda ilość wiąże się z ryzykiem uszkodzenia płodu. Dlatego w okresie ciąży zalecana jest całkowita abstynencja. Alkohol może zaszkodzić dziecku na każdym etapie ciąży i spowodować późniejsze problemy medyczne, edukacyjne i społeczne, które w najcięższej postaci określane są jako Alkoholowy Zespół Płodowy (Fetal Alcohol Syndrome - FAS). Alkoholowy Zespół Płodowy jest nieuleczalny i może wywoływać m.in. opóźnienie wzrostu przed i po urodzeniu, charakterystyczne wady rozwojowe czaszki i twarzy oraz upośledzenie umysłowe.

Rodzicu, czy Twój nastolatek ma problem z alkoholem?

Według ogólnopolskich badań ankietowych ESPAD (Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach na Temat Używania Alkoholu i Narkotyków) alkohol spożywało ponad 92 proc. 15- i 16-latków oraz 96 proc. 17- i 18-latków. Czyli prawie każdy.

Nastolatkowie sięgają po alkohol z tych samych powodów, co dorośli, ale także po to, aby wyrazić swoją niezależność i bunt, poczuć się dorosłym i nie odstawać od rówieśników. Ciekawość, gotowość do podejmowania ryzyka i słabe w tym wieku rozumienie konsekwencji swoich zachowań może prowadzić do tragicznych skutków - urazów, utonięć, czy śmiertelnego zatrucia Osoby, które zaczynają pić alkohol przed ukończeniem 15 roku życia cztery razy częściej uzależniają się od alkoholu w dorosłości, niż osoby, które pierwszy kontakt z alkoholem miały po ukończeniu 20 roku życia. Dlatego bardzo ważnym zadaniem rodzica jest rozmawianie z nastolatkiem o skutkach spożycia alkoholu. Ustal z dzieckiem jasne zasady dotyczące braku zgody na picie alkoholu. Wytłumacz, jakie jest ryzyko związane z piciem alkoholu i naucz dziecko skutecznie i z „zachowaniem twarzy" odmawiać rówieśnikom. Reaguj na oznaki spożycia alkoholu i spokojnie porozmawiaj o tej sytuacji. Dawaj dobry przykład sam nie nadużywając alkoholu i nie częstując dziecka alkoholem.

Źródła

https://www.cdc.gov/alcohol/fact-sheets/alcohol-use.htm

https://www.who.int/health-topics/alcohol#tab=tab_1

Global status report on alcohol and health 2018. Geneva: World Health Organization; 2018.

J. Sierosławski. Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2015 r. Europejski program badań ankietowych w szkołach ESPAD. KBPN, PARPA, IPiN, Warszawa 2015

Zobacz także

pielęgnacja cery trądzikowej.jpg
Zdrowie na co dzieńDermatologia

Pielęgnacja cery trądzikowej krok po kroku

Trądzik, czyli jeden z najczęściej występujących problemów skórnych, może być powodem kompleksów i obniżonej samooceny. Podstawą do zminimalizowania zmian skórnych i poprawy kondycji cery jest diagnoza podłoża trądziku, zbalansowana dieta oraz odpowiedni dobór codziennej pielęgnacji do potrzeb problematycznej skóry. Jaką kolejność schematu pielęgnacji stosować? Jakie składniki kosmetyków są szczególnie polecane, a których lepiej unikać? Co z makijażem cery trądzikowej? Odpowiadamy.

otyłość brzuszna.jpg
Zdrowie na co dzieńDietetyka

Otyłość brzuszna (trzewna) – jak z nią walczyć?

Od 1990 roku odnotowano ponad dwukrotny wzrost występowania otyłości u dorosłych, a w 2022 roku 890 mln ludzi na całym świecie chorowało na otyłość. Te liczby przerażają? Nic dziwnego. Otyłość to nie tylko kwestia wyglądu, który rzecz jasna jest kwestią względną – to przede wszystkim choroba, która niesie za sobą mnóstwo zagrożeń zdrowotnych.

Szczególnie niebezpieczna jest otyłość brzuszna. Dlaczego i jak z nią walczyć? Wyjaśniamy.

wskaźnik WHR i WHtR.jpg
Zdrowie na co dzieńDietetyka

Wskaźnik WHR i WHtR – co to jest, jak się mierzy, interpretacja wyników

Otyłość niesie za sobą wiele powikłań i obecnie jest uważana za chorobę cywilizacyjną stanowiącą globalny problem zdrowotny. Mówimy o niej, gdy BMI przekracza 30 kg/mkw, ale to nie jedyny wskaźnik zdrowia związany z masą ciała. Używa się jeszcze wskaźnika WHR, który przez wielu uznawany jest za cenniejszy, ponieważ dostarcza informacji o rozmieszczeniu tkanki tłuszczowej, co ma związek ryzykiem wystąpienia różnego rodzaju chorób. Czym właściwie jest WHR i WHtR? Jak je obliczyć? I wreszcie: czy naprawdę są lepsze niż BMI?

Wszystkie artykuły i poradniki